Όλοι λίγο πολύ έχουμε βρεθεί σε στιγμές που έχουμε αναστενάξει ή αναστενάζουμε! Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί και διάφοροι. O αναστεναγμός είναι κατά βάση ένα αναπνευστικό αντανακλαστικό που γίνεται φυσικά και συχνά μπορεί να προκληθεί από διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις, αλλά και άλλους φυσιολογικούς παράγοντες. Ουσιαστικά ο αναστεναγμός ορίζεται ως μια μακρά, βαθιά αναπνοή, που μοιάζει με μια κανονική εισπνοή και εκπνοή, αλλά περιλαμβάνει μια επιπλέον, σύντομη εισπνοή πριν την τελική εκπνοή. Ενώ οι αναστεναγμοί που γίνονται περιστασιακά χαρακτηρίζονται ως φυσιολογικοί, οι συχνοί αναστεναγμοί ενδεχομένως να εγείρουν κάποια ερωτήματα σχετικά με τις αιτίες και τις επιπτώσεις τους στην υγεία μας.
Πώς εξηγείται επιστημονικά;
Ουσιαστικά ένας αναστεναγμός είναι μια πιο βαθιά αναπνοή που εξυπηρετεί έναν κρίσιμο φυσιολογικό σκοπό. Βοηθά στην επαναφορά των αναπνευστικών στάνταρ και στη διατήρηση επαρκών επιπέδων οξυγόνου στην κυκλοφορία του αίματος.
Ποιοι είναι οι συναισθηματικοί παράγοντες που τον κάνουν trigger;
Άγχος και ανησυχία: Μπορεί κάποιος να αγχώνεται όταν βλέπει την ομάδα του στο γήπεδο ή όταν παίζει φρουτάκια. Ακόμη ακόμη, όταν δίνει κανείς εξετάσεις ή περνάει interview για μια συνέντευξη. Όταν αγχωνόμαστε φουλ λοιπόν, αυτό συχνά πυκνά οδηγεί σε αυξημένους και συνεχόμενους αναστεναγμούς. Πρόκειται για μια υποσυνείδητο άμυνα, ώστε να φύγει η ένταση.
Θλίψη και πένθος: Οι αναστεναγμοί μπορεί να είναι απόρροια πένθιμων συναισθημάτων, όπως θλίψη ή και πένθος. Βασικά εδώ μάλλον λειτουργούν πιο πολύ ως μια αντανακλαστική αντίδραση του σώματος σαν να γίνεται μια προβολή, για να μετατοπιστεί η προσοχή του ατόμου κάπου αλλού.
Τι σου είναι η συνήθεια…
Ορισμένα άτομα μπορεί και να το αναπτύξουν σαν συνήθεια. Δηλ. σαν μηχανισμός διαχείρισης του άγχους να έχουν μάθει να αναστενάζουν και μετά αυτό να το «κουβαλάνε» πάντα μαζί τους. Τι περιβάλλον επίσης παίζει καταλυτικό ρόλο. Μπορεί να είναι η κακή ποιότητα του αέρα στην περιοχή που έχει μεγαλώσει κάποιος και αυτό να προκαλεί συχνούς αναστεναγμούς ως αντίδραση του σώματος σε τέτοιου είδους συνθήκες και εξωτερικά ερεθίσματα.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στην υγεία μας;
Αναφορικά τώρα με το αναπνευστικό μας σύστημα, ένας «υπερβολικός» αναστεναγμό μπορεί να κρύβει και κάποιες αναπνευστικές παθήσεις, όπως είναι π.χ. το άσθμα, ή χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή και κάποιες αλλεργίες.
Μπορεί επίσης να υπάρχει και κάποια σύνδεση με ψυχικές διαταραχές. Όταν έχει γίνει μια παγιωμένη συνήθεια, μπορεί να υπάρχει συσχέτιση με διαταραχές άγχους, κρίσεις πανικού ή διαταραχές της διάθεσης, που απαιτούν ψυχολογική αξιολόγηση και επίσκεψη ενδεχομένως σε κάποιον ειδικό.
Πότε να ζητήσετε ιατρική συμβουλή
Αν και ο αναστεναγμός μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να είναι ευεργετικός, όταν γίνεται υπερβολικά συχνά μπορεί να υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα. Τα επίμονα ή επιδεινούμενα μοτίβα αναστεναγμού, ειδικά όταν αυτά συνοδεύονται από δύσπνοια, πόνο στο στήθος ή ζάλη, απαιτούν άμεση αναζήτηση ιατρικής φροντίδας. Κάποιος γιατρός μπορεί να διαγνώσει τυχόν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Tips για διαχείριση και αντιμετώπιση
Τεχνικές όπως η διαφραγματική αναπνοή Η τετράγωνη αναπνοή (εισπνοή, κρατάω αέρα, εκπνοή, παύση, όλα σε ίσους χρόνους) μπορούν να βοηθήσουν μείωση του φαινομένου των αναστεναγμών. Υπάρχουν και άλλα που μπορείτε να κάνατε, όπως διαλογισμός, γιόγκα ή και να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό ψυχολόγο. Τα παραπάνω δεν μας βοηθούν μόνο στο κομμάτι του αναστεναγμού, αλλά γενικά και στη διαχείριση του άγχους μας.
Επίλογος
Ενώ ο αναστεναγμός είναι συνήθως ένα ήπιο αντανακλαστικό, ο επίμονος ή υπερβολικός αναστεναγμός μπορεί να σημαίνει βαθύτερα προβλήματα που μπορεί να έχουν αντίκτυπο στη σωματική και ψυχική μας υγεία. Καλό είναι να καταλάβουμε και να συνειδητοποιήσουμε τους παράγοντες που το προκαλούν και να ψάξουμε τα αίτια, ώστε να απαλλαγούμε από αυτή τη συνήθεια.
