Δίνουν και παίρνουν οι απόψεις για το τί πρέπει να γίνει στο εξής
Σε μια συμφωνία για το νέο στόχο του 2040 για το κλίμα προσπαθούν να φτάσουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ πριν τη φετινή διάσκεψη COP30 της Βραζιλίας που διεξάγεται το Νοέμβριο.
Η Κομισιόν έχει θέσει στο τραπέζι μια πρόταση για μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 90% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, όμως βρίσκει αντίσταση από ορισμένα κράτη-μέλη. Παράλληλα, σημασία έχει και το επίπεδο στον ενδιάμεσο στόχο του 2035 για το κλίμα. Ως έχουν τα πράγματα σήμερα (19.9.2025), η ΕΕ πιθανότατα δεν θα μπορέσει να υποβάλει το σχέδιό της στον ΟΗΕ μέχρι την προθεσμία την επόμενη εβδομάδα.
Μεγάλες χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία επιθυμούν να συζητηθεί ο στόχος του 2040 σε σύνοδο που θα λάβει χώρα τον Οκτώβριο, δεδομένης της δυσκολίας και της περιπλοκότητας των διαπραγματεύσεων. Προσχέδιο κοινής δήλωσης που επικαλείται το Reuters κάνει λόγο για ένα στόχο από 66,3% έως 72,5% για το 2035. Από την πλευρά τους, η Τσεχία και η Ιταλία είναι αντίθετες στο στόχο 90% για το 2040, ενώ οι χώρες του βορρά, όπως η Δανία και η Σουηδία, τον στηρίζουν.
Να θυμίσουμε ότι ο αντίστοιχος στόχος του 2030 έχει τεθεί στο 55%, άρα γίνεται εύκολα αντιληπτή η δυσκολία της προσπάθειας και η σημασία της επόμενης δεκαετίας για τη μετάβαση της Ευρώπης προς το net-zero με τελικό σταθμό το 2050.
Κόστος και κοινωνική διάσταση στο επίκεντρο
Όπως είναι φυσικό, οι συνεννοήσεις γίνονται σε μια περίοδο κατά την οποία η ενεργειακή κρίση έχει δώσει τη θέση της σε μια νέα πραγματικότητα με μικρότερη κλιματική φιλοδοξία από ότι προηγουμένως.
Ταυτόχρονα, η στάση της κυβέρνησης Τραμπ στις ΗΠΑ προκαλεί αντίρροπες δυνάμεις εντός της ΕΕ. Υπάρχουν αυτοί που θεωρούν ότι υπάρχει μια ευκαιρία ώστε η Γηραιά Ήπειρος να επεκτείνει την ηγεσία της και να επωφεληθεί εμπορικά από τις πράσινες τεχνολογίες και αγορές. Στον αντίποδα, αρκετοί θεωρούν ότι η ενεργειακή μετάβαση πρέπει να καθυστερήσει και να μειωθεί το κόστος της, ώστε να βοηθηθεί η βιομηχανία και οι πολίτες.
Τί ζήτησε η Ελλάδα
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε χθες (18.9.2025) το συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας και Περιβάλλοντος της ΕΕ, με τη συμμετοχή του Έλληνα υπουργού, Σταύρου Παπασταύρου. Ο ίδιος επανέλαβε τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι ο στόχος πρέπει να είναι ρεαλιστικός και επιτεύξιμος. Έμφαση έδωσε στην κοινωνική διάσταση, καθώς το κόστος της όλης προσπάθειας δεν πρέπει να είναι απαγορευτικό.
Αναλυτικότερα, ο υπουργός ζήτησε από την ΕΕ τρία συγκεκριμένα μέτρα:
Καταρχήν, να υπάρξει μια ρήτρα αναθεώρησης στη συμφωνία. «Συμφωνούμε με την κατεύθυνση, αλλά έχουμε σοβαρές ανησυχίες για την τροχιά. Ίσως στοχεύουμε σε ένα πολύ υψηλό σημείο και θα χρειαστούν πολλοί πόροι για να το φτάσουμε. Θα θέλαμε μια ρήτρα αναθεώρησης, όχι ως μέσο για να παρακάμψουμε το στόχο, αλλά για να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια», ανέφερε σχετικά ο κ. Παπασταύρου. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορεί να επιτρέπεται μια αλλαγή πορείας σε περίπτωση που συμβούν έκτακτα γεγονότα στο μεσοδιάστημα.
Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση ζητά περισσότερη ευελιξία στην επίτευξη του στόχου, όπως και ξεχωριστές κοινωνικο-οικονομικές αναλύσεις για την κάθε χώρα. «Αυτό είναι κλειδί διότι πολλές χώρες έχουν ισχυρή κοινωνική στήριξη για την κλιματική προσπάθεια και δεν πρέπει να το διακυβεύσουμε», σημείωσε ο υπουργός.
Να σημειώσουμε, τέλος, ότι η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια έχει καλέσει την ΕΕ να εστιάσει όχι μόνο στην πρόληψη της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στην αντιμετώπιση των συνεπειών της, όπως είναι δηλαδή οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες που πλήττουν χώρες όπως η δική μας.
