Τουλάχιστον 30 άνδρες στριμώχνονται σε μια αίθουσα διδασκαλίας στην Καμπούλ στο Αφγανιστάν, που αποτελούν μέρος της πρώτης ομάδας φοιτητών σε ένα ινστιτούτο που διοικείται από τους Ταλιμπάν και εκπαιδεύει επαγγελματίες του τουρισμού.
Είναι ένα ετερόκλητο πλήρωμα. Ένας φοιτητής είναι μοντέλο. Ένας άλλος είναι 17 ετών και δεν έχει εργασιακό ιστορικό.
Οι σπουδαστές ποικίλλουν σε ηλικία, μορφωτικό επίπεδο και επαγγελματική εμπειρία. Είναι όλοι άνδρες – στις Αφγανές γυναίκες απαγορεύεται να σπουδάσουν πέρα από την έκτη τάξη – και δεν γνωρίζουν τίποτα για τον τουρισμό ή τη φιλοξενία. Όμως όλοι τους είναι πρόθυμοι να προωθήσουν μια διαφορετική πλευρά του Αφγανιστάν. Και οι Ταλιμπάν είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν.
Οι κυβερνήτες του Αφγανιστάν είναι παρίες στην παγκόσμια σκηνή, κυρίως λόγω των περιορισμών που επιβάλλουν στις γυναίκες και τα κορίτσια. Η οικονομία αγωνίζεται, οι υποδομές είναι ελλιπείς και η φτώχεια είναι διάχυτη.
Και όμως, οι ξένοι επισκέπτονται τη χώρα, ενθαρρυμένοι από την απότομη μείωση της βίας, την αύξηση των αεροπορικών συνδέσεων με κόμβους όπως το Ντουμπάι. Επιπλέον, καυχιούνται πως έκαναν τις διακοπές σε έναν ασυνήθιστο προορισμό.
Οι αριθμοί δεν είναι τεράστιοι – ποτέ δεν ήταν – αλλά υπάρχει ένας ενθουσιασμός γύρω από τον αφγανικό τουρισμό.
Το 2021, υπήρχαν 691 ξένοι τουρίστες. Το 2022, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 2.300. Πέρυσι, υπήρχαν 7.000.
Ο Mohammad Saeed, επικεφαλής της Διεύθυνσης Τουρισμού στην Καμπούλ, δήλωσε ότι η μεγαλύτερη αγορά ξένων επισκεπτών είναι η Κίνα λόγω της εγγύτητας και του μεγάλου πληθυσμού της. Το Αφγανιστάν έχει επίσης πλεονεκτήματα σε σχέση με ορισμένους από τους γείτονές του.
“Μου έχουν πει ότι δεν θέλουν να πάνε στο Πακιστάν επειδή είναι επικίνδυνο και δέχονται επιθέσεις. Αυτό μου το έχουν πει και οι Ιάπωνες”, δήλωσε ο Saeed. “Αυτό είναι καλό για εμάς”.
Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα.
Η πρόσβαση στη βίζα είναι δύσκολη και δαπανηρή. Πολλές χώρες διέκοψαν τους δεσμούς με το Αφγανιστάν μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία και καμία χώρα δεν τους αναγνωρίζει ως νόμιμους κυβερνήτες της χώρας.
Οι αφγανικές πρεσβείες είτε έκλεισαν είτε ανέστειλαν τη λειτουργία τους. Υπάρχει ένας συνεχής αγώνας για την εξουσία μεταξύ των πρεσβειών και των προξενείων του Αφγανιστάν που στελεχώνονται από άτομα της πρώην κυβέρνησης που υποστηρίχθηκε από τη Δύση και εκείνων που βρίσκονται υπό τον πλήρη έλεγχο της διοίκησης των Ταλιμπάν.
Ο Saeed παραδέχεται ότι υπάρχουν εμπόδια για την ανάπτυξη του αφγανικού τουρισμού, αλλά δήλωσε ότι συνεργάζεται με τα υπουργεία για να τα ξεπεράσει.
Απώτερος στόχος του είναι να υπάρξει βίζα κατά την άφιξη για τους τουρίστες, αλλά αυτό μπορεί να αργήσει χρόνια. Υπάρχουν προβλήματα με το οδικό δίκτυο, το οποίο είναι μισοασφαλτοστρωμένο ή ανύπαρκτο σε ορισμένα μέρη της χώρας, και οι αεροπορικές εταιρείες αποφεύγουν σε μεγάλο βαθμό τον αφγανικό εναέριο χώρο.
Η πρωτεύουσα Καμπούλ έχει τις περισσότερες διεθνείς πτήσεις, αλλά κανένα αφγανικό αεροδρόμιο δεν έχει απευθείας δρομολόγια με μεγάλες τουριστικές αγορές όπως η Κίνα, η Ευρώπη ή η Ινδία.
