Τι μάθαμε λοιπόν από την πολυθρύλητη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη; Ότι όλοι θέλουν λύση, τέλος του εμφυλίου και ειρήνη. Όλα αυτά, βέβαια, τα ξέραμε. Άρα, τα όσα αποφασίστηκαν, επί της ουσίας, δεν είναι ο… τετραγωνισμός του κύκλου.
Επί 4,5 ώρες, όσοι είχαν προσκληθεί (με την Ελλάδα απούσα) συζητούσαν για την επόμενη μέρα στη Λιβύη. 12 κράτη, ο ΟΗΕ, η ΕΕ, η Αφρικανική Ένωση και ο Αραβικός Σύνδεσμος. Εκεί ήταν ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έφυγε πριν πέσει η «αυλαία», όπως και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο αλλά και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον.
Τι έμεινε επί της ουσίας από τη Διάσκεψη στο Βερολίνο; Ότι οι δυο ισχυροί άνδρες της Λίβυης, ο Φαγέζ αλ Σάρατζ (επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης) και ο Χαλίφα Χάφταρ (ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης) δεν θέλουν ούτε να βλέπουν ο ένας τον άλλο. Και με αυτό το δεδομένο, όλα μοιάζουν πολύ πολύ δύσκολα.
Σάρατζ και Χάφταρ ήταν φυσικά προσκεκλημένοι στο Βερολίνο. Ήταν φυσικά παρόντες στην καγκελαρία. Αλλά στη Διάσκεψη, δεν συμμετείχαν. Γιατί δεν μπορούν να είναι το ίδιο δωμάτιο! Είχε φανεί στη Μόσχα πριν από μια εβδομάδα, έγινε και στο Βερολίνο. Είχαν ο καθένας τις διμερείς επαφές του, αλλά στην ίδια αίθουσα, δεν βρέθηκαν ποτέ. Η Μέρκελ, επιχειρώντας να δώσει μια εξήγηση, είπε πως οι διαφορές ανάμεσα στους δύο ήταν τόσο μεγάλες που δεν στάθηκε δυνατό να «είναι μέρος της διάσκεψης».
Τι αποφασίστηκε για τη Λιβύη
Τα αποτελέσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου για τη Λιβυή παρουσίασε η οικοδέσποινα Άνγκελα Μέρκελ μαζί με τον γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Στο τελικό κείμενο αναλύονται τα μέτρα και οι διαδικασίες για να επαναλειτουργήσουν το κράτος και το πολίτευμα στη Λιβύη.
Οι συμμετέχοντες δεσμεύονται να συμβάλουν προκειμένου να τηρείται, αλλά και να ελέγχεται, το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Για όσο διάστημα θα ισχύει η κατάπαυση του πυρός δεν πρόκειται να προμηθεύσουν τις αντιμαχόμενες δυνάμεις με όπλα.
Click4more Διάσκεψη Βερολίνου: Πώς κρίνουν τις αποφάσεις για τη Λιβύη ΗΠΑ και Ρωσία
Το «καυτό» ζήτημα της αποχώρησης των ξένων μαχητών από τη Λιβύη θα αποτελέσει αντικείμενο των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας μόνιμης εκεχειρίας.
Για τη Μέρκελ, «μεγάλη πρόοδος» προς αυτή την κατεύθυνση, ήταν ο ορισμός, τόσο από τον Σάρατζ, όσο και από τον Χάφταρ, πέντε εκπροσώπων από κάθε πλευρά. Οι εκπρόσωποι αυτό θα απαρτίζουν τη λεγόμενη «Στρατιωτική Επιτροπή 5+5», η οποία πρόκειται να συνεδριάσει άμεσα στη Γενεύη.
Σε ό,τι αφορά στην αξιοποίηση των πετρελαϊκών αποθέματων, το κείμενο της Διάσκεψης τονίζει ότι η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) είναι o μόνος ανεξάρτητος και νόμιμος θεσμός για την αξιοποίηση του πετρελαίου της χώρας. Οι αντιμαχόμενες πλευρές καλούνται να προστατεύσουν τις εγκαταστάσεις της εταιρείας και να μην κάνουν παράνομη χρήση του πετρελαίου. Η διανομή των κερδών θα πρέπει να είναι «δίκαιη».
