Η Ευρωπαική Ένωση βρίσκεται σήμερα παγιδευμένη σε μια πρωτοφανή στρατηγική μέγγενη: πρέπει ταυτόχρονα να αναχαιτίσει την οικονομική επέκταση της Κίνας, να αντισταθεί στις πολιτικές επιθέσεις ενός Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ αποφασισμένου να αποδυναμώσει την ΕΕ και να κρατήσει σε απόσταση τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ένα τριπλό μέτωπο με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα, ακόμη πιο απειλητικό καθώς η ευρωπαϊκή οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, νέα και ατελής, διαβρώνεται από εσωτερικές αμφιβολίες και βαθιές διαιρέσεις, γράφει το γαλλικό περιοδικό Le Point.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μια κατακερματισμένη Ένωση απέναντι σε Πεκίνο, Τραμπ και Πούτιν
Ποτέ άλλοτε η ΕΕ δεν χρειάστηκε να διαχειριστεί τόσες ταυτόχρονες απειλές. Το Πεκίνο πλημμυρίζει την ευρωπαϊκή αγορά με επιδοτούμενα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αγοράζει στρατηγικές υποδομές και αποσταθεροποιεί τις τοπικές οικονομίες μέσω Shein και Temu. Ο Τραμπ και ο υποψήφιος αντιπρόεδρός του, Τζ. Ντ. Βανς, ενθαρρύνουν ανοιχτά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα, ενώ η Μόσχα δοκιμάζει καθημερινά την αντοχή της Δύσης στην Ουκρανία και τροφοδοτεί αντιευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρώπη δεν διαθέτει ούτε το οικονομικό οπλοστάσιο για να ανταγωνιστεί την Κίνα, ούτε τη στρατηγική αυτονομία για να αποδεσμευτεί πλήρως από τις ΗΠΑ, ούτε τη στρατιωτική ισχύ για να αποτρέψει το Κρεμλίνο.
Λαοί απρόθυμοι για θυσίες και βαθιές εξαρτήσεις
Οι ευρωπαϊκές αδυναμίες δεν είναι μόνο θεσμικές· είναι πολιτισμικές και κοινωνικές. Σύμφωνα με την ανάλυση του Le Point, οι Ευρωπαίοι λαοί αρνούνται τις θυσίες που απαιτεί αυτή η τριπλή αντιπαράθεση. Η άνεση της μεταπολεμικής εποχής δημιούργησε κοινωνίες απροετοίμαστες για την προσπάθεια άμυνας, απρόθυμες να πληρώσουν ακριβότερα για μη κινεζικά προϊόντα ή να στηρίξουν την Ουκρανία μακροπρόθεσμα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σε αυτό προστίθενται οι δομικές εξαρτήσεις: η Γερμανία δυσκολεύεται να αποκοπεί από την κινεζική αγορά, η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν λειτουργεί ως δίαυλος επιρροής για Πεκίνο και Μόσχα, ενώ σε πολλές πρωτεύουσες ενισχύονται δυνάμεις φιλικές προς τον Τραμπ ή τον Πούτιν.
Βραδύτητα, πολιτική διστακτικότητα και ημιμέτρα: τα ευρωπαϊκά μειονεκτήματα
Η ανάλυση υπογραμμίζει μια κρίσιμη αντίφαση: το εύρος των απειλών απαιτεί γρήγορες απαντήσεις, αλλά η Ευρώπη παραμένει εγκλωβισμένη στη γραφειοκρατία της, στους εκλογικούς υπολογισμούς και στις χλιαρές συμβιβαστικές λύσεις. Απέναντι στην Κίνα, ξεκινά αντιντάμπινγκ έρευνες χωρίς να προστατεύεται από την απειλή των σπάνιων γαιών. Απέναντι στον Τραμπ, δεν τόλμησε ποτέ μια πραγματική εμπορική αντιπαράθεση. Απέναντι στον Πούτιν, στηρίζει την Ουκρανία αλλά με στρατιωτικά μέσα ανεπαρκή για να αποτρέψουν τη Ρωσία.
Αποτέλεσμα: μια Ευρώπη που «δεν φοβίζει κανέναν», εκτιμά το Le Point, παρά τις σαφείς προειδοποιήσεις όπως η έκθεση Ντράγκι, που υπολογίζει σε 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως — έως το 2031 — τις αναγκαίες επενδύσεις για να παραμείνει η Ευρώπη ανταγωνιστική.
Η ανάγκη για ένα πολιτικό και συλλογικό ξύπνημα
Για το Le Point, ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι η έλλειψη πόρων: η ΕΕ διαθέτει ισχυρή οικονομία, ταλέντο και σταθερό νόμισμα. Ο κίνδυνος βρίσκεται στην αδυναμία ενότητας. Ανάμεσα στην εκλογική διστακτικότητα των ηγεσιών, τις αμφιταλαντεύσεις των πολιτών και την άνοδο των λαϊκιστικών δυνάμεων, η Ευρώπη παραμένει ευάλωτη τη στιγμή που η Ιστορία απαιτεί αποφασιστικές επιλογές.
Το ερώτημα δεν είναι πλέον αν η Ευρώπη μπορεί να κερδίσει αυτήν τη στρατηγική μάχη, αλλά αν θα δεχθεί επιτέλους να αγωνιστεί με την αναγκαία αίσθηση επείγοντος — απομακρύνοντας τα εσωτερικά «δούρεια άλογα» που τη διαβρώνουν και αναλαμβάνοντας τις προσπάθειες που απαιτεί αυτή η εποχή πολλαπλών αντιπαραθέσεων.
