Το «πράσινο φως» για το νέο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα της Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) έδωσε και επίσημα σήμερα (8.12.25) το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Συγκεκριμένα, το EDIP (το οποίο έλαβε την έγκριση και του ευρωπαϊκού συμβουλίου) φιλοδοξεί να ενισχύσει την άμυνα της ΕΕ και να καλλιεργήσει μια λογική κοινής ευθύνης και συντονισμένης ευρωπαϊκής άμυνας, προωθώντας συνεργατικά έργα και κοινές γραμμές παραγωγής ανάμεσα στα κράτη – μέλη, με σκοπό τη μείωση της εξάρτησης από τρίτους προμηθευτές.
Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα EDIP, είχε παρουσιαστεί στην ομιλία του Αντριους Κουμπίλιους, όπου είχε γίνει λόγος για τη δημιουργία ενός «ευρω-κουμπαρά», με χρηματοδότηση μεταξύ άλλων από τα αδιάθετα του Ταμείου Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και τα δεσμευμένα ρωσικά assets. Ο κανονισμός αναμένεται να υπογραφεί στις 17 Δεκεμβρίου 2025 και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.
Στρατηγική ενίσχυση της άμυνας της ΕΕ
Το EDIP θεωρείται ένας από τους βασικούς πυλώνες της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας και στοχεύει στην δυνατότητα της ΕΕ να ανταποκρίνεται πιο γρήγορα σε απειλές, να μειώσει την εξάρτησή της από τρίτες χώρες και να εξασφαλίσει ότι ο απαραίτητος αμυντικός εξοπλισμός θα είναι διαθέσιμος όταν χρειάζεται.
Παράλληλα, το πρόγραμμα ενισχύει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Τεχνολογικής και Βιομηχανικής Βάσης (EDTIB), ενδυναμώνοντας τόσο την τεχνολογική ανάπτυξη όσο και την παραγωγική ικανότητα των κρατών – μελών. Με άλλα λόγια, δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε η ευρωπαϊκή βιομηχανία άμυνας να μπορεί να καινοτομεί, να παράγει γρηγορότερα και να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις ανάγκες της ηπείρου.
Για την περίοδο 2025 – 2027, το EDIP προβλέπει 1,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις, εκ των οποίων 300 εκατ. ευρώ θα διατεθούν αποκλειστικά για την υποστήριξη και αναβάθμιση της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας, ενισχύοντας και την ένταξή της στο ευρωπαϊκό αμυντικό σύστημα.
Το πρόγραμμα προβλέπει δυνατότητα μελλοντικής αύξησης χρηματοδότησης μέσα από εθελοντικές συνεισφορές κρατών-μελών ή τρίτων χωρών.
Πώς θα λειτουργήσει στην πράξη
Η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει:
- Κοινές δράσεις προμηθειών που εκτελούνται από τουλάχιστον τρεις χώρες (εκ των οποίων τουλάχιστον δύο πρέπει να είναι κράτη μέλη), συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας και συντήρησης αποθεμάτων βιομηχανικής ετοιμότητας στον τομέα της άμυνας
- Βιομηχανική ενίσχυση, με δράσεις που αυξάνουν την παραγωγική ικανότητα κρίσιμων αμυντικών προϊόντων και ενισχύουν την αυτάρκεια της ΕΕ., που συνίστανται σε δραστηριότητες για την ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας κρίσιμων αμυντικών προϊόντων
- Ευρωπαϊκά Αμυντικά Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, συνεργατικά projects που στοχεύουν στην ανάπτυξη νέων στρατιωτικών δυνατοτήτων και εξοπλισμού στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
- Υποστηρικτικές δράσεις, που θα βελτιώνουν τη διαλειτουργικότητα και την εναλλαξιμότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών συστημάτων, ενώ παράλληλα θα διευκολύνουν την είσοδο ΜΜΕ, startups και μεσαίων επιχειρήσεων στην αμυντική αγορά.
Ενίσχυση της ευρωπαϊκής εφοδιαστικής αλυσίδας
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: τα εξαρτήματα που προέρχονται από τρίτες χώρες (εκτός ΕΕ και ΕΟΧ) – και από την Ουκρανία αποκλειστικά για το ειδικό μέσο στήριξης – δεν μπορούν να ξεπερνούν το 35% του συνολικού κόστους του τελικού προϊόντος. Παράλληλα, απαγορεύεται η προμήθεια από χώρες που έρχονται σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας.
Τέλος, ο κανονισμός θεσπίζει επίσης το πρώτο πλαίσιο ασφάλειας εφοδιασμού σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο έχει σχεδιαστεί για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας και τη βελτίωση της ικανότητας της ΕΕ να αντιδρά γρήγορα σε περιόδους κρίσεων.
