«Πακέτο» ρυθμίσεων που διαμορφώνει νέα όρια και κλίμακες φόρου αλλάζοντας πλήρως τον φορολογικό χάρτη κατατέθηκε στη Βουλή το βράδυ της Δευτέρας (27.10.2025) στο πλαίσιο νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ), ενσωματώνοντας τις εξαγγελίες της ΔΕΘ από τον πρωθυπουργό.
Στις διατάξεις του νομοσχεδίου του ΥΠΟΙΚ περιλαμβάνεται και μια άμεση αλλαγή σε σχέση με τα αναμενόμενα καθώς προβλέπει την παράταση της υποχρέωσης αποδοχής άμεσων πληρωμών μέσω IRIS έως 1.12.2025. συνοδεύοντας την σειρά των διατάξεων που αφορούν φόρο εισοδήματος, εισόδημα από μισθώματα, τεκμήρια διαβίωσης, ΕΝΦΙΑ, καθεστώς ΦΠΑ σε νησιά και την αναστολή ΦΠΑ στα νεόδμητα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Παράταση ενός μήνα για την υποχρεωτικότητα του IRIS
Βάσει νέας διάταξης, η υποχρέωση αποδοχής πληρωμών μέσω IRIS μετατίθεται για την 1.12.2025. Η ρύθμιση αφορά επαγγελματίες και επιχειρήσεις που ήδη δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές και έρχεται να δώσει χρόνο προσαρμογής στην αγορά, χωρίς να ανατρέπει το πλαίσιο των ψηφιακών συναλλαγών που παραμένει σε ισχύ.
Νέα κλίμακα φόρου εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων από το 2026
Στο νομοσχέδιο επικαιροποιείται η κλίμακα από το φορολογικό έτος 2026, με χαμηλότερους συντελεστές στα χαμηλά και ενδιάμεσα κλιμάκια και αναδιάταξη των ορίων. Στόχος είναι να απορροφηθεί μέρος των πιέσεων στο διαθέσιμο εισόδημα και να μειωθούν οι μεταβολές «σκαλοπατιών» μεταξύ γειτονικών εισοδηματικών ζωνών.
Εισόδημα από μισθώματα και νέα κλίμακα από το 2026
Στα εισοδήματα από ενοίκια καθιερώνεται ενδιάμεσος συντελεστής ώστε η προοδευτικότητα να είναι πιο ομαλή: 15% για τα πρώτα 12.000 ευρώ, 25% για 12.000 – 24.000 ευρώ, 35% για 24.000 – 36.000 ευρώ και 45% για το υπερβάλλον. Η εφαρμογή ξεκινά με τα εισοδήματα του 2026 (δηλώσεις 2027), επιδρώντας ιδιαίτερα σε ιδιοκτήτες με μεσαία εισοδήματα από ενοίκια.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μακροχρόνιες μισθώσεις και κίνητρα αξιοποίησης κενών κατοικιών
Επικαιροποιείται το μέτρο της τριετούς απαλλαγής φόρου εισοδήματος για ιδιοκτήτες που μετατρέπουν κενή κατοικία σε μακροχρόνια μίσθωση, με ρήτρα ανάκλησης της απαλλαγής αν το ακίνητο στραφεί σε βραχυχρόνια εντός της τριετίας. Προβλέπονται επίσης τεχνικές δικλείδες για περιπτώσεις πρόωρης λύσης και επαναμίσθωσης, ώστε να μην χάνεται το κίνητρο λόγω γεγονότων εκτός ελέγχου του εκμισθωτή.
Στοχευμένες μειώσεις στα τεκμήρια διαβίωσης από το 2025
Μειώνονται οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ και σκάφη, με στόχο να περιοριστούν περιπτώσεις πλασματικών επιβαρύνσεων, ειδικά για χαμηλότερα εισοδήματα και νοικοκυριά με παλαιά περιουσιακά στοιχεία. Καταργείται η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη για εξαρτώμενα τέκνα με δικό τους εισόδημα. Όλες οι αλλαγές ισχύουν από το φορολογικό έτος 2025 (δηλώσεις 2026).
