Σε νέο πλαίσιο μπαίνει η καταγραφή και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, όπως επεσήμανε και χθες (21.10.2025) στον ΣΚΑΪ ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, λέγοντας πως προωθείται νέο σχήμα για την πλήρη αποτύπωση των ακινήτων του Δημοσίου.
Πρόκειται για δύο παράλληλες διαδικασίες: από τη μία, με απόφαση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για νέα διαδικτυακή υπηρεσία που τέθηκε σε εφαρμογή, συνδέεται το υποσύστημα Κοινωφελών Περιουσιών (ΨΥΔΗΠΕΕΚ) με το Περιουσιολόγιο της ΑΑΔΕ. Από την άλλη, το νέο νομοσχέδιο το οποίο σύντομα θα τεθεί σε διαβούλευση προβλέπει την ψηφιακή χαρτογράφηση και αξιοποίηση σχολαζουσών κληρονομιών και κοινωφελών περιουσιών. Και οι δύο διαδικασίες «κουμπώνουν» στο ήδη υπάρχον Μητρώο Ακίνητης Περιουσίας (ΜΑΠ), το κεντρικό μητρώο που τηρεί η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας για όλα τα ακίνητα φορέων του Δημοσίου.
Τι προβλέπει η νέα διαδικτυακή υπηρεσία
Η νέα υπηρεσία διαλειτουργικότητας επιτρέπει στους εκτελεστές διαθηκών, εκκαθαριστές και κηδεμόνες σχολαζουσών κληρονομιών να υποβάλλουν ηλεκτρονικά προς τις αρμόδιες Διευθύνσεις Κοινωφελών Περιουσιών τα βασικά στοιχεία των ακινήτων που αφορούν κληρονομιές υπέρ του Δημοσίου ή κοινωφελών σκοπών, καθώς και περιπτώσεις χωρίς κληρονόμους.
Παράλληλα, οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών αποκτούν πρόσβαση σε βασικά στοιχεία ακινήτων αποβιωσάντων από το Περιουσιολόγιο, ώστε να διενεργούν διασταυρώσεις και να εξακριβώνουν ποια ακίνητα συνδέονται με υπό εκκαθάριση ή σχολάζουσες κληρονομιές. Η πρόσβαση και χρήση των δεδομένων γίνεται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας.
Τι φέρνει το νέο νομοσχέδιο
Από την άλλη, σε επίπεδο θεσμικής αρχιτεκτονικής προωθείται για δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο που προβλέπει τη δημιουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Κοινωφελών Περιουσιών και ξεχωριστής Πλατφόρμας Σχολαζουσών Κληρονομιών.
Τα δύο αυτά ψηφιακά εργαλεία θα διασυνδέονται με τα κρατικά μητρώα και θα στοχεύουν σε πλήρη και επικαιροποιημένη αποτύπωση του αποθέματος, στο στάδιο της εκκαθάρισης αλλά και μετά την οριστική περιέλευση στο Δημόσιο. Παράλληλα προβλέπεται ίδρυμα ειδικού σκοπού που θα αναλαμβάνει τη διαχείριση και αξιοποίηση των εν λόγω περιουσιών. Με την τυποποίηση της ροής και τη διαλειτουργικότητα, οι πληροφορίες που προκύπτουν από τις σχολάζουσες κληρονομιές και τις κοινωφελείς περιουσίες θα εγγράφονται και θα παρακολουθούνται κεντρικά στο ΜΑΠ.
Ο ρόλος του Μητρώου Ακίνητης Περιουσίας
Το ΜΑΠ αποτελεί την κεντρική «βάση δεδομένων» καταγραφής για τα ακίνητα του Δημοσίου (υπουργεία, ΝΠΔΔ, δημόσιες επιχειρήσεις με πλήρη κρατική συμμετοχή). Διαθέτει ήδη τεχνικές μεθόδους για αναζήτηση και ενημέρωση εγγραφών από τις αρμόδιες υπηρεσίες, μέσω της υφιστάμενης διασύνδεσης με το πληροφοριακό σύστημα ΨΥΔΗΠΕΕΚ. Έτσι, όταν ολοκληρώνεται η εκκαθάριση και ένα ακίνητο περιέρχεται στο Δημόσιο, η σχετική εγγραφή επικαιροποιείται στο κεντρικό μητρώο, διασφαλίζοντας ενιαία εικόνα για το χαρτοφυλάκιο.
Πού βρίσκεται σήμερα η «εικόνα» των σχολαζουσών κληρονομιών
Με βάση τις ανακοινώσεις για τη νέα υπηρεσία και τα συνοδευτικά ενημερωτικά, η ψηφιοποίηση επιταχύνει τα βήματα εντοπισμού και εκκαθάρισης, περιορίζοντας τις καθυστερήσεις που δημιουργούνταν από την αποσπασματική πληροφόρηση. Στελέχη του ΥΠΟΙΚ αναφέρονται σε χιλιάδες εκκρεμείς υποθέσεις πανελλαδικά, οι οποίες μέχρι σήμερα απαιτούσαν πολυετή διαχείριση λόγω νομικών και διαδικαστικών σταδίων. Η συστηματική τροφοδότηση του ΜΑΠ με επικαιροποιημένες εγγραφές αναμένεται να δώσει για πρώτη φορά πλήρη εικόνα για το πλήθος και τα χαρακτηριστικά των ακινήτων που έχουν περιέλθει ή περιέρχονται στο Δημόσιο μέσω κληρονομιών ή υπέρ κοινωφελών σκοπών.
Απάντηση στη στεγαστική κρίση
Οι κινήσεις του οικονομικού επιτελείου πραγματοποιούνται ενώ η χώρα καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά επιβάρυνσης στεγαστικού κόστους στην Ευρωπαϊκή Ένωση: για το 2023 η Eurostat καταγράφει ότι το 28,5% του πληθυσμού διέθετε πάνω από το 40% του εισοδήματός του για στέγαση, με τα αστικά κέντρα να εμφανίζουν επίσης υψηλούς δείκτες επιβάρυνσης. Παράλληλα, η Τράπεζα της Ελλάδος καταγράφει αυξήσεις στις τιμές διαμερισμάτων μέσα στο 2025 σε κύριες αγορές όπως Αθήνα και Θεσσαλονίκη έχοντας προσεγγίσει ή και ξεπεράσει τα ιστορικά υψηλά σε ορισμένες κατηγορίες.
Στο πλαίσιο αυτό, τμήμα των περιουσιών που θα αποτυπώνονται κεντρικά και θα εκκαθαρίζονται προβλέπεται να διατεθεί για την αύξηση της προσφοράς και την κάλυψη στεγαστικών αναγκών ευάλωτων νοικοκυριών, όπως έχει ήδη αναφερθεί.
