Έκτακτη σύνοδος ΕΕ: Oι Ευρωπαίοι θα είναι δικαιούχοι αμυντικών δανείων από τα παγωμένα ρωσικά assets

Ασφάλεια, άμυνα της ΕΕ, καθώς και ενίσχυση και χρηματοδότηση της Ουκρανίας αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της ατζέντας της άτυπης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που είναι προγραμματισμένη σήμερα (1.10.25) το μεσημέρι στην Κοπεγχάγη. Μάλιστα, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε χθες (30.9.25) μετά τη συνάντηση που είχε με το γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, να πάρει δάνεια για την πολεμική βιομηχανία -με βάση τα παγωμένα ρωσικά assets- όχι μόνο η Ουκρανία, αλλά και η ΕΕ! 

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Σύνοδος αναμένεται να αποτελέσει την πρώτη ανταλλαγή απόψεων των Ευρωπαίων ηγετών για την ασφάλεια και την ενίσχυση των κοινών αμυντικών ικανοτήτων της ΕΕ, ενόψει της παρουσίασης του Οδικού Χάρτη 2030 για την Άμυνα στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το διήμερο 23-24 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, όπου και θα συζητηθεί αναλυτικά. Πληροφορίες του newsit.gr από τις Βρυξέλλες αναφέρουν πως το… 95% της συζήτησης θα αφορά τη στάση απέναντι στη Ρωσία, ενώ λίγες είναι οι πιθανότητες να συζητηθεί ένα θέμα που «καίει» την ελληνική πλευρά, δηλαδή η σχέση μεταξύ του SAFE και της Τουρκίας.

Σε αυτό το πλαίσιο και αφ’ ης στιγμής μέρος της συζήτησης αναμένεται να μονοπωλήσει η αξιοποίηση των υφιστάμενων προγραμμάτων για την στήριξη των κρατών-μελών της ανατολικής πτέρυγας της ΕΕ, ιδιαίτερα σε αυτή την συγκυρία, τα ίδια πρόσωπα προϊδεάζουν ότι ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης πρόκειται να υπογραμμίσει ότι η ενίσχυση των ανατολικών συνόρων της ΕΕ δεν μπορεί να είναι σε βάρος των νοτίων συνόρων, τα οποία επίσης δέχονται απειλές.

Επιπλέον θα επισημάνει ότι τα σύνορα της ΕΕ δεν σταματούν στις Βαλτικές χώρες κι ότι οποιοδήποτε σχέδιο ενίσχυσης συλλογικών αμυντικών ικανοτήτων πρέπει να καλύπτει και τον Νότο.

Κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο πρωθυπουργός θέτει το ζήτημα των απειλών στα νότια σύνορα της ΕΕ. Σημειώνεται σχετικώς ότι το συγκεκριμένο θέμα είχε θέσει και σε προηγούμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και συγκεκριμένα αυτό του Μαρτίου, τονίζοντας την ανάγκη να υπάρξει συνολική στρατηγική ασφάλειας για την Ευρώπη, καθώς οι απειλές δεν περιορίζονται στα ανατολικά σύνορα, αλλά εκτείνονται στη Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή. Μάλιστα, με την εισήγηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είχαν τότε συνταχθεί και άλλοι ηγέτες του Νότου.

Αναφορικά με τα εμβληματικά αμυντικά προγράμματα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ο πρωθυπουργός αναμένεται να θυμίσει την πρόταση που είχε υποβάλει, τον Μάιο του 2024, από κοινού με τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ασπίδας αεράμυνας με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, πρόταση που συμπεριλαμβάνεται στις προτάσεις για εμβληματικά ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα που θα παρουσιάσει στην Κοπεγχάγη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εν τω μεταξύ, το πρόγραμμα της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ) ξεκινά απόψε με το δείπνο που παραθέτει προς τιμήν των ηγετών το βασιλικό ζεύγος της Δανίας.

Στις εργασίες της Συνόδου, που θα ξεκινήσουν αύριο το πρωί θα τεθούν επί τάπητος η ενίσχυση της Ουκρανίας, πάγιες και νέες απειλές ασφάλειας για την Ευρώπη, η ανθεκτικότητα, το μεταναστευτικό, η οικονομική ασφάλεια και η μείωση των εξαρτήσεων.

Όπως ενημερώνουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να κάνει παρέμβαση σε στρογγυλό τραπέζι για το Μεταναστευτικό, στο οποίο θα συμμετέχουν οι πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Μάλτας, της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Ουγγαρίας και της Ανδόρας.

