Το πιο επίκαιρο θέμα, τεχνολογικά, είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη και πώς αυτή έχει διεισδύσει στην καθημερινότητά μας.
Και επειδή ο χώρος της αυτοκίνησης είναι κατά βάση τεχνολογικός, δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστος από την εξέλιξη και τις δυνατότητες της ΤΝ (για συντομία).
Στα πρώιμα στάδια, οι φορητοί πλοηγοί που βάζαμε στα αυτοκίνητα, ήταν ένα είδος ΤΝ, όμως τώρα, στα συστήματα που υπάρχουν στα νέα μοντέλα, η ΤΝ απαντάται σχεδόν παντού.
Ζήτησα από τον Λουκά Μπαφατάκη, επικεφαλής Τεχνικής Εκπαίδευσης VW-AUDI-SKODA της Kosmocar A.E. και διπλωματούχο Μηχανολόγο Μηχανικό Ε.Μ.Π., να με (και μας) διαφωτίσει, ώστε να ξέρουμε πόσο έχει διεισδύσει στον χώρο του αυτοκινήτου η ΤΝ, πόσο επηρεάζει τη χρήση του και τι τελικά προσφέρει.
Κύριε Μπαφατάκη, μιλάμε για Τεχνητή Νοημοσύνη. Δύο λέξεις που μπήκαν δυναμικά στη ζωή μας. Πώς τις επεξηγούμε;
Η Τεχνητή νοημοσύνη είναι συστήματα λογισμικού που «μαθαίνουν» από δεδομένα (κείμενο, φωνή, αρχεία κ.τ.λ.) και βελτιώνουν προβλέψεις και αποφάσεις. Επίσης δημιουργούν περιεχόμενο χωρίς να προγραμματίζονται γραμμή-γραμμή. Πρακτικά, είναι τρόποι αυτοματοποίησης: αντίληψης (όραση/φωνή), συλλογισμού (προβλέψεις) και αλληλεπίδρασης (φυσική γλώσσα).
Γνωρίζαμε ήδη το ChatGPT. Είναι μέρος της τεχνητής νοημοσύνης;
Ναι. Το ChatGPT ανήκει στη «γενετική» ΤΝ (generative AI) και ειδικότερα στα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs). Είναι υποσύνολο της ΤΝ η οποία περιλαμβάνει πολλά ακόμη, όπως όραση υπολογιστών με κάμερες, αλγορίθμους βελτιστοποίησης στην παραγωγή κ.ά.
Πώς έχει αντιδράσει και προσαρμοστεί η αυτοκινητοβιομηχανία στην έλευση της τεχνητής νοημοσύνης;
Η βιομηχανία στρέφεται στο «software‑defined vehicle»: περισσότερες δυνατότητες μέσω λογισμικού και ενημερώσεων OTA. Η ΤΝ χρησιμοποιείται ήδη στην παραγωγή (οπτικοί έλεγχοι ποιότητας, προβλεπτική συντήρηση), στην εφοδιαστική αλυσίδα (πρόβλεψη ζήτησης), στο after‑sales (καθοδηγούμενη διάγνωση, ανάλυση πεδίου) και στο ίδιο το όχημα (φωνητικοί βοηθοί, παρακολούθηση οδηγού).
Πώς εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή η τεχνητή νοημοσύνη στα νέα μοντέλα;
Θα έλεγα με τους ακόλουθους τρόπους: Προχωρημένα συστήματα υποβοήθησης οδηγού (αναγνώριση λωρίδας/σήμανσης/ευπαθών χρηστών), και παρακολούθηση οδηγού για κόπωση/απροσεξία. Βελτιστοποίηση ενεργειακής διαχείρισης (μπαταρία/θερμικό κύκλωμα) και έξυπνη πλοήγηση με real time προσαρμογή αναγκών φόρτισης. Φωνητικοί βοηθοί σε φυσική γλώσσα για λειτουργίες/πληροφορίες. Εξατομίκευση εμπειρίας και συνεχείς OTA βελτιώσεις.
Τι άλλο μπορούμε να περιμένουμε από την τεχνητή νοημοσύνη στον χώρο του αυτοκινήτου; Θα συνδυαστεί με την αυτόνομη οδήγηση;
Ναι, αλλά σταδιακά. Αυτή τη στιγμή, τα πιο προηγμένα αυτοκίνητα του κόσμου είναι ακόμα σε επίπεδο 3 αυτόνομης οδήγησης. Ωστόσο η μεγάλη πλειονότητα των οχημάτων είναι ακόμα σε επίπεδο 2-2.5, δηλαδή συνδυασμός προηγμένων συστημάτων ACC & Lane Assist. Όταν τα αυτοκίνητα φτάσουν στα επίπεδα 4 και 5 θα λογίζονται ως πλήρως αυτόνομα. Στα επίπεδα 4 και 5, η τεχνητή νοημοσύνη θα παίξει καταλυτικό ρόλο. Και στα σημερινά αυτοκίνητα παίζει ρόλο σε αυτόν τον τομέα, αλλά σε πιο στενό εύρος και με περιορισμούς ακόμα, ενώ ο οδηγός εξακολουθεί και έχει την πλήρη ευθύνη του οχήματός του.
Ποιες είναι οι βασικές «κατηγορίες» AI στο αυτοκίνητο;
Ουσιαστικά είναι τέσσερις οι κατηγορίες: Αντίληψη (κάμερες/ραντάρ/αισθητήρες υπερήχων, αναγνώριση περιβάλλοντος), Απόφαση (υποβοήθηση οδηγού, ενεργή επέμβαση στην πέδηση και την διεύθυνση), Διάλογος/Εμπειρία (φωνητικοί βοηθοί, φυσική γλώσσα) και Υποστήριξη κύκλου ζωής (ποιότητα, εφοδιαστική αλυσίδα).
