Μαθητές στην Πάτρα έχουν δημιουργήσει από το μηδέν ένα σύστημα συσκευών που αφορά τους μαθητές με προβλήματα όρασης. Το σύστημα συσκευών που έχουν δημιουργήσει, εξελίσσεται και φαίνεται πως μπορεί να πάρει μια θέση στα θρανία για να «γεφυρώσει» τη Γενική Εκπαίδευση με την Ειδική Αγωγή.
Τον περασμένο χρόνο, η Αλίκη Ράγκου και ο Κωνσταντίνος Μαζαράκης από την Πάτρα, όταν ήταν ακόμα μαθητές λυκείου, δημιούργησαν το Pop2see, ένα σύστημα συσκευών που εξυπηρετεί τις δύο βασικές ανάγκες του μαθητή με προβλήματα όρασης, την γραφή και την ανάγνωση, χωρίς την συμβολή κάποιου βλέποντα.
Σήμερα, η Αλίκη είναι πρωτοετής φοιτήτρια στη σχολή Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, ο Κωνσταντίνος είναι μαθητής της Γ’ λυκείου και στην ομάδα τους πλέον είναι και ο μικρότερος αδερφός της Αλίκης, ο Γιάννης Ράγκος, μαθητής της A’ λυκείου. Οι τρεις τους, μαζί με τον προπονητή τους, Σπύρο Τσουκαλά, ετοιμάζονται για την Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής, που θα διεξαχθεί στις 17-19 Νοεμβρίου, στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας.
Πενία τέχνας κατεργάζεται
«Το Pop2See γεννήθηκε όταν έσπασαν τα γυαλιά μυωπίας μου και αναγκάστηκα για λίγες ημέρες να πάω στο σχολείο χωρίς αυτά», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αλίκη, εξηγώντας πώς προέκυψε η ιδέα. «Τις μέρες αυτές εξαρτώμουν από κάποιον συμμαθητή μου για να μου λέει τι γράφει ο καθηγητής στον πίνακα. Όταν βρέθηκα με τον ξάδελφό μου, τον Κωνσταντίνο Μαζαράκη, ο οποίος λατρεύει τη ρομποτική από παιδί, μετά από πολλές κουβέντες, ψάξιμο, δοκιμές, έρευνα, συνεντεύξεις και πολλή-πολλή δουλειά, καταλήξαμε στο Pop2See, το οποίο μέρα με την μέρα εξελίσσουμε».
Ένα τέτοιο βήμα είναι η ανάπτυξη μίας εφαρμογής, η οποία θα συνοδεύει τη συσκευή, με το οποίο έχει επιφορτιστεί το νέο μέλος της ομάδας από το καλοκαίρι, ο Γιάννης.
Εκπαίδευση και εξέλιξη χωρίς περιορισμούς
«Η έλλειψη όρασης δεν πρέπει να βάζει όρια στο μυαλό και στην εξέλιξη ενός ανθρώπου», σημείωσε με έμφαση στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αλίκη, περιγράφοντας το όραμα της ομάδας του Pop2see.
«Η λύση μας έχει ως στόχο να προσφέρει μεγαλύτερη αυτονομία και σταδιακή ανεξαρτητοποίηση του μαθητή, ένταξη στις τάξεις του σχολείου και αργότερα του πανεπιστήμιου και αναβάθμιση της αλληλεπίδρασης εκπαιδευτικού με τον μαθητή», προσέθεσε.
Η συμπερίληψη, ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο στην ένταξη ενός μαθητή με προβλήματα όρασης σε μία τάξη γενικής Παιδείας. «Διευκολύνοντας τη φοίτηση ατόμων με αναπηρία στα γενικά σχολεία, βοηθάμε στην εξοικείωση όλων των μαθητών με την εικόνα της αναπηρίας και στην κατανόηση των καθημερινών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι με αναπηρία, με σκοπό τελικά την ενεργοποίηση αντανακλαστικών αλληλεγγύης, ευθύνης και κοινωνικής ενσυναίσθησης», τόνισε η Αλίκη. «Είναι τεράστια η αδικία που νιώθεις όταν είσαι 100% νοήμων άτομο και η έλλειψη όρασης στέκεται εμπόδιο στο να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου».
Η ίδια αναγνωρίζει τη σημασία της συμπερίληψης, καθώς από μικρή συμμετέχει σε θεατρικές παραστάσεις με τους «Μαχητές», έναν σύλλογο για άτομα με νοητική υστέρηση στην Πάτρα. «Νομίζω ότι το μεγαλύτερο κέρδος μου από αυτές τις παραστάσεις και το συνειδητοποιώ τώρα, εκτός από τους φίλους που έκανα, είναι ότι απέκτησα ενσυναίσθηση για τους άλλους», είπε.
Η πρωτοβουλία αυτή, λοιπόν, θα άξιζε να αξιοποιηθεί από την Πολιτεία στην τελική της μορφή. Είναι, άλλωστε, στα άμεσα σχέδια των τριών παιδιών να οργανώσουν ένα πιλοτικό πρόγραμμα με συσκευές που θα δοθούν σε μαθητές με οπτική αναπηρία.
