Μετά από μια περίοδο χαμηλών επιτοκίων και αύξησης των επιτοκίων, οι αγορές ομολόγων έχουν ηρεμήσει κάπως. Η πρόκληση τώρα είναι να βρεθεί από τους επενδυτές η σωστή ισορροπία μεταξύ ευκαιριών και κινδύνων, σχολιάζει η Handelsblatt.
Λόγω των υψηλότερων αποδόσεων, τα ομόλογα προσέλκυσαν και πάλι μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους επενδυτές φέτος,
Ειδικότερα, τα εταιρικά ομόλογα και, τις τελευταίες εβδομάδες, τα ομόλογα υψηλής απόδοσης, όπου οι υψηλές αποδόσεις αντισταθμίζουν τον μεγαλύτερο πιστωτικό κίνδυνο μιας εταιρείας ή ενός κράτους, είχαν ζήτηση.
Καθώς ο πληθωρισμός μειώθηκε κατά τη διάρκεια του έτους, οι πραγματικές αποδόσεις, δηλαδή οι αποδόσεις που υπολογίζονται μετά την αφαίρεση του αναμενόμενου πληθωρισμού κατά τη διάρκεια της περιόδου, επανήλθαν επίσης στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Τα επιτόκια βρίσκονται επί του παρόντος σε ένα «οροπέδιο». Η πτώση των επιτοκίων θεωρείται πιθανή, το μόνο ερώτημα είναι πότε οι κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) άφησε πρόσφατα να εννοηθεί ότι θα προβεί σε τρεις μειώσεις επιτοκίων το επόμενο έτος. Η πορεία τους θα καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθούν τα ομόλογα. Ποιοι τίτλοι θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν τους επενδυτές και ποιους κινδύνους κρύβουν.
Η αγορά ομολόγων έχει πρόσφατα ανατραπεί. Οι αποδόσεις έπεσαν κατακόρυφα προς το τέλος του έτους. Η απόδοση του δεκαετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου διολίσθησε λίγο κάτω από το 2% πριν από τα Χριστούγεννα. O αντίστοιχος αμερικανικός τίτλος βρίσκεται πολύ κάτω από το 4%.
Τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια εξακολουθούν να είναι υψηλά και στις δύο αγορές. Αλλά είναι μόνο θέμα χρόνου να ομαλοποιηθούν: Οι μακροπρόθεσμες αποδόσεις προεξοφλούν τις αναμενόμενες μειώσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, ενώ οι βραχυπρόθεσμες αποδόσεις αντιδρούν μόνο όταν αυτές φτάσουν.
Μια ματιά στα τελευταία χρόνια δείχνει ότι τα ομόλογα απέτυχαν δύο φορές να εκπληρώσουν τον παραδοσιακό τους ρόλο για τους επενδυτές.
Τα ομόλογα απέτυχαν να εκπληρώσουν δύο βασικές λειτουργίες
Μια ματιά στα γερμανικά κρατικά ομόλογα, τα οποία θεωρούνται ιδιαίτερα ασφαλή και, ως εκ τούτου, αποτελούν το θεμέλιο της κεφαλαιαγοράς στην ευρωζώνη, δείχνει ότι οι αποδόσεις ήταν ως επί το πλείστον κάτω από το μηδέν από το φθινόπωρο του 2014 έως την άνοιξη του 2022.
Επειδή όλα τα ομόλογα απέφεραν ελάχιστα θετικές αποδόσεις, οι επενδυτές δεν είχαν μια ασφαλή, σταθερή πηγή εισοδήματος. Ακριβώς αυτή την πρώτη βασική λειτουργία θα έπρεπε στην πραγματικότητα να παρέχουν οι έντοκοι τίτλοι.
Το 2022, τα ομόλογα απέτυχαν στη δεύτερη βασική τους λειτουργία: την αντιστάθμιση του χαρτοφυλακίου σε περίπτωση πτώσης των τιμών των μετοχών. Καθώς οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν δραστικά τα επιτόκιά τους για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό, οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν πολύ γρήγορα. Ως αποτέλεσμα, οι παλιοί, ακόμη χαμηλής απόδοσης τίτλοι έγιναν λιγότερο ελκυστικοί σε σύγκριση με τους νέους, υψηλότερης απόδοσης τίτλους και οι τιμές των παλαιότερων τίτλων έπεσαν.
Μπορούν τα ομόλογα να εκπληρώσουν και πάλι τις λειτουργίες τους στο μέλλον;
Η αγορά ομολόγων παρουσιάζει μια μικτή εικόνα για το μέλλον. Με απόδοση 2% στα γερμανικά κρατικά ομόλογα και στόχο πληθωρισμού δύο τοις εκατό από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η πραγματική απόδοση έχει επιστρέψει στο μηδέν.
Ενώ οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες μπορούν να είναι ικανοποιημένες με τις ονομαστικές αποδόσεις, επειδή προσφέρουν στους αποταμιευτές και τους πελάτες τους μόνο ονομαστικά επιτόκια, το πραγματικό επιτόκιο είναι ο καθοριστικός παράγοντας για τους ιδιώτες επενδυτές.
Ο Αλεσάντρο Τεντόρι (Alessandro Tentori), ειδικός σε θέματα ομολόγων στην Axa Investment Managers, έχει μια πρόταση για τους επενδυτές: «Επενδύστε ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων σας πολύ βραχυπρόθεσμα, όσο οι αποδόσεις είναι ακόμη συγκριτικά υψηλές. Τα γερμανικά κρατικά ομόλογα με διάρκεια τριών μηνών διαμορφώθηκαν πρόσφατα στο 3,6%». Επιπλέον, ο Τεντόρι συμβουλεύει τους επενδυτές να προσθέσουν αποδόσεις στο χαρτοφυλάκιό τους με ομόλογα υψηλής απόδοσης.
Άλλωστε, οι επενδυτές θα μπορούσαν να πάρουν λίγο περισσότερα επιτόκια με αυτόν τον τρόπο, αλλά με το τίμημα ότι τα ομόλογα υψηλής απόδοσης θα καταρρεύσουν εάν η οικονομία αποδυναμωθεί σημαντικά. Ωστόσο, η Axa IM δεν προβλέπει επί του παρόντος μια εκτεταμένη ύφεση.
Αντιστάθμιση του χαρτοφυλακίου με κρατικά ομόλογα
Όταν πρόκειται για την αντιστάθμιση έναντι οικονομικών αποτυχιών ή μιας κρίσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, τα κρατικά ομόλογα είναι η σωστή επιλογή, ιδίως τα πολύ ασφαλή γερμανικά κρατικά ομόλογα. Όσον αφορά τις δύο λειτουργίες, τρέχουσα απόδοση και αντιστάθμιση κινδύνου, τα ομόλογα υψηλής απόδοσης και τα γερμανικά κρατικά ομόλογα αποτελούν, τρόπον τινά, τους ακρογωνιαίους λίθους.
Όποιος ελπίζει σε υψηλότερη απόδοση αλλά δεν θέλει να αναλάβει υπερβολικό κίνδυνο, μπορεί να ρίξει μια πιο προσεκτική ματιά στα ομόλογα που βρίσκονται στη μέση αυτών των πόλων. Πρόκειται, για παράδειγμα, για εταιρικά ομόλογα με καλή πιστοληπτική ικανότητα, δηλαδή με αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας (IG), τα οποία εκτίθενται σε κινδύνους ύφεσης, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό από τα ομόλογα υψηλής απόδοσης και τις μετοχές.
Τα ιταλικά κρατικά ομόλογα αποτελούν επίσης μια καλή επιλογή για το σκοπό αυτό στην ευρωζώνη. Σύμφωνα με τον Tentori, οι Ιταλοί αποταμιευτές είναι τώρα πρόθυμοι να τα αγοράσουν ξανά, γεγονός που θα πρέπει να δώσει στην αγορά αυτή ένα πάτημα. Παρ’ όλα αυτά, η Ιταλία παραμένει ευάλωτη σε περίπτωση κρίσης δημόσιου χρέους.
Μια άλλη επιλογή είναι οι τίτλοι από τις αναδυόμενες αγορές, οι οποίοι προσφέρουν καλές ευκαιρίες σύμφωνα με τον διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων PGIM, για παράδειγμα. Η Goldman Sachs Asset Management επισημαίνει ότι υπάρχουν επίσης ενδιαφέρουσες εταιρείες με αντίστοιχα ομόλογα στις αναδυόμενες αγορές.
Ανάμειξη κινδύνων από διαφορετικούς τομείς ομολόγων
«Τελικά, είναι σκόπιμο να αναμειγνύετε τους κινδύνους και να τους μετριάζετε έτσι, δηλαδή να μην επιτυγχάνετε την υψηλότερη απόδοση μόνο σε μία από τις περιοχές ομολόγων, αλλά να την κατανέμετε σε εταιρικά ομόλογα με διαφορετική πιστοληπτική διαβάθμιση, κρατικά ομόλογα από τη νότια ευρωζώνη και ομόλογα αναδυόμενων αγορών», για παράδειγμα, σημειώνει η Handelsblatt.
Τα ομόλογα με πολύ μεγάλες διάρκειες άνω των δέκα ετών, τα οποία συνήθως προσφέρουν συγκριτικά υψηλές αποδόσεις, προσφέρουν μικρή απόδοση στο σημερινό περιβάλλον της αγοράς. Καθώς θα αντιδρούσαν επίσης ιδιαίτερα αρνητικά σε μια απροσδόκητη αύξηση των επιτοκίων, είναι αμφίβολο αν το τμήμα αυτό αξίζει σήμερα για τους επενδυτές.
Το τι θα συμβεί το 2024 θα εξαρτηθεί τελικά από την επιτυχία της νομισματικής πολιτικής. Ο Τεντόρι λέει, όχι χωρίς ειρωνεία, για τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ: «Ο Τζερόμ Πάουελ έχει θέσει ως στόχο να γίνει ο πρώτος πρόεδρος της Fed στην ιστορία που θα θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει ύφεση».
Πρόσφατα, οι αγορές φαίνεται να έχουν βρει μια ισορροπία με τις ανησυχίες τους σχετικά με τη συνέχιση των υψηλών επιτοκίων ή μια βαθύτερη ύφεση. Ωστόσο, προκειμένου να προστατευτούν από νέες πιθανές ανισορροπίες, οι επενδυτές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι διατηρούν μια καλή ισορροπία των κινδύνων στα χαρτοφυλάκιά τους.