Δομή της αγοράς, τουρισμός και ευρωπαϊκός προϋπολογισμός είναι τα τρία κλειδιά για τα οποία ο ΦΠΑ στην Ελλάδα δεν πρόκειται να μειωθεί συνεχίζοντας την τροφοδότηση της ακρίβειας, τουλάχιστον για μια δεκαετία ακόμα, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές στο newsit.gr.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες το φορολογικό μείγμα μοιράζεται περίπου 50-50 ανάμεσα σε ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος, ενώ στην Ελλάδα η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των έμμεσων φόρων κατά ποσοστό 2 προς 1. Από εκεί ξεκινά και εκεί καταλήγει η συζήτηση, καθώς αλλιώς το ταμείο… «δεν βγαίνει».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πιο αναλυτικά, οι λόγοι που οι συντελεστές ΦΠΑ στην Ελλάδα θα παραμείνουν υψηλοί είναι τρεις.
O πρώτος λόγος, και πιο γνωστός καθώς επαναλαμβάνεται συχνά από το οικονομικό επιτελείο, είναι πως η μείωση δεν θα περάσει στην τελική τιμή του προϊόντος που πληρώνει ο καταναλωτής, καθώς θα την καρπωνόταν η επιχείρηση. Ειδικά στην Ελλάδα του ατελούς ανταγωνισμού, μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε και σε απώλεια εσόδων το Δημόσιο αλλά και σε ίδιες τιμές «στο ράφι», καθώς κανένας μηχανισμός ελέγχου δεν μπορεί να εγγυηθεί μια μείωση τιμής της τάξης του 1-2% (δηλαδή, όσο θα ήταν και μια μείωση του ΦΠΑ).
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τον τουρισμό. Η Ελλάδα υποδέχεται περί τα 35-40 εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο. Αυτοί καταναλώνουν αγαθά και υπηρεσίες εδώ, χωρίς ωστόσο να φορολογούνται με φόρο εισοδήματος (ανοίγοντας την ψαλίδα των εσόδων μεταξύ άμεσων και έμμεσων φόρων). Ο ΦΠΑ είναι, ουσιαστικά, ο μηχανισμός με τον οποίο το κράτος φορολογεί την τουριστική κατανάλωση. Η δομή της αγοράς (πολλές μικρές επιχειρήσεις με συγκεντρωμένο, τοπικό χαρακτήρα και περιορισμένες δυνατότητες για οικονομίες κλίμακας, δηλαδή με υψηλό κόστος ανά μονάδα προϊόντος) κάνει το κόστος λειτουργίας δυσανάλογο και δεν επιτρέπει μεγάλες μειώσεις τιμών. Επειδή δεν μπορεί να επιβληθεί διαφορετικός, υψηλότερος ΦΠΑ μόνο στον τουρίστα του τύπου 40% ή 50%, ο γενικός συντελεστής μένει ψηλά για όλους, στο 24%. Αν μειωθεί, τότε προκύπτει μεγάλη απώλεια εσόδων πρωτίστως από την τουριστική δαπάνη, δηλαδή από ένα από τα βασικά στηρίγματα της ελληνικής οικονομίας.
Ο τρίτος λόγος αφορά την ΕΕ και τη συμμετοχή της Ελλάδας στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Κατά τις ίδιες πηγές, η Ελλάδα συνεισφέρει σε αυτόν περίπου 1,7 δισ. ευρώ, την στιγμή που εισπράττει περί τα 6 δισ. ευρώ, ενώ θυμίζουν πως κατά την πανδημία το ΑΕΠ της χώρας έκανε «βουτιά» και ακόμα περισσότερα ευρωπαϊκά κονδύλια άρχισαν να καταφθάνουν. Μια μείωση του ΦΠΑ θα οδηγούσε σε μια συρρίκνωση της φορολογικής βάσης που τροφοδοτεί τον κοινό προϋπολογισμό την ώρα που η Ελλάδα συνεχίζει να λαμβάνει πολλαπλάσια ποσά, καθώς οι πόροι ΦΠΑ είναι μία από τις βασικές συνιστώσες στις οποίες στηρίζονται οι εθνικές συμμετοχές στον κοινοτικό «κουμπαρά».
Ως εκ τούτου, μια γενναία μείωση ΦΠΑ είναι δύσκολο να σταθεί πολιτικά και δημοσιονομικά απέναντι στους εταίρους. Μάλιστα, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, τα δεδομένα δεν πρόκειται να αλλάξουν για την Ελλάδα για τουλάχιστον μία δεκαετία.
