Ο κόσμος περιμένει με κομμένη την ανάσα την ενδεχόμενη συνάντηση του Βλαντιμίρ Πούτιν με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που τόσο πολύ θα ηθελε ο Ντόναλντ Τραμπ, όμως ακόμη δε φαίνεται να είναι εφικτή.
Σε μία ανάλυσή του το Politico, προσπαθεί να εξηγήσει τους λόγους που ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα επιδιώξει συνάντηση με τον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρά τις προσπάθειες για να επιστρέψει η ειρήνη στην Ουκρανία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Λεπτομέρειες, λεπτομέρειες. Πράγματα να γίνουν. Πράγματα που πρέπει να ολοκληρωθούν. Μη με ενοχλείς με λεπτομέρειες, απλώς πες μου όταν τελειώσουν». Αυτά είναι τα λόγια του Τζίμι Πράις, ενός βαρόνου της κοκαΐνης στην βρετανική ταινία του 2004 Layer Cake. Όμως οι εντολές του μαφιόζου προς τους υφισταμένους του, δοσμένες στο ισοδύναμο του Mar-a-Lago, ένα κλαμπ στην καταπράσινη περιφέρεια του Λονδίνου, τελικά διαμορφώνουν τις συνθήκες για την καταστροφή του, αναφέρει αρχικά το Politico.
Ο Ντόναλντ Τραμπ επίσης δεν είναι άνθρωπος των λεπτομερειών – εκτός ίσως όταν πρόκειται για τη διαμόρφωση της πολυτελούς του μάρκας, με αναφερόμενη εμμονή στη φανταχτερή διακόσμηση των ξενοδοχείων, των γηπέδων γκολφ και των καζίνο του. Ενώ μπορεί να αγχώνεται για το ποιες κουρτίνες θα κρεμάσει στα δωμάτια των ξενοδοχείων του, όταν πρόκειται για τη διπλωματία από την οποία κρέμονται δεκάδες χιλιάδες ζωές, δείχνει μικρότερο ενδιαφέρον για τις λεπτομέρειες, εστιάζοντας αντίθετα στις προσωπικές αλληλεπιδράσεις των ηγετών.
Οι λεπτομέρειες είναι για τους υφισταμένους, όπως ο Υπουργός Εξωτερικών του «Μικρός Μάρκο» και ο φίλος του στο γκολφ και απεσταλμένος-για παντού- Στιβ Γουίτκοφ, που δυστυχώς έχει επίσης αδύναμη σχέση με τις λεπτομέρειες και μια τάση να ακούει μόνο αυτό που θέλει να ακούσει. Ο Τραμπ απλώς περιμένει να του πουν πότε η ειρήνη είναι έτοιμη «στο φούρνο», αναφέρει το δημοσίευμα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Είτε το ξέρει είτε όχι, ο Τραμπ είναι οπαδός της «θεωρίας του μεγάλου άνδρα», μιας ιδέας που έκανε δημοφιλή ο βικτωριανός δοκιμιογράφος και λάτρης των ηρώων Τόμας Καρλάιλ, που θεωρεί ότι η ιστορία καθοδηγείται από εξαιρετικούς ηγέτες. Αυτό παραμερίζει τις πιο περίπλοκες δυναμικές του πολιτισμού και της ιστορίας, της πολιτικής και της οικονομίας.
Και για τον Τραμπ, όλα εξατομικεύονται – και όλα έχουν να κάνουν με την προσωπική χημεία.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του την περασμένη εβδομάδα με μισή ντουζίνα Ευρωπαίων ηγετών και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Τραμπ πιάστηκε σε ένα ανοιχτό μικρόφωνο να εξηγεί στον Εμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας ότι ο Πούτιν θέλει «να κάνει μια συμφωνία για εκείνον».
Γι’ αυτό και η στροφή του στην «παρατήρησή» του αυτή την εβδομάδα όσον αφορά μία συνάντηση μεταξύ Βλαντίμιρ Πούτιν και Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Και πάλι, όλα έχουν να κάνουν με την προσωπική χημεία. Η άποψή του είναι ότι ο Πούτιν αποστρέφεται να συναντήσει τον Ουκρανό ομόλογό του επειδή «δεν τον συμπαθεί», προσθέτοντας: «Δεν συμπαθούν ο ένας τον άλλον, πραγματικά.» Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ μίλησε γι’ αυτούς σαν να ήταν ασύμβατα υγρά, λάδι και ξύδι.