Ελάχιστο καθαρό εισόδημα ελευθέρων επαγγελματιών
Εισάγεται εξαίρεση για νέες μητέρες (έτος γέννησης/υιοθεσίας και τα δύο επόμενα), προβλέπεται μείωση 50% για επαγγελματίες σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους και ειδική μεταχείριση για σχολικά κυλικεία. Η στόχευση είναι να μην τιμωρούνται καταστάσεις με τεκμηριωμένες ιδιαιτερότητες ζήτησης ή εισοδήματος, ενώ διατηρείται ο βασικός μηχανισμός.
Κίνητρα ηλεκτρονικών πληρωμών
Παρατείνεται το καθεστώς έκπτωσης μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών, με ανώτατο αφαιρούμενο ποσό έως 5.000 ευρώ ετησίως για συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών. Η ρύθμιση υπηρετεί τον διπλό στόχο της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και των αδήλωτων εισοδημάτων και επιβράβευσης των συνεπών φορολογουμένων.
Στοχευμένες απαλλαγές από ΕΝΦΙΑ σε μικρούς οικισμούς και στον Έβρο
Σε ό,τι αφορά επιμέρους παρεμβάσεις στον ΕΝΦΙΑ, διαμορφώνεται σταδιακή κατάργηση, με 50% απαλλαγή το 2026 και πλήρης απαλλαγή το 2027 για την κύρια κατοικία σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους, καθώς και ειδικό καθεστώς για τον Έβρο, με ανώτατο όριο αξίας κύριας κατοικίας τις 400.000 ευρώ. Εξαιρούνται οι οικισμοί εντός Αττικής, πλην της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων. Η στόχευση είναι η δημογραφική και κοινωνική στήριξη μικρών κοινοτήτων και ακριτικών περιοχών.
Μείωση ΦΠΑ κατά 30% για μικρά και ακριτικά νησιά
Η τελική μορφή του νομοσχεδίου επιβεβαιώνει τη μείωση 30% στους συντελεστές ΦΠΑ για νησιά του Βορείου Αιγαίου, τη Σαμοθράκη (Π.Ε. Έβρου) και τα Δωδεκάνησα με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους. Το μέτρο λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στο πρόσθετο κόστος μεταφορών και τροφοδοσίας και παραμένει συνδεδεμένο με τα πληθυσμιακά όρια.
Αναστολή ΦΠΑ στα νεόδμητα και το 2026
Επιπλέον, παρατείνεται για ένα ακόμη έτος η αναστολή επιβολής ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων ακινήτων, με στοχευμένες τεχνικές ρυθμίσεις για αντιπαροχές και ειδικές περιπτώσεις. Η κυβέρνηση ποντάρει ότι η επιμήκυνση θα στηρίξει την οικοδομική δραστηριότητα και την προσφορά κατοικιών, χωρίς να υπονομεύει τη διαφάνεια στις συναλλαγές.
Υπερεκπτώσεις επενδύσεων σε στρατηγικούς κλάδους
Για την ενίσχυση της βιομηχανίας και των αμυντικών επενδύσεων, θεσπίζεται καθεστώς υπερέκπτωσης 100% για συγκεκριμένες επενδυτικές δαπάνες σε κλάδους με έντονο βιομηχανικό και αμυντικό αποτύπωμα (ενδεικτικά κατασκευή αμυντικού υλικού, οχημάτων, αεροσκαφών). Η στόχευση είναι να κατευθυνθούν κεφάλαια σε παραγωγικές αλυσίδες με εξαγώγιμη δυναμική και υψηλή προστιθέμενη αξία.
Τι ισχύει και πότε
Το ημερολόγιο εφαρμογής των διατάξεων, εφόσον υπερψηφιστεί το νομοσχέδιο, διαφέρει από μέτρο σε μέτρο. Από 01.12.2025 ισχύει η υποχρεωτική αποδοχή πληρωμών μέσω IRIS.
Από το φορολογικό έτος 2025, δηλαδή στις δηλώσεις του 2026, θα ισχύσουν οι αλλαγές στα τεκμήρια και η κατάργηση ελάχιστης αντικειμενικής δαπάνης για εξαρτώμενα τέκνα.
Από το φορολογικό έτος 2026 ισχύει η νέα κλίμακα φόρου εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων, η νέα κλίμακα μισθωμάτων, η εφαρμογή ΕΝΦΙΑ 50% στους μικρούς οικισμούς και από το 2027 η πλήρης απαλλαγή ΕΝΦΙΑ.
Τέλος, έως 31.12.2026 ισχύει η παράταση αναστολής ΦΠΑ στα νεόδμητα.