Προς το παρόν, οργανώσεις ατόμων με οπτική αναπηρία, όπως η Περιφερειακή Ένωση Τυφλών Δυτικής Ελλάδος, έχουν ήδη δεχτεί να δοκιμάσουν τις συσκευές, όταν θα είναι έτοιμες μέσα στο
2023 για την πιλοτική εφαρμογή.
Οι κόποι ανταμείβονται
Το εκπληκτικό είναι ότι το Pop2see έχει αναπτυχθεί από μαθητές, που φυσικά θυσίασαν και θυσιάζουν χρόνο από το πρόγραμμά τους για την ανάπτυξή του.
«Φυσικά από όλη αυτήν την διαδικασία δεν έλειψαν και οι θυσίες και οι δυσκολίες, κυρίως δεδομένου ότι ήμασταν και είμαστε μαθητές, με διάβασμα, Πανελλήνιες, σχολείο ή πανεπιστήμιο», σημείωσε η Αλίκη. «Οι προσπάθειές μας και οι κόποι μας ανταμείβονται, βέβαια, βλέποντας την χαρά και την ευγνωμοσύνη στα πρόσωπα των συνανθρώπων μας, όταν δοκιμάζουν ή ακούν για το Pop2See. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Άννα μας, η οποία όταν δοκίμασε τις συσκευές είπε: “οι συσκευές είναι υπέροχες! Θέλω να ξαναγινώ μαθήτρια”».
Πώς δουλεύει
Η λειτουργία του συστήματος Pop2See εξυπηρετεί, όπως προαναφέρθηκε, τις δύο βασικές ανάγκες, αυτές της γραφής και της ανάγνωσης, χωρίς τη συμβολή κάποιου βλέποντα.
Όσον αφορά την ανάγνωση, η αφή με την χρήση του κώδικα braille είναι το βασικό μέσο. «Για τη διαδικασία της ανάγνωσης χρησιμοποιούμε μια συμβατική κάμερα η οποία είναι συνδεδεμένη με ένα μικροϋπολογιστή. Μέσω της χρήσης του συστήματος κάμερας-υπολογιστή επιτυγχάνεται η οπτική αποτύπωση (φωτογράφιση) του πίνακα καθώς και χειρογράφων, εκτυπωμένων συγγραμμάτων, βιβλίων, περιοδικών κλπ», εξήγησε η Αλίκη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Αναλυτικότερα, με τη χρήση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης η φωτογραφία μετατρέπεται αρχικά σε αρχείο κειμένου στον κώδικα Braille (Μπράιγ) που αποστέλλεται ασύρματα στη δεύτερη συσκευή, ώστε ο μαθητής να μπορεί να διαβάσει μέσω της αφής. Επιπλέον, η φωτογραφία μετατρέπεται σε ηλεκτρονικά αρχεία ήχου και κειμένου (όπως: .mp3, .doc, .pdf) τα οποία αποθηκεύονται στο cloud για μελλοντική χρήση και σε αρχεία κώδικα Braille προσφέροντας την δυνατότητα εκτύπωσης σε εκτυπωτή Braille.
Όσον αφορά στη γραφή, όπως εξήγησε η Αλίκη, η χρήση ενός συμβατικού πληκτρολογίου είναι ιδιαίτερα δύσκολη για ένα τυφλό μαθητή, λόγω της πληθώρας των πλήκτρων του. «To braille-πληκτρολόγιο του Pop2See, μιμούμενο τους τυπικούς Braille writers, έχει ένα απλοποιημένο σετ 11 κουμπιών, όπου ο μαθητής πληκτρολογεί το κείμενο μέσω του κώδικα braille. Το κείμενο αυτό μετατρέπεται αυτόματα στα αγγλικά και στην συνέχεια σε πολλές μορφές ηλεκτρονικών αρχείων (.doc, .pdf ) τα οποία, είτε αποστέλλονται στον καθηγητή, είτε αποθηκεύονται στο cloud», ανέφερε. Σημείωσε, μάλιστα, ότι αυτό το διάστημα η ομάδα πραγματοποιεί δοκιμές για την ελληνική γλώσσα.
Επιπλέον, η ομάδα αναπτύσσει μία εφαρμογή, στην οποία θα αποθηκεύονται όλα τα αρχεία που υπαγορεύει, φωτογραφίζει ή πληκτρολογεί ο μαθητής, ή αντίστοιχα μεταφορτώνει ο εκπαιδευτικός. «Σε αυτήν την εφαρμογή έχουν πρόσβαση ο μαθητής, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, ώστε όλοι να μπορούν να αλληλεπιδρούν για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα», τονίζει.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η συσκευή ενεργοποιείται, απενεργοποιείται και ελέγχεται πλήρως με φωνητικές εντολές, ενώ διαθέτει και σύστημα εντοπισμού με την χρήση GPS.