Η Πολεμική Αεροπορία με Meteor, Rampage, SPICE και SCALP στην παρέλαση της Θεσσαλονίκης – Ο ρόλος του ΑΓΕΑ

Διαφορετική θα είναι η φετινή στρατιωτική παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη, καθώς αναμένεται να μετατραπεί σε επίδειξη ισχύος και τεχνολογικής ανανέωσης των Ενόπλων Δυνάμεων με την παρουσίαση των νέων οπλικών συστημάτων και με έμφαση στα μη επανδρωμένα. Άξιο αναφοράς θα είναι ότι η Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) αποκαλύπτει τη «φαρέτρα» της και δείχνει όπλα τα οποία έρχονται να κάνουν τη διαφορά.

Οι φωτογραφίες που φέρνει στο φως το Onalert.gr από την προετοιμασία για την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου είναι ενδεικτικές, καθώς για πρώτη φορά εκτός από τις πτήσεις των μαχητικών και των υπόλοιπων εναέριων μέσων η Πολεμική Αεροπορία παρουσιάζει για πρώτη φορά το οπλοστάσιό της σε παρέλαση.

Οι ισραηλινοί πύραυλοι Rampage, οι συλλογές καθοδήγησης SPICE που μετατρέπουν κλασικές βόμβες σε έξυπνα stand-off όπλα, αλλά και η γαλλική τριάδα Meteor–MICA–SCALP που συνοδεύει τα Rafale. Μαζί τους, εμφανίζονται «ειδικά» όπλα όπως οι AGM-88 HARM και, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, στοιχεία του νέου οικοσυστήματος UAV/USV και καινοτομίας, υπογραμμίζοντας ότι το αποτύπωμα της αεροπορικής ισχύος ξεπερνά τα μαχητικά και αγγίζει όλο το δίκτυο αισθητήρων-φορέων-οπλικών φορτίων.

Παράλληλα, η Πολεμική Αεροπορία στο πλαίσιο της γιορτής του Όπλου, την Κυριακή 9 Νοεμβρίου στη Μαρίνα Φλοίσβου θα πραγματοποιήσει αεροπορική επίδειξη με συμμετοχή αεροσκάφους F-35 της USAF, μαχητικών Rafale της 332 Μοίρας, της ομάδας επιδείξεων F-16 «ΖΕΥΣ» και του T-6 «Δαίδαλος», σε ένα πρόγραμμα που «δένει» επίδειξη μαχητικού 5ης γενιάς με ελληνικές δυνατότητες 4,5ης γενιάς και ιστορικές αναφορές. Είναι μια επιλογή με σαφές συμβολικό μήνυμα: η γενιά του F-35 έρχεται, και η Ελλάδα ετοιμάζει τις υποδομές, τα δόγματα και κυρίως τα όπλα για να την αξιοποιήσει στο μέγιστο.

Στη Θεσσαλονίκη θα δούμε για πρώτη φορά σε ευρεία δημόσια παρουσίαση τους Rampage και τις συλλογές SPICE. Η επιλογή των δύο ισραηλινών συστημάτων δεν είναι τυχαία. Καλύπτουν το «κενό» της στοχευμένης κρούσης από ασφαλείς αποστάσεις, με χαμηλό κόστος ανά βολή σε σχέση με άλλες stand-off λύσεις και υψηλή ανοχή σε περιβάλλον ισχυρής αεράμυνας ή παρεμβολών.

Στην ίδια λογική «δύναμης πυρός με ακρίβεια», οι Meteor – οι κορυφαίοι ευρωπαϊκοί BVRAAM με ramjet και τεράστια No-Escape Zone – και οι SCALP-EG – βλήματα στρατηγικής κρούσης που ήδη υπηρετούν στην ΠΑ – συμπληρώνουν το παζλ: υπεροχή εναέριας μάχης σε μεγάλες αποστάσεις και δυνατότητα χειρουργικού πλήγματος σε κρίσιμους στόχους υποδομής, αντίστοιχα. Τέλος, η HARM (AGM-88) και η JSOW (AGM-154), όπλα που ήδη εμφανίζονται στον επίσημο κατάλογο εξοπλισμού της ΠΑ, δείχνουν ότι το ελληνικό οπλοστάσιο διέθετε και διαθέτει λύσεις καταστολής αεράμυνας και stand-off προσβολής, τις οποίες τώρα «δένει» σε ένα ενιαίο επιχειρησιακό δόγμα με τα Rampage/SPICE.

Rampage και SPICE: Τι φέρνουν στα ελληνικά F-16

Οι Rampage είναι μακράς ακτίνας, υπερηχητικοί, αεροεκτοξευόμενοι πύραυλοι κρούσης με καθοδήγηση INS/GPS, δυνατότητα πτήσης προφίλ stand-off και κεφαλή πολλαπλής δράσης· σχεδιασμένοι για υψηλής αξίας στόχους (ραντάρ, κέντρα επικοινωνιών, αποθήκες πυρομαχικών, αεροδρόμια). Η επιχειρησιακή τους χρήση τα τελευταία χρόνια από την ισραηλινή αεροπορία – και μάλιστα σε σύνθετα περιβάλλοντα αεράμυνας – δημιούργησε «βιογραφικό» που κοιτούν προσεκτικά οι επιτελείς: σε επιχειρήσεις των ετών 2024–2025, διεθνή ρεπορτάζ περιέγραψαν προσβολές ιρανικών S-300 και στόχων σε Isfahan/Tehran, αναδεικνύοντας την αξία stand-off όπλων σε σενάρια A2/AD.

Οι SPICE 1000/2000 είναι «έξυπνες» συλλογές καθοδήγησης που μετατρέπουν τις βόμβες γενικής χρήσης Mk-83/84 σε stand-off όπλα υψηλής ακρίβειας, με INS/GPS για πορεία και ηλεκτροοπτικό/IR seeker με scene-matching στο τελικό στάδιο. Τυπικές αποστάσεις προσβολής δημοσίως αναφερόμενες για τις εκδόσεις 2000 είναι ~60+ χλμ (σημαντικά μεγαλύτερες για την 1000 με πτέρυγα), επιτρέποντας ρίψη εκτός εμβέλειας μέσων αντιαεροπορικής άμυνας. Το κρίσιμο: fire-and-forget λειτουργία, μεγάλη αντίσταση σε παρεμβολές και δυνατότητα αποθήκευσης εικόνων στόχου στη μνήμη.

Για τα ελληνικά F-16 (ιδίως τα αναβαθμισμένα Viper με APG-83 AESA, Link-16/MIDS, νέους υπολογιστές αποστολής και προηγμένα συστήματα Η/Π), η ενσωμάτωση Rampage/SPICE σημαίνει αξιόπιστη, χαμηλού κόστους, υψηλής ακρίβειας κρούση από απόσταση, με πλήρη εκμετάλλευση των νέων αισθητήρων/συνδέσμων δεδομένων. Σημαίνει επίσης ευελιξία στη διαχείριση αποθεμάτων: οι συλλογές SPICE «αναβαθμίζουν» υφιστάμενες βόμβες, ενώ οι Rampage καλύπτουν στόχους με αυξημένη σκληρότητα ή/και ανάγκη υπερηχητικής προσέγγισης. Με λίγα λόγια, η ΠΑ κλείνει μια εκκρεμότητα δεκαετιών στον τομέα της stand-off κρούσης από τα F-16, φέρνοντας το φορτίο στο ίδιο επίπεδο με τις πλατφόρμες.

Meteor και SCALP: Το «μακρύ χέρι» των Rafale

Ο Meteor της MBDA, με τον ramjet κινητήρα και την τεράστια No-Escape Zone, επανακαθορίζει την εναέρια μάχη πέραν του οπτικού ορίζοντα. Στο Αιγαίο, ένα βλήμα με διατήρηση ώσης έως την αναχαίτιση επιτρέπει στα Rafale να επιβάλλουν κανόνες εμπλοκής υπέρ της Ελλάδας, υποχρεώνοντας τον αντίπαλο να πετάει «με το ρολόι» των ECM και των απωλειών ενέργειας.

