Αφού βρέθηκε στο παλάτι του Μπάκιγχαμ και πήρε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον βασιλιά Κάρολο, ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας, Ρίσι Σούνακ έκανε τις πρώτες του δηλώσεις έξω από τη Ντάουνινγκ Στριτ. Δηλώσεις με ευχαριστίες, παραδοχές, υποσχέσεις.
Ο Ρίσι Σούνακ ξεκίνησε τις δηλώσεις του με αναφορά στην πρωτοφανή οικονομική κρίση που βιώνει η Βρετανία, υποσχόμενος να κάνει τα πάντα για να μην αφήσει χρέη στις επόμενες γενιές. Αλλά γι’ αυτό, είπε, απαιτούνται δύσκολες αποφάσεις, τις οποίες είναι αποφασισμένος να πάρει.
Η Λιζ Τρας, είπε, δεν είχε άδικο. Πρόσθεσε ότι τη θαυμάζει για την προσπάθειά της αλλά υποσχέθηκε να διορθώσει τα λάθη της. Γιατί λάθη έκανε η προκάτοχός του, είπε, αλλά τα λάθη αυτά «δεν έγιναν από κακία ή από κακές προθέσεις».
«Θέλω να αποτίσω φόρο τιμής στην προκάτοχό μου Λιζ Τρας. Έγιναν ορισμένα λάθη. Όχι από κακία ή από κακές προθέσεις. Εντελώς το αντίθετο στην πραγματικότητα. Λάθη ωστόσο»,
«Και εξελέγην ως ηγέτης του κόμματός μου και πρωθυπουργός σας, εν μέρει για να τα διορθώσω. Και η δουλειά αυτή αρχίζει αμέσως. Θα θέσω την οικονομική σταθερότητα και εμπιστοσύνη στο κέντρο αυτής της κυβερνητικής ατζέντας. Αυτό σημαίνει πως θα έρθουν δύσκολες αποφάσεις».
«Η εμπιστοσύνη κερδίζεται κι εγώ θα κερδίσω τη δική σας» είπε ο Ρίσι Σούνακ, που αυτή τη φορά… κοιτούσε τις κάμερες, ενώ από τη δήλωσή του δεν έλειψε και η αναφορά στον Μπόρις Τζόνσον, στον οποίο δήλωσε πως είναι ευγνώμων. Ο Τζόνσον ήταν ο πρωθυπουργός που τον έκανε υπουργό Οικονομικών και ο Σούνακ εκείνος που ξεκίνησε το τσουνάμι παραιτήσεων που οδήγησαν τον πρώην δήμαρχο Λονδίνου στην έξοδο από τη Ντάουνινγκ Στριτ.
Απευθυνόμενος σε ένα κοινό που βρίσκεται αντιμέτωπο με αυξανόμενες τιμές στην ενέργεια και στα τρόφιμα, ο Σούνακ, ένας από τους πιο πλούσιους βουλευτές στο κοινοβούλιο, είπε πως κατανοεί πλήρως πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα για πολλούς. «Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως δεν φοβάμαι. Γνωρίζω το υψηλό αξίωμα που έχω αποδεχθεί και ελπίζω πως θα ανταποκριθώ στις απαιτήσεις του», είπε.
«Άρα στέκομαι ενώπιόν σας έτοιμος να οδηγήσω τη χώρα μας στο μέλλον. Να θέσω τις ανάγκες σας πάνω από την πολιτική, να απλώσω τα χέρια και να οικοδομήσω μια κυβέρνηση που θα εκπροσωπεί τις καλύτερες παραδόσεις του κόμματός μου. Μαζί μπορούμε να επιτύχουμε απίθανα πράγματα», τόνισε.
Ρίσι Σούνακ, η ήρεμη επανάσταση
Η άφιξή του στη Ντάουνινγκ Στριτ σηματοδοτεί μια ήρεμη επανάσταση: ο Ρίσι Σούνακ γίνεται ο πρώτος έγχρωμος, ινδουιστής πρωθυπουργός της Βρετανίας, η οποία επί χρόνια κυβερνούσε την Ινδία όπως και πολλές χώρες στην Αφρική.
Η ανάδειξή του Σούνακ στη πρωθυπουργία συνέπεσε με την έναρξη της ινδουιστικής γιορτής Ντιβάλι, της γιορτής των φώτων. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι τον συνεχάρη και εξέφρασε την επιθυμία να ενισχυθούν περαιτέρω οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Στον μεγαλύτερο ινδουιστικό ναό του Λονδίνου, στο Νίσντεν, η νίκη του Σούνακ βρισκόταν στο μυαλό όλων όσοι είχαν συγκεντρωθεί για το Ντιβάλι. «Είναι μια μεγάλη ημέρα για την ινδική κοινότητα», σχολίασε ο οικονομικός αναλυτής Κίρταν Πατέλ.
