Γιατί στην Ελλάδα ο πληθωρισμός επιμένει ακόμα και όταν στην Ευρωζώνη επιβραδύνεται και κυρίως, γιατί πληρώνουμε τόσα πολλά για υπηρεσίες, είναι δύο ερωτήματα που βασανίζουν κάθε νοικοκυριό που βλέπει κάθε μήνα τον μισθό να τελειώνει στα μέσα του μήνα.
Κατηγορίες υπηρεσιών όπως η εστίαση, τα καταλύματα, τα ενοίκια και τα αεροπορικά ταξίδια, που κατά βάση έχουν σχέση με το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας, είναι οι παράγοντες που κρατούν ψηλά τον πληθωρισμό της χώρας, σύμφωνα και με τα μηνιαία στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ αλλά και με την τελευταία έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάρα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Παραπέρα, το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στην ακρίβεια που παρατηρείται στον κλάδο των υπηρεσιών, καθώς αυτή διαχέεται σε όλη την οικονομία ανεβάζοντας συνολικά τα επίπεδα του πληθωρισμού. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι, αν και σε όλη την Ευρωζώνη οι υπηρεσίες παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην άνοδο του πληθωρισμού, η Ελλάδα κατέχει την 4η θέση ανάμεσα τους σε αυτό το σκέλος.
Στο σύνολο της Ευρωζώνης, οι χώρες με την υψηλότερη στάθμιση στις υπηρεσίες είναι η Αυστρία, η Γαλλία και η Ισπανία, με την Ελλάδα να ακολουθεί τέταρτη, ενώ τη χαμηλότερη στάθμιση στις υπηρεσίες καταγράφουν η Σλοβακία, η Λετονία και η Κροατία.
Πού οφείλεται η ακρίβεια των υπηρεσιών στην Ελλάδα
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του κ. Στουρνάρα, η κορύφωση του ενεργειακού πληθωρισμού τον Μάιο του 2022, οι μεγάλες αυξήσεις στα τρόφιμα καθώς και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες κατά την περίοδο της πανδημίας, είναι στοιχεία που ενσωματώθηκαν με χρονική υστέρηση στον πληθωρισμό των υπηρεσιών ενώ παράλληλα συνδυάστηκαν με μία σειρά από εγχώριους παράγοντες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από το σύνολο των υπηρεσιών ξεχωρίζουν όσοι δείκτες σχετίζονται κυρίως με τον τουρισμό, όπως οι υπηρεσίες παροχής καταλύματος και οι υπηρεσίες εστίασης, καθώς επίσης τα αεροπορικά εισιτήρια και τα ενοίκια. Η συνολική συμβολή αυτών των κατηγοριών στη διαμόρφωση του πληθωρισμού των υπηρεσιών στο 4,5% το 2023 ανήλθε στο 81%, ενώ για το 2024 στο 72%.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που αυξάνονται οι συγκεκριμένες υπηρεσίες;
Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες εστίασης μαζί με τις υπηρεσίες παροχής καταλύματος αντανακλούν έντονα:
- τις μισθολογικές αυξήσεις καθώς σημαντικό τμήμα των απασχολουμένων σε αυτές αμείβεται με τον κατώτατο μισθό και ως εκ τούτου έχουν επωφεληθεί από τις τελευταίες αυξήσεις με πιο πρόσφατη αυτή που ισχύει από 1η Απριλίου στα 880 ευρώ
- ενσωματώνουν το διατροφικό και το ενεργειακό κόστος το οποίο αυξήθηκε δραστικά τα προηγούμενα χρόνια και
- φυσικά, αντικατοπτρίζουν την υψηλή τουριστική ζήτηση, η οποία αποτελεί το «δίκοπο μαχαίρι» της ελληνικής ανάπτυξης
Σε ό,τι αφορά τα αεροπορικά εισιτήρια, τα οποία παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα στις τιμές τους:
- καθορίζονται από τις διακυμάνσεις του ενεργειακού κόστους λόγω των καυσίμων των αεροπλάνων και επίσης
- αντανακλούν την υψηλή τουριστική ζήτηση που επικρατεί στην χώρα μας.
Τέλος σε ό,τι αφορά τα ενοίκια κατοικιών, η ΤτΕ αναφέρει πως η ακρίβεια σε αυτά περιορίζεται κυρίως σε εγχώρια ζητήματα, αν και σε κάποιο βαθμό συνδέονται και με τη διαθεσιμότητα κατοικιών για μακροχρόνια ενοικίαση, σε αντιδιαστολή με εκείνα των βραχυχρόνιων μισθώσεων λόγω υψηλής τουριστικής ζήτησης.
Η πρόβλεψη της ΤτΕ για το 2025 είναι πως ο πληθωρισμός των υπηρεσιών θα παραμείνει υψηλός, βασισμένος στις μισθολογικές αυξήσεις, στις αυξήσεις στην έμμεση φορολογία και στην υψηλή ζήτηση λόγω και του αυξημένου τουρισμού.
Οι μισθοί και ιδιαιτέρως ο κατώτατος μισθός αναμένεται να αυξηθούν και φέτος. Παράλληλα, έχουν δρομολογηθεί φορολογικές αυξήσεις που αφορούν το τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, ενώ και το 2025 αναμένεται να είναι ένα ακόμη έτος με αυξημένο τουρισμό, που θα διατηρήσει την εξωτερική ζήτηση σε υψηλά επίπεδα, ωθώντας έτσι τις τιμές υψηλότερα.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη της ΤτΕ, ο γενικός πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2025 αναμένεται να υποχωρήσει ελαφρώς στο 2,9%, ενώ ο δομικός πληθωρισμός (που καθορίζεται κατά βάση από τις υπηρεσίες) εκτιμάται ότι θα παραμείνει σταθερός.
