Ενώ οι ΗΠΑ εξανεμίζουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών, η Ευρώπη εμφανίζεται πιο αξιόπιστη χάρη στη σταθερή δημοσιονομική πολιτική της, σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), Γιάννη Στουρνάρα.
Ο Γιάννης Στουρνάρας διαβλέπει ευκαιρία να καθιερωθεί το ευρώ ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Λόγω της απρόβλεπτης εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, οι επενδυτές χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο δολάριο και ο ρόλος του ως παγκόσμιου νομίσματος τίθεται σε κίνδυνο. Τη θέση του θα μπορούσε να πάρει το ευρώ, ανέφερε σε συνέντευξή του στη Handelsblatt ο Διοικητής της ΤτΕ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το γεγονός ότι τέτοιες απόψεις προέρχονται από την Ελλάδα είναι αξιοσημείωτο. Πριν από 15 χρόνια, η ασύνετη δημοσιονομική διαχείριση της χώρας είχε πυροδοτήσει διεθνή κρίση εμπιστοσύνης στο ευρώ. Από τότε μέχρι σήμερα όμως, η Ελλάδα έχει θέσει τις βάσεις για σταθερή ανάπτυξη, με ένα πρόγραμμα σκληρών μεταρρυθμίσεων. Παρόμοια τόλμη χρειάζεται ίσως και η Ευρώπη σήμερα.
Ο κ. Στουρνάρας υποστηρίζει ότι, για να μετατραπεί το ευρώ σε αποθεματικό νόμισμα, χρειάζεται μια «ισχυρότερη, πιο ολοκληρωμένη και προσανατολισμένη στην ανάπτυξη οικονομία στη ζώνη του ευρώ». Ιδίως μάλιστα αν ληφθεί υπόψη ότι η Ευρώπη, ως οικονομία με υψηλό βαθμό εξωστρέφειας, είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην επιδείνωση των παγκόσμιων οικονομικών συνθηκών. Όμως, οι πρόσφατες πρωτοβουλίες στην οικονομική πολιτική της ΕΕ δείχνουν ότι η Ένωση γίνεται στρατηγικά ανθεκτική, αναφέρει ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης.
Ο κ. Στουρνάρας χαρακτηρίζει «ιστορική» την απόφαση της Γερμανίας το Μάρτιο να χαλαρώσει τους δημοσιονομικούς κανόνες, όπως και τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας που έλαβε η νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Επιπλέον, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία επανεξοπλισμού, εφόσον συνδυαστεί με επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής, έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να δώσει ώθηση στη ζήτηση, αλλά και να ενισχύσει τη παραγωγικότητα της ηπείρου μας μακροπρόθεσμα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Γιάννης Στουρνάρας, 68 ετών, καθηγητής οικονομικών και τραπεζίτης με σπουδές στην Αθήνα και την Οξφόρδη, είναι Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος εδώ και έντεκα χρόνια. Ακομμάτιστος οικονομολόγος, είχε προηγουμένως διατελέσει Υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση συνεργασίας συντηρητικών-σοσιαλδημοκρατών το 2012-2014 κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανατρέπουν τους κανόνες του παγκόσμιου εμπορίου στην προσπάθειά τους να μειώσουν δραστικά τις εισαγωγές τους μέσω της επιβολής δασμών», λέει ο κ. Στουρνάρας. Αυτό κλονίζει την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε ένα ήδη εύθραυστο και ευμετάβλητο επενδυτικό κλίμα και υπονομεύει τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η απροθυμία των επενδυτών να τοποθετήσουν κεφάλαια σε ομοσπονδιακά ομόλογα των ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο. «Αυτό έχει καταλυτική επίδραση στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς τα αμερικανικά ομοσπονδιακά ομόλογα, ως παγκόσμιοι τίτλοι αναφοράς, αποτελούν τη βάση για την αποτίμηση των μετοχών και των ομολόγων διεθνώς», εξηγεί ο κ. Στουρνάρας.
Εντελώς διαφορετική είναι η κατάσταση στην Ευρώπη: «Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ζώνης του ευρώ είναι προσηλωμένοι στη σταθερότητα, τις ελεύθερες αγορές, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Το ευρώ υποστηρίζεται από μια πολιτικά ανεξάρτητη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που έχει πρωταρχικό σκοπό τη σταθερότητα των τιμών και έχει αποδείξει την αξιοπιστία της υπό δυσμενείς συνθήκες και εξωτερικούς κλυδωνισμούς», τονίζει ο κ. Στουρνάρας.
Και προσθέτει ότι, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η εμπιστοσύνη στο ευρώ, η ΕΕ πρέπει να ολοκληρώσει την τραπεζική ένωση, να προωθήσει την ένωση κεφαλαιαγορών και να εργαστεί προς την κατεύθυνση ενός κοινού συστήματος δημοσιονομικής διαχείρισης (common fiscal capacity).
«Έχουμε σχέδιο»
«Το καλό νέο είναι ότι έχουμε σχέδιο», δήλωσε ο κ. Στουρνάρας. Η ΕΕ αρχίζει να εφαρμόζει προτάσεις για την προώθηση της ενιαίας αγοράς και την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Και αυτά πρέπει να ολοκληρωθούν εντός καθορισμένου χρονοδιαγράμματος, ιδανικά εντός δύο ετών. Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη διοχέτευση αποταμιευτικών πόρων σε παραγωγικές επενδύσεις.
Για την ενίσχυση του ρόλου του ευρώ, είναι κρίσιμο η Ευρώπη να μπορέσει να προσφέρει ένα κοινό ασφαλές περιουσιακό στοιχείο, «ένα οιονεί κρατικό ομόλογο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο», υποστηρίζει ο κ. Στουρνάρας.
Εν προκειμένω μπορεί να αξιοποιηθεί η εμπειρία από το ευρωπαϊκό μέσο ανάκαμψης Next Generation EU. Αυτό δημιουργήθηκε με πόρους συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ μετά την πανδημία του κορωνοϊού για να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήταν η πρώτη φορά που η ΕΕ εξέδωσε δικά της ομόλογα σε μεγάλη κλίμακα για το σκοπό αυτό.
Ο κ. Στουρνάρας θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι επαρκώς προετοιμασμένη για τις μελλοντικές προκλήσεις. Από την κρίση δημόσιου χρέους της δεκαετίας του 2010 μέχρι σήμερα, η χώρα έχει επιτύχει μια συνολική αναδιάρθρωση της οικονομίας της, έχει μειώσει τη γραφειοκρατία, έχει προωθήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό και έχει πραγματοποιήσει μεγάλου ύψους επενδύσεις σε υποδομές.
Από αυτή την κρίση η ΕΕ έχει επίσης αντλήσει σημαντικά διδάγματα, είναι πεπεισμένος ο ίδιος. «Σε αυτά περιλαμβάνονται η ανάγκη έγκαιρης παρέμβασης, η κοινή προσέγγιση σε περιόδους κρίσης και η αποφυγή μέτρων λιτότητας που φέρνουν αντίθετα αποτελέσματα από τα επιδιωκόμενα.» Η αντίδραση στην πανδημία το απέδειξε αυτό.
«Η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει στη “νέα Ευρώπη”», λέει ο κ. Στουρνάρας. «Πιστεύουμε ακράδαντα στην ισχυρότερη ενοποίηση μέσω της ένωσης κεφαλαιαγορών, της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης και της υλοποίησης κοινών επενδυτικών έργων για αμυντικούς σκοπούς και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.»
