Ακόμα και στους πιο ένδοξους πολέμους, ακόμα και στις πιο νικηφόρες εκστρατείες και μάχες, υπάρχουν πάντα ατυχήματα που προκαλούνται από ανθρώπινα λάθη και αδυναμίες ή και από καπρίτσια της τύχης. Είναι ήδη διαπιστωμένο ότι στον πρώτο βαλκανικό πόλεμο, το Μοναστήρι, δηλαδή τα σημερινά Σκόπια, χάθηκαν για την Ελλάδα επειδή μια ολόκληρη μεραρχία υποχώρησε άτακτα μπροστά σε μια παρελκυστική κίνηση που έκανε ένας ολιγομελής Τουρκικός λόχος, δίνοντας την εντύπωση στους δικούς μας ότι έχουν περικυκλωθεί. Η 5η μεραρχία σταμάτησε την άτακτη πανικόβλητη υποχώρηση δύο μέρες αργότερα και οι ελληνόφωνες αυτές περιοχές δεν απελευθερώθηκαν ποτέ.
Ένα αντίστοιχο περιστατικό δίχως όμως τραγικές για τον πόλεμο συνέπειες, συνέβη στο Αλβανικό μέτωπο το 1940. Πέραν των εγγράφων του ΓΕΣ, το περιστατικό αναφέρεται διεξοδικά στο βιβλίο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου «Τα χρόνια του Μεγάλου Πολέμου 1939-1944». Ο Κανελλόπουλος υπηρετούσε στο μέτωπο ως απλός στρατιώτης, είχε καταταγεί εθελοντικά και η μαρτυρία του είναι απολύτως αξιόπιστη καθώς έτυχε να πρωταγωνιστήσει σ’ αυτό, με την ιδιότητα του ως δικηγόρου.
Όπως γράφει ο Κανελλόπουλος, τον διέταξαν να παρουσιαστεί στο έκτακτο στρατοδικείο που στήθηκε βράδυ Χριστουγέννων του 1940 στο μέτωπο και να υπερασπιστεί τον συνταγματάρχη του 23ου Συντάγματος Πεζικού Νικόλαο Ρόκκο. Ο Συνταγματάρχης αντιμετώπιζε δύο κατηγορίες: Η πρώτη ήταν «παράβαση δοθείσας αυτώ στρατιωτικής εντολής» και η δεύτερη «απωλέσας ψυχραιμίαν και καταληφθείς υπό πανικού προεκάλεσε εις φυγήν το στράτευμα». Αν το έκτακτο στρατοδικείο αποδεχόταν τη δεύτερη κατηγορία, τότε ο Ρόκκος θα πήγαινε κατ’ ευθείαν στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Τη νύχτα 18ης Νοεμβρίου 1940, έξω από το Αλβανικό χωριό Χότσιτσε, το Σύνταγμα του Ρόκκου μαζί με δυο μοίρες ορειβατικού πυροβολικού και μια πεδινή πυροβολαρχία, καθηλώθηκαν από τις ιταλικές δυνάμεις που υποχωρούσαν. Μια σειρά από καίρια λάθη τακτικής του Ρόκκου με κυριότερη την χαλαρή έως ανύπαρκτη σύνδεση των τμημάτων, δημιούργησαν μια κατάσταση χάους και ασυνεννοησίας ανάμεσα στα διάσπαρτα τάγματα.
Τότε κατέφθασαν ξαφνικά στον σταθμό διοικήσεως δύο φυγάδες στρατιώτες από την πρώτη γραμμή, οι οποίοι άρχισαν να περιγράφουν στον συνταγματάρχη τους μια κατάσταση καταστροφής δίχως προηγούμενο. Ο Ρόκκος κατελήφθη από πανικό και έστειλε σήμα στο στρατηγείο ότι από το Σύνταγμα του είχε μείνει μόνο αυτός και οι λίγοι επιτελείς του, ενώ όλοι οι υπόλοιποι είχαν εξοντωθεί ή αιχμαλωτιστεί. Ο διοικητής του υποστράτηγος Ραζής, χωρίς να ελέγξει, διέταξε σύμπτυξη, δηλαδή υποχώρηση.
Ευτυχώς ο διοικητής του Γ’ Σώματος Στρατού Τσολάκογλου κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Αστραπιαία καθαίρεσε τον Ραζή, συνέλαβε τον Ρόκκο και έστειλε άλλους διοικητές με 1200 στρατιώτες για ενίσχυση. Αυτοί, όταν έφθασαν στην πρώτη γραμμή βρήκαν τα δήθεν περικυκλωμένα και εξοντωμένα ελληνικά τάγματα να πολεμούν δίχως το παραμικρό ίχνος πανικού. Ο Ρόκκος φυλακίστηκε και στις 25 Δεκεμβρίου πέρασε από στρατοδικείο.
Επειδή εκεί πάνω δεν υπήρχαν δικηγόροι, επιστρατεύτηκε ο στρατιώτης Παναγιώτης Κανελλόπουλος που είχε πτυχίο νομικής, για την υπεράσπιση του. Το στρατοδικείο συνεδρίαζε όλη νύχτα μέσα σε πολύ άσχημο κλίμα για τον Συνταγματάρχη, αλλά το πρωί αποφάσισε να τον απαλλάξει λόγω αμφιβολιών από την κατηγορία για πρόκληση φυγής στο στράτευμα.
Όπως απέδειξε ο Κανελλόπουλος στους στρατοδίκες, ο Ρόκκος είχε υπηρετήσει όλα του τα χρόνια στη Γεωγραφική υπηρεσία Στρατού κάνοντας τοπογραφικές μελέτες, συνεπώς βρέθηκε στο μέτωπο δίχως την παραμικρή διοικητική ή πολεμική εμπειρία. Η ποινή ήταν καθαίρεση και τρία χρόνια φυλακή. Ο στρατιώτης πια Νικόλαος Ρόκκος οδηγήθηκε στο κατάλυμα του για να πάρει τα πράγματα του, αλλά μόλις βρέθηκε μόνος του πήρε ένα περίστροφο και αυτοκτόνησε. Δεν άντεξε την ντροπή και τον στρατιωτικό εξευτελισμό, να είναι ο μοναδικός ηττημένος μέσα σ’ έναν νικηφόρο πόλεμο. Μπορεί να ατύχησε στη στρατιωτική τακτική, αλλά απέδειξε ότι διέθετε τιμή και αξιοπρέπεια.
Μία σταγόνα ιστορία με την υπογραφή του Δημήτρη Καμπουράκη. Διαβάστε εδώ όλα τα άρθρα.
Μία σταγόνα ιστορία – Διαβάστε επίσης
Γραμμή Μαζινό: Το μεγαλύτερο αμυντικό φιάσκο
Ένας Κολοκοτρώνης που (επίτηδες) ξεχάσαμε
Ο πρώτος νεκρός της ελλην
Γαλέρες, τα πλωτά κολαστήρια
Μοναχοί, άρρωστοι, κομπογιαννίτες