Κρας τεστ θα αποτελέσει η φετινή Black Friday και οι χριστουγεννιάτικες αγορές για τους λιανέμπορους στην ΕΕ, καθώς είναι η πρώτη φορά που οι δύο αυτές περιόδους αυξημένης κατανάλωσης θα γίνουν σε συνθήκες διεθνούς δασμολογικού πολέμου.
Σύμφωνα με υπολογισμούς της συμβουλευτικής εταιρείας Kearney και της νεοσύστατης επιχείρησης τεχνητής νοημοσύνης 7Learnings, περίπου 11% περισσότερα τυπικά προϊόντα της Black Friday παραδόθηκαν στην ΕΕ, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονταν από την Κίνα. Η ανάλυση, η οποία βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα σχετικά με τις τάσεις των τιμών, τα τελωνειακά στατιστικά στοιχεία και τον κύκλο εργασιών των αποθεμάτων στη Γερμανία, αποκτήθηκε αποκλειστικά εκ των προτέρων από την Handelsblatt.
Λιανοπωλητές όπως η διαδικτυακή αγορά Temu και η εταιρεία λιανικής πώλησης ρούχων Shein στέλνει περίπου 600.000 δέματα στη Γερμανία κάθε μέρα, ενώ παράλληλα αναπληρώνει τις τοπικές αποθήκες της. Σύμφωνα με την ανάλυση, όλα αυτά μαζί οδηγούν σε τεράστιες απώλειες κερδών για τους Γερμανούς λιανοπωλητές.
Παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) σχεδιάζει να καταργήσει τις αφορολόγητες απαλλαγές για τα δέματα από την Κίνα ήδη από το επόμενο έτος, δεν έχουν ακόμη ληφθεί συγκεκριμένες αποφάσεις. Αυτό αναγκάζει τους λιανοπωλητές στη Γερμανία να μειώσουν ακόμη περισσότερο τις τιμές τους και να επεκτείνουν τις προσφορές εκπτώσεων, προκειμένου να μειώσουν το πλεονάζον απόθεμα.
Σύμφωνα με υπολογισμούς μοντέλων από τους Kearney και 7Learnings, η υπερπροσφορά θα οδηγήσει σε πτώση κερδών περίπου 144 εκατ. ευρώ στη γερμανική αγορά. Οι ειδικοί έλαβαν υπόψη μια περίοδο 30 ημερών γύρω από την Black Friday (29 Νοεμβρίου). Ανέλυσαν 35 κατηγορίες εισαγόμενων προϊόντων που πωλούνται συνήθως γύρω από την Black Friday.
Η δασμολογική πολιτική του Τραμπ ωθεί τους Κινέζους εμπόρους στην Ευρώπη
Αυτό αποτελεί άμεση συνέπεια της δασμολογικής πολιτικής του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Στις αρχές Μαΐου, κατάργησε τον λεγόμενο κανόνα de minimis, ο οποίος εξαιρούσε από τους δασμούς αγαθά αξίας κάτω των 800 δολαρίων. Ταυτόχρονα, αύξησε δραστικά τους δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα. Ως αποτέλεσμα, οι Κινέζοι έμποροι αποστέλλουν ολοένα και περισσότερο στην Ευρώπη.
Υπάρχει ιδιαίτερα υψηλή προσφορά εισαγόμενων κλινοσκεπασμάτων (αύξηση 58% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος), παιχνιδιών (αύξηση 46%) και μικρών ηλεκτρικών συσκευών (αύξηση 41%). «Αυτή η ασυνήθιστα υψηλή προσφορά καλύπτεται με μια ζήτηση που είναι σχετικά σταθερή και κορεσμένη», λέει ο Moritz Tybus, συνεργάτης του Kearney.
Η Γερμανική Ομοσπονδία Λιανικής Πώλησης (HDE) αναμένει μείωση των πωλήσεων για τις δύο ημέρες προώθησης, Black Friday και Cyber Monday, κατά δύο τοις εκατό για πρώτη φορά φέτος. «Το επίμονα αδύναμο καταναλωτικό κλίμα μειώνει τις προσδοκίες. Για πρώτη φορά, οι διαφημιστικές δαπάνες μειώνονται ελαφρώς», λέει ο Stephan Tromp, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της HDE.
Τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης είναι πιθανό να πληγούν ιδιαίτερα σκληρά, με μείωση κερδών σχεδόν 57 εκατομμυρίων ευρώ, όπως και τα είδη ένδυσης και αξεσουάρ, με μείωση κερδών 49 εκατ. ευρώ. Το εμπόριο επίπλων αναμένεται επίσης να χάσει περίπου 28 εκατομμύρια ευρώ σε κέρδη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του μοντέλου.