Εξάλλου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, και η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, καλούν τους ηγέτες να μετάσχουν σε άτυπη συνάντηση για την εγκαινίαση του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού κατά των Ναρκωτικών, η ίδρυση του οποίου είχε προταθεί στην προηγούμενη Σύνοδο της ΕΠΚ. Μάλιστα, και λόγω της διασυνοριακής φύσης της διακίνησης των ναρκωτικών, ο στόχος είναι η Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα να αποτελέσει την πλατφόρμα για συντονισμένες πρωτοβουλίες

Υπέρ ενός δανείου αποζημιώσεων που θα βασίζεται σε ακινητοποιημένα ρωσικά assets τάσσεται η Κομισιόν

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Von der Leyen μαζί με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Mark Rutte στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε, ανέφερε τρία σχετικά θέματα της ευρωπαϊκής άμυνας:

1. Το πρώτο θέμα αφορά στις δυνατότητες. Συγκεκριμένα η Φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως «έχουμε ένα ενιαίο σύνολο δυνάμεων, που έχουν ανατεθεί σε διαφορετικές αποστολές – ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΟΗΕ ή Συνασπισμούς των Προθύμων. Επομένως, σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ, χρειαζόμαστε δυνατότητες που είναι διαλειτουργικές. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε περισσότερες κοινές προμήθειες».
2. Σε δεύτερο χρόνο ανέφερε ότι «χρειαζόμαστε εμβληματικές αμυντικές δυνάμεις. Στο εμβληματικό έργο Eastern Flank Watch, για παράδειγμα, πρέπει να δράσουμε τώρα. Η Ευρώπη πρέπει να δώσει μια ισχυρή και ενωμένη απάντηση στις εισβολές μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Ρωσίας στα σύνορά μας. Γι’ αυτό θα προτείνουν άμεσες δράσεις για τη δημιουργία του τείχους των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο πλαίσιο της Eastern Flank Watch. Πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα – μαζί με την Ουκρανία και σε στενό συντονισμό με το ΝΑΤΟ».
3. Το τρίτο θέμα αφορά  «στο γεγονός ότι χρειαζόμαστε μια Βιομηχανική Ετοιμότητα Άμυνας – μια ενισχυμένη, ανθεκτική και καινοτόμος ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία είναι το κλειδί για την αμυντική μας ετοιμότητα. Η βιομηχανία πρέπει να παράγει αποτελέσματα με ταχύτητα και σε μεγάλη κλίμακα – καθώς και να παράγει στρατιωτικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας. Αυτή είναι εν συντομία η προεπισκόπησή μας για ορισμένα από τα βασικά στοιχεία του εγγράφου καθορισμού του πεδίου εφαρμογής. Σε δύο εβδομάδες, θα παρουσιάσουμε την πλήρη έκδοση του «Χάρτη Πορείας Ετοιμότητας 2030».

Όσον αναφορά την Ουκρανία, επισημάνθηκε ότι «προχωράμε σε διάφορους τομείς εργασίας πρώτον, αυξάνουμε την οικονομική πίεση στη Ρωσία. Οι κυρώσεις μας λειτουργούν. Το ΑΕΠ της Ρωσίας προβλέπεται να επιβραδυνθεί, από 4,3% το 2024 σε 0,9% το 2025. Πρέπει να αυξήσουμε την πίεση. Για τον σκοπό αυτό, προτείναμε ένα νέο πακέτο κυρώσεων με ισχυρά μέτρα για την ενέργεια, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και το εμπόριο. Ένα από τα βασικά στοιχεία του είναι η απαγόρευση των εισαγωγών LNG από τη Ρωσία». 

Η ίδια τόνισε ότι «πρέπει να παρέχουμε στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Εάν συνεχίσουμε να πιστεύουμε ότι η Ουκρανία είναι η πρώτη γραμμή άμυνάς μας, πρέπει να εντείνουμε τη στρατιωτική μας βοήθεια προς την Ουκρανία. Συγκεκριμένα, έχουμε συμφωνήσει με την Ουκρανία ότι συνολικά 2 δισεκατομμύρια ευρώ θα δαπανηθούν για μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Αυτό επιτρέπει στην Ουκρανία να αυξήσει την παραγωγική της ικανότητα σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και θα επιτρέψει στην ΕΕ να επωφεληθεί από αυτήν την τεχνολογία.

Ωστόσο, είναι απαραίτητη μια πιο διαρθρωτική λύση για στρατιωτική υποστήριξη. Γι’ αυτό έχω προτείνει την ιδέα ενός Δανείου Αποζημιώσεων που θα βασίζεται σε ακινητοποιημένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Το Δάνειο δεν θα εκταμιευθεί εφάπαξ. Αλλά σε δόσεις και με όρους που θα συνοδεύονται. Και θα ενισχύσουμε τη δική μας αμυντική βιομηχανία διασφαλίζοντας ότι μέρος του δανείου θα χρησιμοποιηθεί για προμήθειες στην Ευρώπη και με την Ευρώπη. Είναι σημαντικό να μην υπάρξει κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων. Η Ουκρανία πρέπει να αποπληρώσει το δάνειο, εάν η Ρωσία καταβάλλει αποζημιώσεις. Ο δράστης πρέπει να θεωρηθεί υπεύθυνος».