Η Ρωσία βάζει τέλος στη συμφωνία για το πλουτώνιο με τις Ηνωμένες Πολιτείες

Ένα ακόμη βήμα προς την πλήρη ρήξη: η κάτω βουλή του ρωσικού κοινοβουλίου, η Δούμα, ενέκρινε αυτό το Τετάρτη (08.10.2025) την αποχώρηση της Ρωσίας από τη Συμφωνία για τη Διαχείριση και την Εξάλειψη του Πλουτωνίου (PMDA), η οποία είχε υπογραφεί το 2000 με τις ΗΠΑ.

Η συμφωνία αυτή, που υπεγράφη ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ, προέβλεπε την καταστροφή 34 τόνων στρατιωτικού πλουτωνίου από κάθε πλευρά — ποσότητα ικανή για την κατασκευή περίπου 17.000 πυρηνικών κεφαλών — με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων διάδοσης. Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ το 2011.

Σύμφωνα με τη ρωσική αιτιολόγηση, τα «αντιρωσικά μέτρα» που έλαβαν οι Ηνωμένες Πολιτείες «ανέτρεψαν θεμελιωδώς την στρατηγική ισορροπία» της εποχής της συμφωνίας, δημιουργώντας νέες «απειλές» για τη διεθνή σταθερότητα.

Ένα σύμβολο αφοπλισμού που καταρρέει

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Μόσχα και η Ουάσινγκτον είχαν συγκεντρώσει τεράστια αποθέματα στρατιωτικού πλουτωνίου, δαπανηρά για φύλαξη και επικίνδυνα για την παγκόσμια ασφάλεια. Η συμφωνία PMDA προέβλεπε τη μετατροπή τους σε ασφαλέστερες μορφές, όπως καύσιμα MOX ή μέσω ακτινοβόλησης σε αντιδραστήρες ταχέων νετρονίων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Ωστόσο, ήδη από το 2016, η Ρωσία είχε αναστείλει την εφαρμογή της συμφωνίας, κατηγορώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι δεν τηρούσαν τις δεσμεύσεις τους και ότι απλώς διέλυαν το πλουτώνιο χωρίς συνεννόηση. Η απόφαση αυτή εντασσόταν ήδη σε ένα πλαίσιο αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ των δύο δυνάμεων, που σημαδεύτηκε από τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τις δυτικές κυρώσεις.

Σήμερα, η ρήξη είναι πλέον επίσημη. Ένα ισχυρό πολιτικό μήνυμα, τη στιγμή που η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν μακράν οι δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου, με περίπου 8.000 ενεργές κεφαλές, έναντι 73.000 στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων (Federation of American Scientists).