Προκειμένου να υλοποιηθούν τα μέτρα που προβλέπονται στα Συμπεράσματα της Διάσκεψης οι συμμετέχοντες εκφράζουν την αποφασιστικότητα τους να συνοδεύσουν ενεργά τη διαδικασία αποκατάστασης της ειρήνης στη Λιβύη. Όπως ενδεικτικά αναφέρεται στα Συμπεράσματα «με το παρόν δημιουργούμε μια Διεθνή Επιτροπή Παρακολουθήσης (IFC) υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών προκειμένου να ασκούμε το συντονισμό μετά τη Διάσκεψη του Βερολίνου».
Η επιτροπή αυτή θα είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση της προόδου στην υλοποίηση των συμπερασμάτων της διάσκεψης. Θα συνεδριάζει μια φορά το μήνα, κάθε φορά σε άλλη χώρα, ενώ η προεδρία θα ασκείται εκ περιτροπής. Εκτός αυτού, θα συγκροτηθούν τεχνικές ομάδες εργασίας σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων που θα ασχολούνται με την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων.
Τα Συμπεράσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου θα συζητηθούν, σύμφωνα με τον ΓΓ του ΟΗΕ, στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Ο Γκουτέρες ανακοίνωσε μάλιστα ότι το Συμβούλιο προτίθεται να τα υιοθετήσει σε ψήφισμα του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα διευκολυνθεί η τήρηση του εμπάργκο όπλων.
Μπορεί να παίξει ρόλο η Αθήνα; Μάλλον όχι…
Στα Συμπεράσματα της Διάσκεψης αναφέρεται ότι «δυνητικά» θα μπορούν και άλλα κράτη ή οργανώσεις να γίνουν μέλη της Διαδικασίας του Βερολίνου, όπως ονομάζονται οι συντονισμένες προσπάθειες για επίτευξη πολιτικής λύσης στη Λιβύη.
Click4more 2.400 Σύροι μαχητές στη Λιβύη υπό την… ομπρέλα της Τουρκίας
Θα μπορέσει όμως η Ελλάδα μελλοντικά να συμμετέχει σε αυτή τη διαδικασία; Πολύ δύσκολα «απαντά» η Deutsche Welle. Η αιτία είναι ένα (ακόμα) γερμανικό μπλόκο. Πριν από μερικές μέρες, η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Ουλρίκε Ντέμερ, είχε πει πως προϋπόθεση για τη συμμετοχή άλλων κρατών είναι να συμβάλλουν «αποδεδειγμένα» στην αποκατάσταση της ειρήνης στη Λιβύη. Κάτι ανάλογο είχε πει την Παρασκευή ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας Στέφεν Ζάιμπερτ για να δικαιολογήσει τη μη πρόσκληση της Αθήνας στο Βερολίνο.
Μια τέτοια περίπτωση είναι αδιαμφισβήτητα, συνεχίζει η Deutsche Welle, η Τυνησία. Όχι μόνο γειτονεύει άμεσα με τη Λιβύη, αλλά διατηρεί ουδέτερη στάση απέναντι στις αντιμαχόμενες πλευρές.
Στα Αποτελέσματα της Διάσκεψης αναφέρεται ότι η Τυνησία θα είναι, μαζί με τη Λιβύη, έδρα των τεχνικών επιτροπών που πρόκειται να συσταθούν από τα Ηνωμένα Έθνη, για να προωθήσουν τις επικείμενες μεταρρυθμίσεις. Βέβαια, μια πρόσκληση της τελευταίας στιγμής από το Βερολίνο είχε απορριφθεί από την κυβέρνηση της Τυνησίας με την αιτιολογία ότι ήρθε αργά και ότι η χώρα δεν είχε κληθεί να συμμετάσχει στις σχετικές προπαρασκευαστικές συναντήσεις.
Με πληροφορίες από Deutsche Welle