Αναβλήθηκε για τις 8 Οκτωβρίου 2024 η εκδίκαση της προσφυγής της ΚΕΔΕ και 164 δήμων στο Συμβούλιο της Επικρατείας με αίτημα ακύρωσης της επιβολής του τέλους ταφής απορριμμάτων στους δήμους, καθώς Δημόσιο και ΕΟΑΝ δεν κατέθεσαν σχετικό φάκελο απόψεων, σύμφωνα με την ΚΕΔΕ.
Τα παραπάνω ανακοίνωσε ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λ. Κυρίζογλου στη σημερινή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, ενώ συμπλήρωσε ότι η ΚΕΔΕ θα προχωρήσει στην κατάθεση αίτησης αναστολής εκτέλεσης της απόφασης περί επιβολής του τέλους ταφής απορριμάτων στους δήμους έως την έκδοση της οριστικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, προκειμένου να σταματήσει η παρακράτηση του ποσού από την τακτική τους επιχορήγηση για την αποπληρωμή ενός τέλους, που η Αυτοδιοίκηση θεωρεί αντισυνταγματικό και άδικο.
Μάλιστα κατά τη συζήτηση του θέματος υπογραμμίστηκε ότι εδώ και τρεις περίπου μήνες τόσο ο ΕΟΑΝ όσο και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δεν μπήκαν στον κόπο να καταθέσουν τις απόψεις τους, παρότι πρόκειται για υψηλού δημόσιου ενδιαφέροντος ζήτημα, γεγονός που δείχνει την απαξιωτική αντιμετώπιση των δήμων.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η ΚΕΔΕ και 164 δήμοι κατέθεσαν αίτηση ακύρωσης κατά τριών αποφάσεων του υπουργείου Εσωτερικών, με τις οποίες παρακρατούνται από τους ΚΑΠ των δήμων, «οφειλόμενα» ποσά, από τη μη καταβολή τέλους ταφής απορριμμάτων και κατ΄ επέκταση κατά της θέσπισης της επιβολής του τέλους ταφής των απορριμμάτων στους δήμους.
Σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση παρακρατήθηκε το συνολικό ποσό 48.637.601,30 ευρώ από τους ΟΤΑ α’ βαθμού, ως «δήθεν» οφειλόμενο τέλος ταφής για το α’ εξάμηνο του 2023. Όπως τονίζεται από την ΚΕΔΕ, με τη δεύτερη προσβαλλόμενη απόφαση επιχορηγήθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) με συνολικό ποσό 129.141.872 ευρώ για την εξόφληση του «δήθεν» οφειλόμενου ποσού των ΟΤΑ α΄ βαθμού για το τέλος ταφής του έτους 2022 και για το τέλος ταφής α΄ εξαμήνου έτους 2023.
Η επιχορήγηση του ΕΟΑΝ προκύπτει εξ ολοκλήρου από παρακρατήσεις, σε βάρος των δήμων της χώρας, από τους οφειλόμενους σε αυτούς ΚΑΠ, τονίζει η ΚΕΔΕ. Με την τρίτη προσβαλλόμενη απόφαση παρακρατήθηκε από τους δήμους συνολικό ποσό 6.708.689,21 ευρώ.
Όπως επισημαίνεται από την ΚΕΔΕ, το τέλος ταφής απορριμμάτων επιβάλλεται στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) και στους δήμους ή τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν στους ΟΤΑ και ασκούν τις αρμοδιότητες των ΦοΔΣΑ. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, το τέλος ταφής υπολογίζεται κλιμακωτά, αυξανόμενο ανά έτος αρχής γενομένης από το έτος 2022, και συγκεκριμένα ορίζεται σε 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο.
Από την 1η Ιανουαρίου 2026 το τέλος ταφής ορίζεται σε 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο από την 1η.01.2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη. Σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, για το 2024 οι δήμοι θα επιβαρυνθούν με το ποσό των 240 εκ. ευρώ για την αναδρομική καταβολή του τέλους ταφής των απορριμμάτων των ετών 2022, 2023 και του πρώτου εξαμήνου του 2024.
Οι προβαλλόμενοι νομικοί λόγοι ακύρωσης του τέλους ταφής απορριμμάτων
Οι λόγοι ακύρωσης του τέλους ταφής απορριμμάτων που επικαλούνται η ΚΕΔΕ και οι 164 δήμοι είναι οι εξής:
- Πλημμελής μεταφορά στην εσωτερική έννομη τάξη της Οδηγίας Πλαίσιο 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα απόβλητα, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
- Οι δήμοι και οι ΦοΔΣΑ δεν έχουν την αρμοδιότητα ούτε τους απαιτούμενους πόρους για την κατασκευή μονάδων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων, το δε Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει αναπτύξει μέχρι στιγμής την κατάλληλη τεχνολογική επάρκεια, ώστε να μειωθεί ο όγκος των αποβλήτων που διατίθεται μέσω υγειονομικής ταφής. Το άρθρο 38 του ν. 4819/2021 έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της ισότητας, του κράτους δικαίου και της αναλογικότητας (άρθρα 4 παρ. 1 και 25 του Συντάγματος), επιβάλλει το τέλος ταφής ως διοικητική κύρωση στους δήμους χωρίς υπαιτιότητα αυτών.
- Η θέσπιση του τέλους ταφής, όπως επιχειρείται με το άρθρο 38 του ν. 4819/2021, αντίκειται ευθέως και προδήλως στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ’ του Συντάγματος) αλλά και στο άρθρο 102 του Συντάγματος περί οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των δήμων.
Για «άδικο και αντισυνταγματικό μέτρο» έκανε λόγο ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου και εξηγεί:
«Άδικο γιατί στην πραγματικότητα το κεντρικό κράτος προκειμένου να καλύψει τις ευθύνες και την αποτυχία του να λύσει το διαχρονικό και διακυβερνητικό πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, τις μεταθέτει στους δήμους, επιβαρύνοντας τους προϋπολογισμούς τους μόνο για το 2024 με το ποσό των 240 εκ. ευρώ. Παράλληλα εξωθεί τους δήμους, οι οποίοι θα βρεθούν με προϋπολογισμούς στο κόκκινο, να μετακυλήσουν το κόστος του τέλους ταφής στους δημότες, χωρίς να γνωρίζουν αν και πότε θα τους επιστραφούν ανταποδοτικές υπηρεσίες.
Δεν είναι δυνατόν να καλούνται οι δήμοι και οι δημότες να πληρώσουν την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών για τη φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση των απορριμμάτων. Διότι το κράτος έχει την ευθύνη για την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων. Δεν αντέχουν οι πολίτες αύξηση στα δημοτικά τέλη, η οποία προκύπτει από το τέλος ταφής. Το μέτρο είναι επίσης αντισυνταγματικό, διότι αντίκειται στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, αλλά και στο άρθρο 102 του Συντάγματος περί διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163