Οι σχέσεις Πούτιν Ζελένσκι
Αναμφίβολα, οι δύο άνδρες δεν συμπαθιούνται. Ο Ζελένσκι έχει κάθε δικαίωμα να απεχθάνεται τον Πούτιν, τον αυτοκρατορικό τσάρο που ευθύνεται για μια εισβολή στη χώρα του που περιλάμβανε εγκλήματα πολέμου και είχε ως αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες Ουκρανούς μαχητές και αμάχους να σκοτωθούν ή να τραυματιστούν, καθώς και περίπου 20.000 παιδιά να απαχθούν στη Ρωσία για να υποστούν κατήχηση.
Πιθανότατα και ο Πούτιν δεν ενθουσιάζεται με τον Ζελένσκι. Εξάλλου, είναι ο ενοχλητικός ηγέτης μιας χώρας που αρνείται να υποκύψει, έχει αψηφήσει τη μεγάλη αυτοκρατορική Ρωσία και το πνεύμα αντίστασής της παραμένει ακατάβλητο. Αλλά αυτό δεν είναι ο λόγος που ο Πούτιν δεν είναι έτοιμος να συναντήσει τον Ζελένσκι.
Κατ’ αρχάς, μια συνάντηση με τον Ουκρανό θα έδινε πολιτική νομιμοποίηση στον Ζελένσκι, ενώ το Κρεμλίνο εδώ και καιρό υποστηρίζει ότι δεν έχει καμία – ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ το τόνισε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο NBC Meet the Press, υπονοώντας ότι ο Πούτιν δεν θα μπορούσε να κλείσει συμφωνία μαζί του αφού η Μόσχα τον θεωρεί «παράνομο».
Τα συμφέροντα της Μόσχας
Υπάρχει όμως κι ένας ακόμη λόγος. Η συσσώρευση εμποδίων για τη συνάντηση αυτή, αποτελεί μέρος της στρατηγικής του Κρεμλίνου να παρατείνει την κατάσταση με τον Τραμπ, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγει – ή τουλάχιστον ελπίζει να μειώσει – την οργή του και πιθανόν να τον ωθήσει να υλοποιήσει την απειλή «σοβαρών συνεπειών», εκτός αν η Ρωσία είναι σοβαρή σχετικά με τον τερματισμό του μεγαλύτερου πολέμου στην Ευρώπη από το 1945.
Ο Τραμπ δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιες θα ήταν αυτές οι συνέπειες – «Δεν χρειάζεται να πω», απάντησε περιφρονητικά σε συνέντευξη Τύπου στις 13 Αυγούστου. Πιθανότατα, αν ποτέ σκόπευε να κάνει κάτι, οι συνέπειες θα περιλάμβαναν δευτερεύουσες κυρώσεις σε χώρες που εμπορεύονται με τη Ρωσία, σε μια προσπάθεια να πνιγούν οι αγορές ρωσικών ορυκτών καυσίμων. Αυτό δεν θα γονάτιζε τη Ρωσία – η αποτελεσματικότητα των κυρώσεων γενικά υπερεκτιμάται – αλλά θα ήταν εξαιρετικά ενοχλητικό, με την οικονομία της Ρωσίας να κατευθύνεται προς ύφεση και ήδη να έχει ξεπεράσει τον στόχο του ελλείμματος προϋπολογισμού για το έτος.