Κοινωνική αλλαγή
Ο Ανάντ Μενόν, πολιτικός επιστήμονας στο King’s College του Λονδίνου, υπογράμμισε πόσο σημαντικό συμβολισμό έχει η άνοδος στην εξουσία του Σούνακ. «Αυτό που με καθησυχάζει περισσότερο είναι πόσα λίγα σχόλια έγιναν για το θέμα», δήλωσε στο BBC. «Με κάποιο τρόπο είναι κάτι που κανονικοποιήσαμε», πρόσθεσε.
Ωστόσο ένας πρωθυπουργός με πιο σκούρο δέρμα έμοιαζε κάτι απίστευτο πριν μερικά χρόνια.
Όταν ο Σούνακ γεννήθηκε, το 1980, δεν υπήρχαν μαύροι ή ινδικής καταγωγής βουλευτές στη Βρετανία. Έκτοτε εξελέγησαν λίγοι με το Εργατικό Κόμμα, αλλά οι Συντηρητικοί δεν είχαν ακόμη κανέναν έγχρωμο βουλευτή όταν ο Σούνακ πήρε το πτυχίο του από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 2001.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1960 πολλοί είχαν επηρεαστεί από τον συντηρητικό Ίνοχ Πάουελ ο οποίος προειδοποιούσε για το ενδεχόμενο να ξεσπάσει φυλετικός εμφύλιος πόλεμος στη Βρετανία, αν συνεχιζόταν η μαζική μετανάστευση από τις χώρες της παλιάς αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις της εποχής, η πλειονότητα των λευκών Βρετανών συμφωνούσαν.
Σήμερα, όπως επισημαίνει ο Σούντερ Κατουάλα διευθυντής του British Future, «οι περισσότεροι άνθρωποι στη Βρετανία εκτιμούν δικαίως ότι η καταγωγή ή η θρησκεία του πρωθυπουργού δεν θα πρέπει να έχει καμία σημασία».
«Θα κρίνουν τον Σούνακ από την ικανότητά του να διαχειριστεί το χάος στο Ουέστμινστερ, να βάλει τάξη στα δημοσιονομικά και (να αποκαταστήσει) την ακεραιότητα στην πολιτική», πρόσθεσε, αλλά «δεν πρέπει να υποτιμάμε αυτή τη σημαντική κοινωνική αλλαγή».
Οξφόρδη
Πριν τον Σούνακ υπήρχαν στη Βρετανία ινδικής καταγωγής υπουργοί, όπως προσφάτως η υπουργός Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ.
Η σκληρή στάση της απέναντι στη μετανάστευση και το πρόγραμμά της απέλασης στη Ρουάντα των παράτυπων μεταναστών που έμπαιναν στη Βρετανία προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις, με δεδομένο ότι η οικογένειά της έφυγε από την Ουγκάντα για να γλιτώσει από τον δικτάτορα Ίντι Αμίν Νταντά.
Υπουργός Εσωτερικών διετέλεσε για λίγο και η επίσης ινδικής καταγωγής Σουέλα Μπράβερμαν, η οποία τήρησε την ίδια σκληρή γραμμή απέναντι στη μετανάστευση.
Οι Συντηρητικοί πλέον διαθέτουν περισσότερους βουλευτές ινδικής καταγωγής και περισσότερες γυναίκες απ’ ό,τι οι Εργατικοί. Όμως πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι Συντηρητικοί έχουν διαφορετική άποψη για την πραγματικότητα σε σχέση με τους Βρετανούς πολίτες, κάτι που οφείλεται κυρίως στα ελίτ πανεπιστήμια στα οποία φοίτησαν. Αυτό ισχύει και για τον Σούνακ, όπως και για πολλούς από τους προκατόχους του.
Ο διορισμός του Σούνακ, που συμπίπτει με την άνοδο στον βρετανικό θρόνο του Καρόλου, «διηγείται μια σημαντική ιστορία για την κοινωνία μας: για το σημείο από το οποίο προερχόμαστε και για αυτό στο οποίο κατευθυνόμαστε», σχολίασε ο Κατουάλα.
Ο ίδιος εξέφρασε την ελπίδα «ο Σούνακ να αναγνωρίσει ότι δεν έχει όλος ο κόσμος τις ευκαιρίες που είχε εκείνος στη ζωή του». Η άφιξή του στη Ντάουνινγκ Στριτ «δεν κάνει τη Βρετανία μια τέλεια αξιοκρατία».