«Ο θάνατος και η καταστροφή δεν έχουν αναστολή». Η φράση της βαρύτατα τραυματισμένης επιζήσασας από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι ήταν η πιο ανθρώπινη έκφραση της οργής και του πόνου των ανθρώπων που έχασαν συγγενείς και περιουσίες στην καταστροφή του καλοκαιριού. Οργής που οι διώξεις για πλημμελήματα, παρότι βαρύτατες, δεν άρκεσαν να κατευνάσουν.
Ο νόμος, ωστόσο, σταθμίζει διαφορετικά την αμέλεια απ’ ότι τον δόλο. Όπως και στις πυρκαγιές του 2007 στην Ηλεία, χωρίς αποδείξεις δεν μπορεί κανείς να κατηγορήσει κάποιον, οσοδήποτε αμελή, ότι είχε πρόθεση, ότι αποδέχθηκε το εγκληματικό αποτέλεσμα της πράξης του. Άλλωστε, οι διώξεις που ασκήθηκαν είναι βαριές, γι’ αυτό και η υπόθεση ανατέθηκε σε ανακριτή. Παραμένουν δε ανοικτές έξι ακόμη ποινικές δικογραφίες, των οποίων αναμένεται το πόρισμα.
Ο κόσμος έχει δίκιο που είναι οργισμένος. Και παρότι η δίωξη γίνεται για πλημμελήματα, το εισαγγελικό πόρισμα δικαιώνει την οργή αυτή με τις βαρύτατες διαπιστώσεις του. Οι εισαγγελείς ανίχνευσαν μέσα από τα στοιχεία, που τέθηκαν υπόψη τους, το μέγεθος της ανυπαρξίας προληπτικού σχεδιασμού, της διάλυσης του κρατικού μηχανισμού, της έλλειψης συντονισμού, της προχειρότητας και της αδιαφορίας.
Το εισαγγελικό πόρισμα δικαίωσε πλήρως τους ειδικούς επιστήμονες, στους οποίους είχε αναθέσει η Ν.Δ. την έρευνα της τραγωδίας, και το συμπέρασμά τους ότι, αν είχε δοθεί εγκαίρως εντολή εκκένωσης της περιοχής, δεκάδες συνάνθρωποί μας θα είχαν σωθεί. Τότε ο υπουργός Πολάκης είχε επιλέξει να στοχοποιήσει τον επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας. Τώρα αποδεικνύεται ότι η ασυνεννοησία, η αδιαφορία και η σύγχυση ήταν τέτοιες, ώστε οι εισαγγελείς κρίνουν πως η καταστροφή θα είχε επέλθει και χωρίς τις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν.
Από το πόρισμα, με εισαγγελική πλέον «σφραγίδα», γίνεται αναδρομικά αντιληπτό πόσο ανάλγητα συμπεριφέρθηκε η κυβέρνηση, η περιφερειάρχης και ορισμένοι υπηρεσιακοί παράγοντες. Την ίδια τη νύχτα της τραγωδίας, η κυβέρνηση διέψευδε ότι γνώριζε για ανθρώπινα θύματα – ενώ αποδεικνύεται τώρα ότι είχε αμέσως ενημερωθεί. Τις δε επόμενες μέρες, η κυβέρνηση επιδόθηκε σε συστηματική επικοινωνιακή εκστρατεία με ψεύδη και προσχήματα, επιρρίπτοντας τις ευθύνες στην αυθαίρετη δόμηση και τις καιρικές συνθήκες, εκεί που θα περίμενε κανείς μια συγγνώμη, ένα αίσθημα συντριβής και τις παραιτήσεις κάποιων πολιτικών υπευθύνων ως ελάχιστη ανθρώπινη αντίδραση στην απώλεια εκατό ανθρώπων και στην καταστροφή ολόκληρης περιοχής.
Πόσο θράσος χρειάζεται για να προσποιείται κανείς τον ανυπαίτιο, να έχει μόνο μέλημα να «γαντζωθεί στην καρέκλα» ακόμη και όταν γύρω του έχουν απλωθεί ο θάνατος και η οδύνη; Η διαχειριστική ανεπάρκεια των κυβερνώντων και της περιφειάρχου, που αναλύονται στο εισαγγελικό πόρισμα, είναι χωρίς προηγούμενο. Η αλαζονεία και η αναλγησία τους είναι, όμως, κυριολεκτικά ασύλληπτες.
- Η Ιωάννα Καλαντζάκου- Τσατσαρώνη είναι δικηγόρος – τ. Αντιπρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών