Τα μετρητά υποχωρούν χρόνο με το χρόνο, επιτρέποντας στις ηλεκτρονικές πληρωμές να κερδίζουν έδαφος, με τις συνέπειες αυτής της αλλαγής να αποτυπώνονται και στα φορολογικά έσοδα, κυρίως στον ΦΠΑ.
Σύμφωνα με την μελέτη της ΑΑΔΕ που δημοσιεύθηκε χθες (31.3.2025), στις περισσότερες επιχειρήσεις του τριτογενή τομέα (όπως το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, τα καταλύματα, οι υπηρεσίες εστίασης και άλλες), η χρήση μετρητών έχει μειωθεί σημαντικά, ενώ οι ηλεκτρονικές πληρωμές αυξάνονται χρόνο με το χρόνο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σε 215 κλάδους καταγράφηκε πτώση και σε μόλις 67 σημειώθηκε αύξηση στη χρήση μετρητών. Η στροφή προς το «πλαστικό» χρήμα αποτυπώνει αφενός τη μεταβολή στις καταναλωτικές συνήθειες, αφετέρου είναι αποτέλεσμα της υποχρεωτικής χρήσης των POS και του IRIS στην αγορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ τις μεγαλύτερες αυξήσεις ηλεκτρονικών συναλλαγών καταγράφουν:
- οι δραστηριότητες παροχής συμβουλών για Η/Υ (+2.459%),
- η εκμετάλλευση αιθουσών θεαμάτων (+469%),
- η εκμετάλλευση ταξί (+221%),
- το λιανικό εμπόριο σε υπαίθριους πάγκους ή αγορές (+271%),
- οι υποστηρικτικές δραστηριότητες για τις τέχνες του θεάματος (+148%),
- οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές επιβατών (+101%),
- το λιανικό εμπόριο μέσω αλληλογραφίας ή διαδικτύου (+82%) και
- οι εγκαταστάσεις γυμναστικής (+81%).
Οι ηλεκτρονικές πληρωμές το 2024 αυξήθηκαν κατά 22%, με την αξία τους να προσεγγίζει τα 48 δισ. ευρώ από 39,4 δισ. ευρώ το 2023 περιορίζοντας την χρήση των μετρητών κατά 5,79 δισ. ευρώ.
Η αύξηση αυτή αντικατοπτρίσθηκε και στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ. Συγκεκριμένα κατέγραψαν αύξηση 2,6 δισεκ. ευρώ σε σχέση με το 2023, φτάνοντας τα 18,94 δισ. ευρώ. Με βάση τα στοιχεία της μελέτης, εκτιμάται ότι από το σύνολο των 2,66 δισεκ. της αύξησης στις καθαρές εισπράξεις ΦΠΑ, το ένα τρίτο αποδίδεται αποκλειστικά στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.
Από τη μελέτη προκύπτει ακόμα ότι:
- Ο τζίρος (εισπράξεις) που δήλωσαν οι επιχειρήσεις το 2024 αυξήθηκε κατά 22,23 δισ. ή 5,8% σε ένα χρόνο, από 381,4 δισ. το 2023 σε 403,66 δισ. το 2024. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην ανάπτυξη, αλλά και στην αποκάλυψη φορολογητέας ύλης .
- Ο καθαρός τζίρος (έσοδα μείον έξοδα) στον οποίο επιβάλλεται και ο ΦΠΑ αυξήθηκε κατά 9,88 δισ. ευρώ σε έναν χρόνο ή κατά 12%. Δηλαδή, ως ποσοστό, σημείωσε διπλάσια αύξηση από την ετήσια αύξηση που είχαν τα συνολικά έσοδα των επιχειρήσεων (5,8% όπως αναφέρθηκε).
- Η πλήρης διασύνδεση POS-ταμειακών μηχανών διεύρυνε τη φορολογητέα βάση, ειδικά στον τριτογενή τομέα. Από τα επιπλέον 8,3 δισ. ευρώ σε ηλεκτρονικές πληρωμές, τα 7,5 δισ. ευρώ αφορούν υπηρεσίες του τριτογενούς τομέα.
- Η αντικατάσταση των μετρητών από ηλεκτρονικές πληρωμές αποκάλυψε αδήλωτες συναλλαγές. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ για κάθε 10 ευρώ επιπλέον ηλεκτρονικών δαπανών καταγράφονται 0,67 ευρώ προηγουμένως αδήλωτα έσοδα ΦΠΑ).
- Ο κλάδος του λιανικού εμπορίου κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση (+3,11 δισ. ευρώ) στα έσοδα που πραγματοποιήθηκαν μέσω καρτών πληρωμής μεταξύ των ετών 2024 και 2023 ενώ σημαντικές αυξήσεις κατά 1,47 δισ. ευρώ και 567 εκατ. ευρώ σημειώνουν οι κλάδοι της εστίασης και των καταλυμάτων. Ακολουθούν μεταξύ άλλων οι δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας, προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι χερσαίες μεταφορές και άλλες δραστηριότητες παροχής προσωπικών υπηρεσιών.
