Οι σπάνιες γαίες, η φαιντανύλη και η σόγια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα των ΗΠΑ με την Κίνα, όπως ανέφερε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ λίγο πριν οι δύο πλευρές επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και καθώς η εύθραυστη εμπορική εκεχειρία πλησιάζει στη λήξη της.
«Δεν θέλω να παίζουν το παιχνίδι των σπάνιων γαιών μαζί μας», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στο Air Force One χθες Κυριακή (19.10.2025), καθώς επέστρεφε στην Ουάσιγκτον από τη Φλόριντα. Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο Αμερικανός ηγέτης απείλησε με 100% δασμούς στις κινεζικές αποστολές, αφού το Πεκίνο δεσμεύτηκε να ασκήσει ευρύ έλεγχο στα ορυκτά.
Ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ θέλουν «η Κίνα να σταματήσει με τη φαιντανύλη», αναφερόμενος στην κατηγορία του ότι το Πεκίνο δεν έχει καταφέρει να περιορίσει τις εξαγωγές του φαρμάκου και των χημικών προδρόμων του, συμβάλλοντας στην αμερικανική κρίση των οπιοειδών.
Μια άλλη βασική απαίτηση ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου «να ξαναρχίσει τις αγορές σόγιας. Και τα τρία θέματα ήταν πολύ, ξέρετε, φυσιολογικά πράγματα», πρόσθεσε.
Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα θα πραγματοποιήσουν συνομιλίες αργότερα αυτή την εβδομάδα στη Μαλαισία. Αυτό συνέβη μετά την εικονική συνάντησή του με τον αντιπρόεδρο He Lifeng την Παρασκευή, συζητήσεις που τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν ως εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων.
Πριν από περισσότερο από μια εβδομάδα, ο Τραμπ έθεσε το ενδεχόμενο να ακυρώσει την πρώτη του προσωπική συνάντηση με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, θυμωμένος με την υπόσχεση της κινεζικής κυβέρνησης να ασκήσει ευρύ έλεγχο στα στοιχεία σπάνιων γαιών. Επίσης, ανακοίνωσε την επιβολή 100% επιπλέον δασμού στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου.
Αυτό απειλεί την εμπορική εκεχειρία που λήγει στις 10 Νοεμβρίου, εκτός αν παραταθεί. Οι μήνες προσωρινής σταθερότητας στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας ανατράπηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, μετά την επέκταση ορισμένων τεχνολογικών περιορισμών από την Ουάσιγκτον και την πρόταση επιβολής τελών στα κινεζικά πλοία που εισέρχονται σε αμερικανικούς λιμένες. Η Κίνα ανταποκρίθηκε με παράλληλες κινήσεις και ανακοίνωσε αυστηρότερους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων υλικών.
Όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξη στο Fox News την Κυριακή σχετικά με την τελευταία απειλή του να αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, ο Τραμπ είπε ότι ο φόρος «δεν είναι βιώσιμος», αν και «θα μπορούσε να ισχύσει».
Πρόσθεσε ότι έχει καλές σχέσεις με τον Κινέζο ηγέτη και ότι αναμένει να πραγματοποιηθεί συνάντηση στη Νότια Κορέα, όπου θα ξεκινήσει αργότερα αυτό το μήνα η συνάντηση της Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας – Ειρηνικού. «Νομίζω ότι θα τα πάμε καλά με την Κίνα, αλλά πρέπει να έχουμε μια δίκαιη συμφωνία. Πρέπει να είναι δίκαιη», δήλωσε ο Τραμπ.
Η σόγια αποτελεί βασικό μέσο πίεσης για την Κίνα στην εμπορική διαμάχη. Πέρυσι, η Κίνα αγόρασε σπόρους σόγιας αξίας περίπου 12,6 δισ. δολαρίων, αλλά φέτος δεν αγόρασε καθόλου. Αντ’ αυτού, η Κίνα στράφηκε σε αγορές από τη Νότια Αμερική.
Η απογοήτευση των Αμερικανών αγροτών – που αποτελούν το βασικό στήριγμα της εκλογικής του βάσης – αυξάνεται, καθώς πολλοί εξαντλούν τις αποθήκες τους για τα απούλητα φασόλια και αντιμετωπίζουν πιέσεις από τις χαμηλότερες τιμές. Περιμένουν με ανυπομονησία τη βοήθεια από την Ουάσιγκτον, η οποία καθυστερεί λόγω του κλεισίματος της κυβέρνησης.
Τον Αύγουστο, ο Τραμπ προέτρεψε την Κίνα να τετραπλασιάσει τις αγορές σόγιας από τις ΗΠΑ. Υπογραμμίζοντας την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι αυτό δεν συμβαίνει, την περασμένη εβδομάδα απείλησε να σταματήσει τις εισαγωγές μαγειρικού ελαίου από την Κίνα, την οποία κατηγόρησε ότι «προκαλεί σκόπιμα δυσκολίες στους αγρότες σόγιας μας».
Το ζήτημα της φαιντανύλης θεωρείται από καιρό ένας τομέας στον οποίο οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να σημειώσουν πρόοδο, αν και συνεχίζει να δυσχεραίνει τις σχέσεις τους.
Νωρίτερα φέτος, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς 20% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα λόγω της παράνομης εισροής φαιντανύλης στις ΗΠΑ. Αυτοί οι δασμοί προστίθενται στους δασμούς της Ημέρας της Απελευθέρωσης. Τον Ιούνιο, το Πεκίνο ενίσχυσε τους ελέγχους σε δύο χημικές ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή του ναρκωτικού, αλλά η Κίνα έχει επίσης επανειλημμένα δηλώσει ότι είναι ευθύνη των ΗΠΑ να λύσουν το πρόβλημα των ναρκωτικών.