Σε συνδυασμό με SCALP-EG – βλήματα στρατηγικής κρούσης με «χειρουργική» προσβολή – το δίπολο ισχύος/κρούσης των ελληνικών Rafale είναι πολύ πάνω από «αναβάθμιση»: είναι ανασύνταξη της ισορροπίας ισχύος στην περιοχή.

Viper: Το «νέο» F-16, ήδη στη γραμμή

Το πρόγραμμα αναβάθμισης των ελληνικών F-16 σε διαμόρφωση Viper βρίσκεται στη μέση: 42 από τα 82/83 αεροσκάφη έχουν ήδη παραδοθεί στις Μοίρες, σηματοδοτώντας το 50% του προγράμματος. Είναι ορόσημο όχι μόνο ποσοτικό αλλά και ποιοτικό: τα Viper με AESA, προηγμένα συστήματα αποστολής και δικτύωσης, «κουμπώνουν» ιδανικά με τα Meteor/SCALP των Rafale και μελλοντικά με το F-35, δημιουργώντας ένα ομογενοποιημένο δίκτυο αισθητήρων-βλημάτων.

Την ίδια στιγμή, η ΠΑ έχει ανάψει «πράσινο» στο κρίσιμο επόμενο βήμα: αναβάθμιση των 38 F-16 Block 50. Η κρισιμότητα του προγράμματος ξεπερνά την προφανή επιχειρησιακή αναβάθμιση: «κλειδώνει» οικονομίες κλίμακας σε logistics, ανταλλακτικά, εκπαίδευση και τακτικές, και διευκολύνει την πλήρη ενσωμάτωση των νέων όπλων κρούσης (Rampage/SPICE, JSOW κ.λπ.) στο σύνολο του στόλου F-16. Οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι η διαπραγμάτευση έκλεισε σε σημαντικά βελτιωμένους οικονομικούς όρους και με τεχνικές ρυθμίσεις που υπηρετούν τις πραγματικές ανάγκες.

F-35: Από τη LOA στα έργα υποδομής

Το Letter of Offer and Acceptance (LOA) για 20 F-35A έχει εγκριθεί και η Ελλάδα έχει μπει στον διάδρομο για την παραλαβή της πρώτης παρτίδας προς το 2027-2028/«τέλη δεκαετίας». Παράλληλα, «τρέχουν» έργα υποδομής – με αιχμή την 117 ΠΜ/Ανδραβίδα – ώστε η χώρα να υποδεχθεί αεροσκάφος 5ης γενιάς με τα security/IT/mission-support στάνταρ που απαιτεί. Η μετάβαση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο 12ετές επενδυτικό πλάνο άνω των 25 δισ. ευρώ για εκσυγχρονισμό, που έχει παρουσιαστεί σε πολιτικό επίπεδο και καλύπτει από αντιαεροπορική-αντιdrone «ομπρέλα» μέχρι δορυφορικές υποδομές.

Το μήνυμα είναι καθαρό: Rafale–Viper–F-35 δεν είναι τρία παράλληλα προγράμματα. Είναι ένα ενιαίο πλάνο ισχύος. Με Rafale/Meteor για εναέρια υπεροχή, με Viper/Rampage-SPICE-JSOW για ευέλικτη stand-off κρούση, και με F-35 για penetrating ISR/strike και «σπάσιμο» A2/AD, η ΠΑ οικοδομεί ένα πυκνό πλέγμα αποτροπής από την πρώτη μέρα κρίσης μέχρι την τελική φάση επιχειρήσεων.

Ο ρόλος του Α/ΓΕΑ, Αντιπτέραρχου Δημοσθένη Γρηγοριάδη

Στην εξίσωση αυτή, ο ρόλος του Α/ΓΕΑ Αντιπτέραρχου Δημοσθένη Γρηγοριάδη δείχνει καθοριστικός. Από την ανάληψη καθηκόντων του μέχρι σήμερα, επέμεινε σε μια λογική «καθαρών στόχων»: ταχεία ωρίμανση Viper, κλείσιμο του προγράμματος Block 50 με τεχνικές/οικονομικές παραμέτρους που εξυπηρετούν τη συνοχή του στόλου, και προετοιμασία της εισόδου του F-35 με έργα, διαδικασίες και επιχειρησιακές δοκιμές.