Ο σύμβουλος Tybus λέει: «Αναμένουμε πωλήσεις για τη γερμανική αγορά, τόσο στα καταστήματα όσο και στο διαδίκτυο, περίπου 23 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο των 30 ημερών γύρω από τη Black Friday, και μικτό κέρδος 2,4 δισ. ευρώ». Αυτό θα σήμαινε ότι η κερδοφορία, με περιθώριο μικτού κέρδους 10,4%, θα ήταν κάτω από το επίπεδο του προηγούμενου έτους, που ήταν 10,8% – συνέπεια της αυξημένης πίεσης στις τιμές στον τομέα του λιανικού εμπορίου.
Δεδομένου ότι οι λιανοπωλητές εξακολουθούν να πρέπει να καλύπτουν σημαντικά κόστη, όπως ενοίκια, μισθούς, μάρκετινγκ και φόρους, από τα ακαθάριστα κέρδη τους, είναι πιθανό να απομείνουν λίγα κέρδη για τις εταιρείες. Για λόγους σύγκρισης: Εκτός των περιόδων εκπτώσεων γύρω από την Black Friday, η κερδοφορία αυτών των κατηγοριών προϊόντων ήταν κατά μέσο όρο 16% το 2024.
«Οι λιανοπωλητές πρέπει να προσφέρουν εκπτώσεις νωρίτερα και σε μεγαλύτερο βαθμό για να επιτύχουν συγκρίσιμες πωλήσεις με πέρυσι. Αυτό συμπιέζει τα περιθώρια κέρδους σε μια ήδη δύσκολη κατάσταση κέρδους», λέει ο Tybus. «Εάν δεν το κάνουν, κινδυνεύουν να μείνουν κολλημένοι με απούλητα αγαθά στις αποθήκες τους».
Οι Γερμανοί αγοράζουν όλο και περισσότερο από την Temu και την Shein
Οι Κινέζοι ανταγωνιστές γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς στη Γερμανία. Σύμφωνα με έρευνα ερευνητών ηλεκτρονικού εμπορίου στο Ινστιτούτο ECC, το 32% των Γερμανών αγοράζουν ήδη από την Temu, με το 25% να το κάνει τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Το δεκαέξι% των ερωτηθέντων αγοράζουν από την Shein.
Ως αποτέλεσμα, η Temu ανέβηκε στην πέμπτη θέση μεταξύ των μεγαλύτερων διαδικτυακών αγορών στη Γερμανία πέρυσι. Σύμφωνα με τη μελέτη «E-Commerce Market Germany 2025» των EHI και ECDB, η πλατφόρμα της Temu επεξεργάστηκε κύκλο εργασιών 3,4 δισ. ευρώ το 2024, σημειώνοντας αύξηση 285%.
Η ίδια η Temu δεν δημοσιεύει στοιχεία εσόδων. Ωστόσο, η ανάπτυξη της επιχείρησης είναι εμφανής στον αριθμό των χρηστών της πλατφόρμας. Ο αριθμός των μηνιαίων χρηστών του ιστότοπου σχεδόν διπλασιάστηκε σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο, φτάνοντας τα 20,7 εκατομμύρια. Σχεδόν δέκα εκατομμύρια Γερμανοί καταναλωτές χρησιμοποιούν την εφαρμογή Temu.
Οι χρήστες της ιστοσελίδας της Shein αυξήθηκαν από τρία εκατομμύρια σε 6,7 εκατομμύρια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η εταιρεία λιανικής πώλησης μόδας έχει πλέον 7,6 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες εφαρμογών.
Οι μαζικές επενδύσεις στο ψηφιακό μάρκετινγκ έχουν επίσης συμβάλει σε αυτήν την επιτυχία. Από την άνοιξη, οι Temu και Shein έχουν αυξήσει τις δαπάνες τους για ψηφιακή διαφήμιση κατά περίπου 30% ανά μήνα σε βασικές αγορές της Κεντρικής Ευρώπης, σύμφωνα με ανάλυση του παρόχου δεδομένων αγοράς Sensor Tower.
Το JD.com πουλάει ηλεκτρονικά είδη με υψηλές εκπτώσεις
Η Temu δεν απαντά σε ερωτήσεις σχετικά με τη σημασία της Black Friday για τις επιχειρήσεις στη Γερμανία και ποιες πρόσθετες εκπτώσεις είναι πιθανές ενόψει των Χριστουγέννων, δεδομένων των ήδη χαμηλών τιμών.
Ένας εκπρόσωπος δήλωσε απλώς: «Υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων που προσφέρονται όλο το χρόνο από τρίτους πωλητές στην Temu σε τιμές φιλικές προς τον καταναλωτή». Η Temu αρνήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα εάν η ευρωπαϊκή αγορά αποκτά μεγαλύτερη σημασία για την εταιρεία υπό το πρίσμα των αλλαγμένων τελωνειακών κανονισμών στις ΗΠΑ.
Η Shein αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει συγκεκριμένα τις προσδοκίες της για τις πωλήσεις της Black Friday και την επέκτασή της στην Ευρώπη, όταν ρωτήθηκε. «Είμαστε στην ευχάριστη θέση να προσφέρουμε ανταγωνιστικές τιμές, όχι μόνο την περίοδο της Black Friday», δήλωσε ένας εκπρόσωπος.
