Σε μια σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών που θα έχει στόχο την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης αναμένεται να προχωρήσει η κυβέρνηση μέσα στο 2024. Καταλυτικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια πρόκειται να έχουν και τα ακίνητα του Δημοσίου, τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν μια σημαντική πνοή στο εξαιρετικά περιορισμένο οικιστικό απόθεμα της χώρας.
Ήδη, στα σκαριά βρίσκεται το πρόγραμμα της «Κοινωνικής Αντιπαροχής», που σχετίζεται άμεσα με την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. Συγκεκριμένα, το εν λόγω πρόγραμμα στοχεύει στην εύρεση προσιτής στέγης σε νέους ηλικίας 25-39 ετών. Η πρώτη φάση προβλέπει την ανακατασκευή κλειστών κτιρίων του Δημοσίου, ώστε να παραχωρηθούν έναντι μικρού μισθώματος. Η δεύτερη φάση βασίζεται στην αξιοποίηση εκτάσεων της ΔΥΠΑ μέσω ΣΔΙΤ.
Συγκεκριμένα, για 11 οικόπεδα-φιλέτα, που έχουν οικοδομική άδεια και βρίσκονται σε Κηφισιά, Παιανία, Μαρούσι, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, θα πραγματοποιηθούν διαγωνισμοί το 2024, για να επιλεχθούν οι εργολάβοι-ανάδοχοι, οι οποίοι θα προχωρήσουν στην κατασκευή κατοικιών στις συγκεκριμένες εκτάσεις. Με βάση την προβλεπόμενη διαδικασία, οι ανάδοχοι θα κρατούν ένα τμήμα του ακινήτου για δική τους αξιοποίηση και τα υπόλοιπα θα πηγαίνουν με κοινωνικά κριτήρια σε ανθρώπους που τα πληρούν.
Λύση στο στεγαστικό πρόβλημα μπορούν ωστόσο να δώσουν και τα εκατοντάδες ακίνητα που ανήκουν σε φορείς του Δημοσίου. Συγκεκριμένα τα ασφαλιστικά Ταμεία, η Εκκλησία και τα Ιδρύματα κάθε είδους έχουν στην κατοχή τους εκατοντάδες ακίνητα, με ένα μεγάλο μέρος εξ’ αυτών να παραμένει κλειστό. Μόνο ο e-ΕΦΚΑ, έχει υπό τον έλεγχό του 517 ακίνητα, συνολικής εμπορικής αξίας 1,4 δισ. ευρώ. Επίσης, υπάρχουν συνολικά 35 διατηρητέα ακίνητα, συνολικού εμβαδού 79.679 τ.μ., εκ των οποίων τα 24 είναι κενά.
Ειδικότερα για τα διατηρητέα όπου στην Ελλάδα ο αριθμός τους φτάνει περίπου τα 20.000 κτίρια, εκ των οποίων τα 3.000 βρίσκονται στον δήμο της Αθήνας, γίνονται προσπάθειες ώστε να δοθούν κίνητρα στους ξένους αγοραστές μέσω της Χρυσής Βίζας, να τα αγοράσουν, να τα ανακαινίσουν, ώστε να επαναχρησιμοποιηθούν και να βγουν στην αγορά.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι πιθανή η εξαίρεση των διατηρητέων από το όριο των 500.000 ευρώ, εφόσον αυτά βρίσκονται στις περιοχές όπου σήμερα το όριο έχει αυξηθεί. Παράλληλα μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένεται και η δημοσιοποίηση του οδηγού του προγράμματος «Διατηρώ», για την αναβάθμιση διατηρητέων κτιρίων, την εκπόνηση του οποίου έχει αναλάβει από το περασμένο Ιούλιο το ΥΠΕΝ.
Ακόμη, η κυβέρνηση τρέχει μια προσπάθεια ώστε και τα εγκαταλειμμένα κτίρια να καταγραφούν. Πρόκειται για κτίρια που έχουν εγκαταλειφθεί από τους ιδιοκτήτες είτε λόγω υψηλού κόστους αποκατάστασης, είτε λόγω πολυϊδιοκτησίας χωρίς ωστόσο να είναι ετοιμόρροπα. Για τα συγκεκριμένα κτίρια η κυβέρνηση εξετάζει ρύθμιση η οποία θα επιτρέπει σε δήμους ή άλλους κρατικούς φορείς να κάνουν ένα business plan και μια μελέτη χρηματοδότησης, να το αναβαθμίζουν και να το εκμεταλλεύονται για π.χ. για 10 ή 15 ή 20 χρόνια.
Ένα άλλο ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα την κυβέρνηση είναι η αξιοποίηση του μεγάλου χαρτοφυλάκιο της ΕΤΑΔ, που ανέρχεται στα 72.000 ακίνητα, καθώς μέχρι σήμερα έχουν αξιολογηθεί μόνο 2.500 από αυτά. Ένα βήμα έγινε ήδη με την πρόσφατη ολοκλήρωση ενός πιλοτικού προγράμματος καταγραφής 500 ακινήτων με τη συνεργασία ΕΤΑΔ και Υπερταμείου.
Επόμενος στόχος είναι η προσπάθεια χαρτογράφησης συνολικά ακόμα 36.000 ακινήτων. Επιπλέον στην ίδια κατεύθυνση εκπονείται από την ΕΤΑΔ ανοικτός διεθνής διαγωνισμός για την ανάδειξη συμβούλου προς την αρωγή για τον σχεδιασμό του πενταετούς στρατηγικού πλάνου της εταιρείας και της αξιοποίησης των ακινήτων της.
Μετά το πρόγραμμα «Σπίτι μου», στα σκαριά βρίσκονται και μια σειρά ακόμη πρωτοβουλιών οι οποίες θα μπορέσουν να ανακουφίσουν το στεγαστικό πρόβλημα της Ελλάδας. Ο λόγος, για το πρόγραμμα «Κάλυψη», όπου ωφελούμενοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, μπορούν να βρουν το δικό τους σπίτι, με πλήρη κάλυψη του ενοικίου από το Δημόσιο για τρία έτη. Το πρόγραμμα επίσης «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους», που βρίσκει στέγη σε πολίτες μέσω επιδότησης του ενοικίου, αλλά και εργασία μέσω επιδότησης μισθού και ασφαλιστικών εισφορών για έναν χρόνο.
Το πρόγραμμα «Κοινωνική Στέγαση για τις πλέον ευάλωτες ομάδες» για στην πρόληψη και αντιμετώπιση του στεγαστικού αποκλεισμού ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω», για κενές ιδιωτικές κατοικίες, οι οποίες θα νοικιάζονται για τουλάχιστον 3 έτη.
Τέλος, το πρόγραμμα «Κοινωνική Αντιπαροχή» για την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας μέσω συμπράξεων φορέων του δημοσίου με ιδιώτες αναδόχους για τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών, ώστε να αποδοθούν στους πολίτες εκατοντάδες διαμερίσματα».