Οι πρόσφατες επισκέψεις του σε Μονάδες, οι αναφορές του για τον «βασικό στόχο» της αναβάθμισης Block 50 καταγράφουν μια ηγεσία hands-on, που διαβάζει τα προγράμματα ως αλυσίδα και όχι ως επιμέρους προγράμματα.

Ειδικά στη διαπραγμάτευση για τα Block 50, πληροφορίες κάνουν λόγο για προσωπική εμπλοκή του Α/ΓΕΑ, με στόχο μείωση κόστους, σαφή κατανομή ρίσκου και ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα που δεν θα υπονομεύσει την απόδοση των Μοιρών.

Το αποτέλεσμα – η προοπτική αναβάθμισης 38 αεροσκαφών σε κοινή διαμόρφωση με τα Viper – συνιστά πολλαπλασιαστή: ομογενοποίηση log-ops, καλύτερη απορρόφηση νέων όπλων και κοινή γλώσσα αισθητήρων/δικτύωσης σε όλο το οικοσύστημα F-16.

Η μεγάλη εικόνα: Δικτυοκεντρική αποτροπή στο Αιγαίο

Η αποτροπή στο Αιγαίο δεν μετριέται μόνο με αριθμούς αεροσκαφών, αλλά με ταχύτητα κύκλου OODA (Observe–Orient–Decide–Act), πληροφοριακή υπεροχή και ακρίβεια. Οι νέες δυνατότητες της ΠΑ υπηρετούν ακριβώς αυτά:

• Ανίχνευση/Ταυτοποίηση: AESA, IRST, ραντάρ επιφανείας/αέρος, δίκτυα αισθητήρων από UAV/USV/επίγεια
• Σύντηξη/Διάδοση: Linking (Link-16), C2 κόμβοι, data-links, με το F-35 να έρχεται ως sensor-fusion node
• Πλήγμα: Meteor/SCALP για κρίσιμη υποδομή/εναέρια υπεροχή, Rampage/JSOW/SPICE για κόστος-αποτελεσματική stand-off κρούση, JDAM/GBU-24 για «εργασίες ακριβείας» όπου επιτρέπεται η είσοδος.

Το άλμα της Πολεμικής Αεροπορίας βήμα-βήμα

• «Τρέχει» το πρόγραμμα Viper και έχει ήδη παραλάβει 42 αεροσκάφη στις Μοίρες, «γράφοντας» ώρες πτήσης και TTPs για το νέο hardware
• Κλείνει μεθοδικά το Block 50 σε όρους που υπηρετούν την ομογενοποίηση και την επιχειρησιακή λογική
• Προετοιμάζει F-35 με έργα, δόγματα και κουλτούρα δικτυοκεντρικότητας
• Φέρνει στο προσκήνιο όπλα κρούσης που «κουμπώνουν» στις νέες δυνατότητες, βγάζοντάς τα από τις προθήκες και βάζοντάς τα στο order of battle

Η εικόνα των Meteor, Rampage, SPICE και SCALP στη Θεσσαλονίκη δεν είναι απλώς όπλα πάνω σε φορείς. Αποτελεί πρόγευση του πώς θα μοιάζει η ελληνική αποτροπή τα επόμενα χρόνια: Rafale που «κλειδώνουν» το εναέριο περιβάλλον, Viper που χτυπούν με ακρίβεια από απόσταση, F-35 που «βλέπουν» και «μεταδίδουν» πριν από όλους, και ένα δίκτυο αισθητήρων – όπλων που κάνει το Αιγαίο εξαιρετικά δύσκολο πεδίο αντιπαράθεσης απέναντι στα ελληνικά «φτερά».

Του Κώστα Σαρικά / Πηγή: onalert.gr