Μεγάλες αλλαγές στην αγορά ακινήτων φέρνει η πολιτική του υπουργείου Οικονομικών με στόχο τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, τον έλεγχο και τον εξορθολογισμό στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, καθώς επίσης και την αύξηση των εσόδων για το Ταμείο Αλληλεγγύης που αφορά την αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές.
Στα μέτρα που σχεδιάζει το αρμόδιο υπουργείο και εξειδικεύτηκαν χθες, περιλαμβάνονται η κατάργηση των μετρητών σε αγοραπωλησίες ακινήτων, η θέσπιση αυστηρότερων ποινών σε ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων που δεν δηλώνουν στην Εφορία τα ακίνητα που προορίζονται για βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb. Παράλληλα επιχειρείται να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην κτηματαγορά και τα ενοίκια.
Την ίδια ώρα έρχεται ένα νέο πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με ΦΠΑ και άνοιγμα βιβλίων, για όσους εκμεταλλεύονται τρία ή περισσότερα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς επίσης και επιβολή φόρου διαμονής σε 170.000 ακίνητα. Το μέτρο θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2024, από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ προκύπτει ότι τα 8 στα 10 ακίνητα έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο Βραχυχρόνιων Μισθώσεων είναι φυσικά πρόσωπα, ενώ από το επόμενο έτος 7.440 ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων θα κληθούν να καταβάλλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων εκτός και εάν μετατρέψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις σε μακροχρόνιες.
Όπως ανακοινώθηκε χθες από το υπουργείο Οικονομικών, οι παρεμβάσεις που θα ενεργοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024 περιλαμβάνουν:
1. Μεταβιβάσεις ακινήτων: Οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται μόνο τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στο πλαίσιο αυτό τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στόχος είναι να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά που συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις συναλλαγών με «αγνώστου προέλευσης» χρήμα. Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY το Μάρτιο του 2021 έχουν καταχωριστεί 42.613 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε αποκλειστικά με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 462.493.710,3 ευρώ.. Έχουν καταχωριστεί επιπλέον 41.741 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε εν μέρει μόνο με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 2.980.580.395.13 ευρώ χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για το ύψος του ποσού που καταβλήθηκε με μετρητά.
2. Βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων: Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης θα πρέπει να προβούν σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, πράγμα που θα τους θα καθιστά επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν την συγκεκριμένη δραστηριότητα, (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο. Για τους εκμισθωτές/ υπεκμισθωτές νομικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις με ΚΑΔ βραχυχρόνιας μίσθωσης το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα υπόκειται σε ΦΠΑ, σε τέλος Παρεπιδημούντων και σε φόρο διαμονής, όπως ισχύει για τα τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχεία και επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων). Επισημαίνεται ότι ειδικά φόρο διαμονής 1,50 ευρώ ανά διανυκτέρευση που επιβαρύνει τον πελάτη, θα έχουν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις των εκμισθωτών/υπεκμισθωτών φυσικών προσώπων (ιδιωτών) με ένα ή δύο ακίνητα.
Στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα). Από αυτά 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα 141.452 ακίνητα ανήκουν σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά έως 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα.
Συνεπώς, συνολικά θα κληθούν να καταβάλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση. Σημειώνεται ότι 4.100 φυσικά πρόσωπα έχουν ακριβώς τρία ακίνητα (και επιπλέον 1.687 φυσικά πρόσωπα έχουν τέσσερα ακίνητα).
3. Αλλαγές στον ορισμό βραχυχρόνιων: Τροποποιείται ο ορισμός Βραχυχρόνιας Μίσθωσης η οποία πλέον θα ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων, ενώ σε περίπτωση που το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
4. Νέος ΚΑΔ για βραχυχρόνιες μισθώσεις: Δημιουργείται νέος Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για Βραχυχρόνια Μίσθωση. Όλα τα νομικά πρόσωπα και τα φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.
5. Έλεγχοι σε πλατφόρμες: Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι με βάση τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών για επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
6. Αυστηρότερα πρόστιμα: Σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, το πρόστιμο γίνεται πιο αυστηρό και ορίζεται, ανά χρήση, σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ (σήμερα το πρόστιμο είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ). Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το πρόστιμο θα διπλασιάζεται.