Ένας νέος ανταγωνιστής, ο κινεζικός όμιλος λιανικής πώλησης JD.com, εισήλθε στην αγορά φέτος.στη Γερμανία. Δεν ετοιμάζεται μόνο να εξαγοράσει την εταιρεία λιανικής πώλησης ηλεκτρονικών ειδών Ceconomy να εξαγοράσει τις αλυσίδες Media Markt και Saturn. Λανσάρισε επίσης την πλατφόρμα του Joybuy στις αρχές Σεπτεμβρίου. Εκεί, πουλάει, μεταξύ άλλων, κινεζικά ηλεκτρονικά είδη κατά τη διάρκεια της Μαύρης Εβδομάδας με εκπτώσεις έως και 50%.
Επιπλέον: Επίσης στην αμερικανική πλατφόρμα AmazonΕκτιμάται ότι περισσότερο από το 70% των αγαθών προέρχονται πλέον από την Κίνα. Με την επωνυμία «Amazon Haul», η αμερικανική εταιρεία αντιγράφει το επιχειρηματικό μοντέλο της Temu, προσφέροντας φθηνά αγαθά σε μέγιστη τιμή 20 ευρώ.
Η ΕΕ σχεδιάζει να καταργήσει τις αφορολόγητες τελωνειακές απαλλαγές
Ακολουθώντας το παράδειγμα των ΗΠΑ, η ΕΕ θέλει επίσης να δυσχεράνει τις εισαγωγές από την Κίνα: Από το 2026, σχεδιάζει να εισαγάγει τέλος παράδοσης δύο ευρώ για μικρές αποστολές από τρίτες χώρες. Αυτό έχει ως στόχο να επηρεάσει κυρίως τους ηλεκτρονικούς λιανοπωλητές όπως οι Temu και Shein, AliExpress και Amazon Haul. Ταυτόχρονα, η ΕΕ σκοπεύει επίσης να καταργήσει το αφορολόγητο τέλος των 150 ευρώ. Ωστόσο, αυτό δεν έχει ακόμη αποφασιστεί επίσημα.
Η κατάργηση έχει προγραμματιστεί τουλάχιστον για το 2028. Μια μεταβατική ρύθμιση πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από το επόμενο έτος, αλλά οι λεπτομέρειες για το πώς και πότε ακριβώς είναι ακόμη ασαφείς.
Προς το παρόν, αυτό επιτρέπει στους Κινέζους κατασκευαστές και λιανοπωλητές να συνεχίσουν να πωλούν προϊόντα που δεν μπορούν πλέον να πουλήσουν στις ΗΠΑ, σε μεγάλο βαθμό ανεμπόδιστα στην Ευρώπη. Εκατομμύρια επιπλέον συσκευασίες θα φτάσουν έτσι και στη γερμανική αγορά.
Οι Γερμανοί λιανοπωλητές κατηγορούν τους Κινέζους προμηθευτές όχι μόνο ότι εκμεταλλεύονται τις δασμολογικές απαλλαγές αλλά και ότι αγνοούν τους κανονισμούς. Επί του παρόντος, λιανοπωλητές όπως η Temu και η Shein παρακάμπτουν συστηματικά τα ευρωπαϊκά πρότυπα προστασίας των καταναλωτών, τα φορολογικά και τα περιβαλλοντικά πρότυπα σε καθημερινή βάση, λέει ο πρόεδρος της HDE, Alexander von Preen. «Αυτό αποτελεί σαμποτάζ της ενιαίας αγοράς. Δεν έχουμε κανονιστικό έλλειμμα εδώ, αλλά μάλλον αποτυχία στην εφαρμογή τους», λέει ο von Preen.
Εκτός από τους λιανοπωλητές, ο Καγκελάριος Friedrich Merz (CDU) τόνισε επίσης την επείγουσα ανάγκη. «Η εκτεταμένη κατάχρηση των αφορολόγητων δικαιωμάτων πρέπει να σταματήσει», δήλωσε πρόσφατα ο Merz στο Γερμανικό Συνέδριο Λιανικής στο Βερολίνο.
«Μακροπρόθεσμα, η χρέωση παράδοσης είναι επωφελής για τους Γερμανούς λιανοπωλητές. Κατά τη διάρκεια της Μαύρης Εβδομάδας 2026, η ανταγωνιστική πίεση σε κατηγορίες όπως η fast fashion, τα κοσμήματα και τα αξεσουάρ κινητών τηλεφώνων είναι πιθανό να μειωθεί κάπως», λέει ο Tybus, ειδικός στο Kearney. Θα έχει αποτρεπτικό αποτέλεσμα, ειδικά για παραγγελίες χαμηλού κόστους σε μονοψήφιο εύρος ευρώ, λέει o ίδιος.
