Προς χρήση για επενδύσεις οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών στην ΕΕ – Τι σημαίνει για την Ελλάδα

Σε μια προσπάθεια να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην αποταμίευση και την επένδυση, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) παρουσίασε χθες (12.06.2025), στις Βρυξέλλες, το σχέδιο για τη δημιουργία μιας νέας «Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων» (Savings & Investments Union – SIU).

Η πρωτοβουλία για τη συσχέτιση μεταξύ αποταμιεύσεων και επενδύσεων ανακοινώθηκε στο πλαίσιο της ετήσιας διάσκεψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την Οικονομική Ενσωμάτωση.

Υπενθυμίζεται, πως η εν λόγω πρωτοβουλία είχε συζητηθεί στο πλαίσιο της τακτικής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ τον Μάρτιο.

Η SIU αποτελεί έναν νέο οδικό χάρτη που φιλοδοξεί να κινητοποιήσει τα τεράστια αποθέματα ρευστότητας των ευρωπαϊκών νοικοκυριών – σχεδόν 30 τρισ. ευρώ – μετατρέποντάς τα από αδρανή αποταμιευτικά κεφάλαια σε μοχλό παραγωγικών επενδύσεων.

Η Κομισιόν υποστηρίζει πως οι Ευρωπαίοι, και ιδιαίτερα οι Νότιοι, συνηθίζουν να διατηρούν μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεών τους σε τραπεζικούς λογαριασμούς χωρίς ουσιαστική απόδοση. Το σχέδιο στοχεύει στη δημιουργία ευρωπαϊκών λογαριασμών επένδυσης – αποταμίευσης με φορολογικά και θεσμικά κίνητρα, ώστε οι πολίτες να ενθαρρύνονται να τοποθετούν τα κεφάλαιά τους σε πιο αποδοτικές μορφές: από επενδυτικά ταμεία και πράσινα ομόλογα έως χαμηλού ρίσκου ευρωπαϊκά χρηματοοικονομικά προϊόντα.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Στην Ελλάδα τα  νοικοκυριά από όσο πλούτο διαθέτουν το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά τραπεζικές καταθέσεις, όχι τόσο λόγω υψηλής αποταμίευσης, αλλά ενός πολύ χαμηλού ποσοστού επενδύσεων, εν αντιθέσει με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Συγκεκριμένα, ποσοστό περίπου 36% των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων στην ΕΕ περιλαμβάνουν μετοχές και μερίδια επενδυτικών ταμείων, με την Ελλάδα να βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα σε αμιγώς επενδυτικά προϊόντα.

Φιλοδοξία του σχεδίου της ΕΕ είναι πως ειδικά για τέτοιες περιπτώσεις, θα δίνεται η ευκαιρία στους πολίτες να αξιοποιούν τις αποταμιεύσεις τους πιο ενεργά, χωρίς να απαιτείται εξειδικευμένη γνώση ή υψηλό κεφάλαιο.

Στόχος είναι πως με τα κατάλληλα φορολογικά και τραπεζικά εργαλεία, να ενισχυθεί η χρηματοοικονομική συμμετοχή του μέσου πολίτη, αλλά και να κατευθυνθούν εγχώριοι πόροι σε παραγωγικούς τομείς.

Το επόμενο βήμα είναι η θέσπιση ευρωπαϊκής νομοθεσίας εντός του 2025, ώστε τα κράτη – μέλη να προσαρμόσουν τα εθνικά τους συστήματα.