Εκτός αν υπάρξει κάτι που ο Πούτιν θα μπορούσε να παρουσιάσει ως νίκη, η συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία είναι χρήσιμη για τον Ρώσο πρόεδρο. Η απότομη λήξη της σύγκρουσης θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το καθεστώς του, καθώς μια ταχεία μετάβαση έξω από μια πολεμική οικονομία θα αύξανε τον κίνδυνο επικίνδυνων εσωτερικών κοινωνικοπολιτικών συγκρούσεων. Και, σύμφωνα με την κοινωνιολόγο και ερευνήτρια στο New Eurasian Strategies Centre, Έλλα Πανεγιάχ, αυτό θα πυροδοτούσε «σκληρό και βίαιο ανταγωνισμό για τα περιορισμένα αποθέματα σε κάθε επίπεδο της κοινωνίας.» Ο πόλεμος είναι επίσης χρήσιμος για να δικαιολογεί την πολιτική καταπίεση — ο πατριωτισμός μπορεί να είναι χρήσιμο εργαλείο.
Η παράταση της σύγκρουσης έχει επίσης το πλεονέκτημα ότι επιβαρύνει περαιτέρω τα υπερχρεωμένα ευρωπαϊκά κράτη και κινδυνεύει να διαρρήξει μια ήδη εύθραυστη διατλαντική συμμαχία. Μια αποδυναμωμένη, αποσπασμένη και διχασμένη Δύση εξυπηρετεί επίσης τους σκοπούς του συμμάχου του Πούτιν, Σι Τζινπίνγκ, καθώς εξετάζει πώς και πότε θα καταπιεί την Ταϊβάν.
Και με τη σοβαρή έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού της Ουκρανίας, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να υπάρξει μια διάρρηξη στο μέτωπο που η Ουκρανία να μην μπορέσει να ανατρέψει. Εν ολίγοις, ο Πούτιν μπορεί να κερδίσει περισσότερα συνεχίζοντας — περισσότερη γη, δυτικές εγγυήσεις ασφαλείας τόσο αραιωμένες που να είναι άχρηστες, και έναν περιορισμό στο μέγεθος του μεταπολεμικού ουκρανικού στρατού. Αυτό θα έθετε βολικά το σκηνικό για μια μεταγενέστερη επανάληψη των ρωσικών εχθροπραξιών σε χρόνο που θα επιλέξει η Μόσχα. Όπως υποστήριξε η πρώην σύμβουλος του Τραμπ για τη Ρωσία, Φιόνα Χιλ, ο Ρώσος ηγέτης «θέλει μια ευνουχισμένη Ουκρανία, όχι μια που να μπορεί να αντέξει στρατιωτική πίεση. Όλοι το βλέπουν αυτό, εκτός από τον Τραμπ.»
Και πώς μπορεί κανείς καλύτερα να κρατήσει τον Τραμπ στην άκρη, χωρίς να πυροδοτήσει την οργή του, ενώ τον κρατά με το μέρος του; Το μαντέψατε: Εμπλέξτε τον Ρούμπιο και τον Γουίτκοφ σε λεπτομέρειες και ατελείωτες περιπλοκές – μιλήστε για τις «ρίζες» του πολέμου, φορτώστε αντιπερισπασμούς και παρεκκλίσεις και οδηγήστε τους Αμερικανούς συνομιλητές σε λαγούμια σε μια μακρόσυρτη άσκηση επιδέξιου χειρισμού, που ο βαρύθυμος Λαβρόφ κατέχει σε μάστερ επίπεδο.
Όλα αυτά ενώ παρουσιάζουν τον Ζελένσκι και το Κίεβο ως υπεύθυνους για την αποτυχία οποιασδήποτε προόδου προς τον τερματισμό του πολέμου. Αυτό ακριβώς έκανε ο Λαβρόφ στη συνέντευξή του στο Meet the Press – δείχνοντας με το δάχτυλο τον Ζελένσκι και ποντάροντας ότι η κατηγορία θα κολλήσει στον Τραμπ, έναν άνδρα ανυπόμονο με τις λεπτομέρειες.
Να θυμηθούμε ότι ήταν ο Λαβρόφ που λίγο μετά την εισβολή απήγγειλε στη ρωσική τηλεόραση το «Προς τους συκοφάντες της Ρωσίας» του Πούσκιν, ποιητή αγαπημένου στους Ρώσους εθνικιστές, που έγραψε για το πώς η σύγκρουση μεταξύ σλαβικών εθνών ήταν οικογενειακή υπόθεση και δεν αφορούσε κανέναν άλλον.
