Λύση σε ένα θέμα που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία για δεκαετίες ολόκληρες, θα επιχειρήσει να δώσει η κυβέρνηση. Πρόκειται τα καταπατημένα ακίνητα του δημοσίου, που υπάρχουν σε όλη την επικράτεια. Με βάση ένα νέο τολμηρό και ιδιαίτερα πρωτοποριακό σχέδιο θα δοθούν τίτλοι ιδιοκτησίας, νομιμοποιώντας με τον τρόπο αυτά τα καταπατημένα.
Το σχετικό νομοσχέδιο για τα καταπατημένα ακίνητα του δημοσίου θα παρουσιάσουν σήμερα (29.04.2022), στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν τα μισά αστικά ακίνητα του δημοσίου έχουν καταπατηθεί, ενώ το ποσοστό αυτό για τα αγροτικά αγγίζει το 70%.
Με βάση τη νέα ρύθμιση θα δίνεται, υπό όρους και αυστηρές προϋποθέσεις, η δυνατότητα στους καταπατητές να εξαγοράσουν τα ακίνητα για να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητας.
Ποιοι εξαγοράζουν, ποιοι πληρώνουν πρόστιμο
Με το νομοσχέδιο, το οποίο εντός του Μαΐου θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές του καλοκαιριού, οι αυθαίρετοι κάτοχοι των δημοσίων εκτάσεων θα έχουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος το οποίο θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου.
Κρίσιμη ημερομηνία και το κλειδί για την όλη υπόθεση, θα είναι η ρύθμιση για την χρονική διάρκεια κατοχής του καταπατημένου ακινήτου, με ορόσημο το 1970 ή το 1980. Πιο συγκεκριμένα προκειμένου κάποιος να εγείρει αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο πάνω από 50 χρόνια αν ληφθεί υπόψη ως έτος βάσης το 1970 ή πάνω από 40 χρόνια αν η αφετηρία είναι το 1980.
Για τους υπόλοιπους, δηλαδή αυτούς που έχουν καταπατήσει δημόσια ακίνητα μετά το 1970 ή το 1980 το νομοσχέδιο δεν θα δίνει τη δυνατότητα εξαγοράς, θα προβλέπει την απομάκρυνσή από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα ενδεχομένως και με πρόστιμο.
Κοινωνικά κριτήρια
Το τίμημα θα διαφοροποιείται και θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, θα είναι χαμηλό για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Το τίμημα ανάλογα με το ύψος του θα εξοφλείται σε δόσεις.
Στην Αττική 8 στα 10 ακίνητα του Δημοσίου βρίσκονται στα χέρια των καταπατητών. Στη Θεσσαλία και στη Στερεά Ελλάδα 7 στα 10 και στα νησιά του Αιγαίου 6 στα 10. Εκτιμάται ότι από το σύνολο της δημόσιας περιουσίας έχει καταπατηθεί το 47% των αστικών ακινήτων και το 64% των αγροτικών εκτάσεων.
Το φαινόμενο της καταπάτησης δημόσιας περιουσίας είναι τόσο παλιό όσο η δημόσια περιουσία. Οι καταπατητές των δημόσιων ακινήτων εμφανίζονται στην Εφορία και στα δικαστήρια ως νόμιμοι ιδιοκτήτες των ακινήτων με τίτλους ιδιοκτησίας που είτε δημιούργησαν οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή με τίτλους που δημιούργησαν απώτατοι καταπατητές μετά το 1884.
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών η τακτοποίηση των κατεχομένων Δημόσιων και Ανταλλαξίμων Κτημάτων στοχεύει στην εξάλειψη κοινωνικών αδικιών ιστορικά τεκμηριωμένων, συγκρούσεων και διεκδικήσεων που εκδηλώνονται κάθε φορά που η Πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με χρονική υστέρηση, την περιουσία της, στην εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό, στην αποτελεσματική προστασία της κοινόχρηστης περιουσίας του δημοσίου και στην απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.