Παρά τις προκλήσεις, ο Saeed θέλει το Αφγανιστάν να γίνει μια τουριστική δύναμη, μια φιλοδοξία που φαίνεται να υποστηρίζεται από τους κορυφαίους ηγέτες των Ταλιμπάν.
“Με έστειλαν σε αυτό το τμήμα με εντολή των πρεσβυτέρων (υπουργών). Πρέπει να με εμπιστεύονται γιατί με έστειλαν σε αυτό το σημαντικό μέρος”.
Οι φοιτητές έχουν επίσης φιλοδοξίες. Το μοντέλο, Ahmed Massoud Talash, θέλει να μάθει για τα γραφικά σημεία του Αφγανιστάν για αναρτήσεις στο Instagram και για την ιστορία του για εμφανίσεις στα μέσα ενημέρωσης.
Ο απόφοιτος της σχολής διοίκησης επιχειρήσεων Samir Ahmadzai θέλει να ανοίξει ένα ξενοδοχείο, αλλά πιστεύει ότι πρέπει πρώτα να μάθει περισσότερα για τον τουρισμό και τη φιλοξενία.
“Ακούνε ότι το Αφγανιστάν είναι οπισθοδρομικό, φτωχό και όλο πόλεμο”, δήλωσε ο Ahmadzai. “Έχουμε 5.000 χρόνια ιστορίας. Θα πρέπει να υπάρξει μια νέα σελίδα του Αφγανιστάν”.
Το μοναδικό 5άστερο Ξενοδοχείο
Ένα καλό παράδειμα ότι η χώρα προετοιμάζεται για περισσότερους επισκέπτες από το εξωτερικό, είναι το μοναδικό 5άστερο ξενοδοχείο της χώρας, το Serena, άνοιξε εκ νέου το γυναικείο σπα και το κομμωτήριο για ξένες γυναίκες μετά από ένα πολύμηνο κλείσιμο.
Οι αλλοδαπές πρέπει να επιδείξουν το διαβατήριό τους για να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες. Οι γυναίκες με την ένδειξη “γεννημένες στο Αφγανιστάν” στην ταυτότητά τους αποκλείονται.
Οι περιορισμοί για τις γυναίκες και τα κορίτσια του Αφγανιστάν επιβαρύνουν τις ταξιδιωτικές εταιρείες του εξωτερικού, οι οποίες λένε ότι προσπαθούν να επικεντρωθούν στη θετική πτυχή των πολιτιστικών αλληλεπιδράσεων κάνοντας δωρεές, υποστηρίζοντας τοπικά έργα ή επισκεπτόμενες μόνο οικογενειακές επιχειρήσεις.
Ο Shane Horan, ο ιδρυτής του Rocky Road Travel, δήλωσε ότι η επίσκεψη στο Αφγανιστάν δεν πρέπει να θεωρηθεί ως υποστήριξη κάποιας συγκεκριμένης κυβέρνησης ή πολιτικού καθεστώτος.
“Τελικά, ο στόχος θα πρέπει να είναι η υποστήριξη υπεύθυνων τουριστικών πρακτικών που συμβάλλουν θετικά στην τοπική οικονομία και προωθούν τον αμοιβαίο σεβασμό και την κατανόηση, ενώ παράλληλα θα πρέπει να έχουμε επίγνωση του ευρύτερου πολιτικού πλαισίου στο Αφγανιστάν”.
Είπε ότι δεν υπήρξε καμία συμβολή από τις αρχές σχετικά με το τι είδαν ή έκαναν οι τουριστικές ομάδες και ότι η εταιρεία συνεργάστηκε στενά με μια οργάνωση για τα δικαιώματα των γυναικών στο Αφγανιστάν. Ένα ποσοστό του κόστους της ξενάγησης πήγαινε για την υποστήριξη των προγραμμάτων αυτής της οργάνωσης, πρόσθεσε ο Χόραν.
Δεν υπάρχουν γυναίκες στο Ινστιτούτο Τουρισμού και Διαχείρισης Ξενοδοχείων.
“Είναι μια σπαρακτική κατάσταση”, δήλωσε ο υπάλληλος, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του για το φόβο αντιποίνων. “Ακόμη και γυναίκες μέλη της οικογένειας ρωτούν αν μπορούν να σπουδάσουν εδώ. Αλλά υπήρξε αλλαγή πολιτικής με την αλλαγή της κυβέρνησης. Οι γυναίκες που σπούδαζαν πριν (την κατάληψη) δεν επέστρεψαν ποτέ. Δεν αποφοίτησαν ποτέ”.