Σήμερα, Πέμπτη, 21 Ιουνίου στις 13:07 ώρα Ελλάδας θα συμβεί αυτό που όλοι περιμέναμε, το θερινό ηλιοστάσιο 2018! Έτσι, θα μπει και επίσημα επιτέλους το Καλοκαίρι! Τι είναι όμως ακριβώς το ηλιοστάσιο και κάθε πότε γίνεται; Πριν πείτε “Καλό Καλοκαίρι”, καλό είναι να ξέρετε…
Τι είναι το Ηλιοστάσιο
Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο. Ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή νοτιότερο (ετήσιο) του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι. Η ημέρα του ηλιοστασίου είναι είτε η μεγαλύτερη (το Καλοκαίρι-Θερινό ηλιοστάσιο) είτε η μικρότερη (το Χειμώνα-Χειμερινό ηλιοστάσιο) μέρα του έτους για όλες τις περιοχές της γης εκτός από τους Τροπικούς.
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση». Γιατί; Γιατί κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.
Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο. Δηλαδή, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο. Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές.
Τι είναι το θερινό ηλιοστάσιο
Το θερινό ηλιοστάσιο συμβαίνει όταν η γωνία του ημι-άξονα κάποιου πλανήτη, είτε του βόρειου ή του νοτίου ημισφαιρίου, είναι πιο κεκλιμένη προς το αστέρι στο οποίο περιστρέφεται (τροχιά του πλανήτη). Αυτό συμβαίνει δύο φορές ετησίως, στους οποίους χρόνους ο Ήλιος φτάνει στην υψηλότερη θέση του στον ουρανό, όπως φαίνεται από το βορρά ή το νότιο πόλο.
Κάθε χρόνο στις 20 ή 21 Ιουνίου (21 Ιουνίου το θερινό ηλιοστάσιο 2018), ο ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του ουρανού στο βόρειο ημισφαίριο. Έτσι, παρατηρείται η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου για το βόρειο ημισφαίριο και αντιστρόφως η μικρότερη για το νότιο. Για το Βόρειο Ημισφαίριο φέρνει το Καλοκαίρι και για το Νότιο Ημισφαίριο είναι η επίσημη έναρξη του Χειμώνα.
Η ημέρα του θερινού ηλιοστασίου γιορτάζεται από αρχαιοτάτων χρόνων στην Ευρώπη με τιμές στον φωτοδότη και ζωοδότη Ήλιο. Οι σύγχρονοι παγανιστέςτιμούν ιδιαίτερα το θερινό ηλιοστάσιο με επίκεντρο το μεγαλιθικό μνημείο του Στόουνχετζ στην Αγγλία. Στον ελληνικό χώρο συνδυάζεται με τις φωτιές τ’ Αϊ Γιαννιού και τον Κλήδονα, δύο έθιμα που τελούνται την παραμονή του Γενεθλίου του Ιωάννου του Προδρόμου (23 Ιουνίου).
Καλό Καλοκαίρι! Ήρθε επίσημα με το θερινό ηλιοστάσιο 2018!
Από την Πέμπτη και μετά, οι μέρες θα αρχίσουν σιγά-σιγά να μικραίνουν. Αυτό θα γίνεται μέχρι σχεδόν να εξισωθούν με τις νύχτες κατά την φθινοπωρινή ισημερία. Στο χειμερινό ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου θα υπάρχει πια η μικρότερη μέρα.
Όπως κάθε χρόνο, το θερινό ηλιοστάσιο 2018 εγκαινιάζει αστρονομικά το Καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα. Ταυτόχρονα, στο νότιο ημισφαίριο θα σημειωθεί το χειμερινό ηλιοστάσιο και θα αρχίσει ο χειμώνας.
Στο βόρειο ημισφαίριο, ο Ήλιος θα βρίσκεται στο βορειότερο σημείο του στον ουρανό. Εκείνη τη μέρα θα έχει την μεγαλύτερη διάρκεια του έτους! Αυτό συμβαίνει γιατί ο βόρειος πόλος της Γης θα είναι στραμμένος προς τον Ήλιο. Αντίθετα, στο χειμερινό ηλιοστάσιο, ο Βόρειος Πόλος βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο από τον Ήλιο.
Καλό Καλοκαίρι!