Ποια δεδομένα συλλέγονται και ποιος τα βλέπει;
Είναι αρκετά τα δεδομένα, όπως: Τηλεμετρία χρήσης, logs συστημάτων, ενίοτε φωνητικές εντολές. Η χρήση γίνεται πάντα με συγκατάθεση και για σκοπούς ασφάλειας, ποιότητας και υπηρεσιών. Απαιτούνται διαφάνεια και ρυθμίσεις ιδιωτικότητας για τον χρήστη.
Τι πρέπει να κοιτάξει ένας αγοραστής σήμερα στα «έξυπνα» μοντέλα;
Το πρώτο είναι η πολιτική OTA (over-the-air ενημερώσεων (διάρκεια, συχνότητα). Το δεύτερο, ποιες λειτουργίες προηγμένων συστημάτων υποβοήθησης οδηγού υποστηρίζονται και αποδίδουν καλά στην Ελλάδα. Ένα ακόμα αφορά τις ρυθμίσεις και την πολιτική ιδιωτικότητας δεδομένων και επίσης, την ετοιμότητα του δικτύου service για Υψηλή Τάση/Προηγμένων συστημάτων υποβοήθησης οδηγού.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες τεχνικές προκλήσεις του AI;
Κρίσιμο ερώτημα. Μπορώ να πω οι οριακές συνθήκες στην αντίληψη, η επεξηγησιμότητα αποφάσεων, η κυβερνοασφάλεια και αξιοπιστία σε ακραίες συνθήκες (ζέστη, βροχή, κακό οδόστρωμα), η αξιόπιστη online σύνδεση παντού και πάντα. Επιπλέον, κάτι όχι απαραίτητα τεχνικό, αλλά πολύ σημαντικό, η κατάλληλη νομοθεσία.
Πώς θα «συνομιλούμε» με το αυτοκίνητο αύριο;
Με πιο φυσικούς βοηθούς φωνής που εξηγούν λειτουργίες, προτείνουν ενέργειες (π.χ. «ξεκίνησε την φόρτιση αύριο στις 12:15 καθώς τότε αναμένεται το μέγιστο ενεργειακό δυναμικό από τα φωτοβολταϊκά») και μαθαίνουν προτιμήσεις με ασφαλή τρόπο.
Πώς υλοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη στα αυτοκίνητα του VW Group, αλλά και εν γένει στο VW Group;
Σε επίπεδο οχημάτων έχουμε τους φωνητικούς βοηθούς με γενετική ΤΝ. Η VW έχει ενσωματώσει το ChatGPT στον βοηθό IDA (ID. family, νέο Golf/Tiguan/Passat), ενώ η Audi επεκτείνει τον Audi assistant με ChatGPT. Το ChatGPT δεν έχει πρόσβαση σε δεδομένα οχήματος και οι ερωτήσεις / απαντήσεις διαγράφονται εντός 30 ημερών.
Επίσης, η ψηφιακή αρχιτεκτονική (E3 1.2). Η νέα ηλεκτρονική αρχιτεκτονική της Audi επιτρέπει πιο «software-defined» λειτουργίες και αναβαθμίσεις over-the-air, λειτουργίες επαυξημένης πραγματικότητας και προηγμένα συστήματα υποβοήθησης οδηγού.
Ως προς το VW Group, στα έξυπνα εργοστάσια (AWS DPP), ο όμιλος τρέχει εκτεταμένα έργα ΜL (Machine Learning)/AI για οπτικούς ελέγχους, προβλεπτική συντήρηση και βελτιστοποίηση διαδικασιών μέσα από το Digital Production Platform (AWS). Χρήση end-to-end MLOps για κλιμάκωση χρήσεων σε πάνω από 100 περιπτώσεις.
Επίσης, η Porsche χρησιμοποιεί ενδελεχή εκμάθηση και ρομποτικούς ελέγχους στο βαφείο της Λειψίας για αυτόματη ανίχνευση/κατηγοριοποίηση ατελειών μέσα σε περίπου 100 δευτερόλπετα, με σημαντική αύξηση αποδοτικότητας.
Κι ακόμα, η VW δημιούργησε κοινή εταιρεία με τη Rivian για προηγμένες αρχιτεκτονικές οχημάτων και software, με τελικό στόχο τη δημιουργία οχημάτων ορισμένων από το λογισμικό.
Πότε πιστεύετε ότι θα έρθει η πλήρης αυτοματοποίηση των μεταφορών;
Πιθανότατα αυτό θα συμπέσει με την ανάπτυξη της AGI (Artificial General Intelligence). Οι ειδικοί αυτού του πεδίου τοποθετούν χρονικά την ανάπτυξη γενικής τεχνητής νοημοσύνης μεταξύ του 2027-2030. Το τι ακριβώς θα συμβεί τότε, είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί, ωστόσο σε επίπεδο μεταφορών θα μιλούμε για πλήρως αυτόνομη οδήγηση επιπέδου 5, real-time έλεγχος σηματοδότησης και κυκλοφοριακής συμφόρησης και ίσως το τέλος της ιδιοκτησίας του αυτοκινήτου με τα αυτοκίνητα να γίνουν υπηρεσία on demand σε βάση συνδρομής ή και όχι. Επίσης σε ενεργειακό επίπεδο, real-time ρύθμιση ενεργειακών αναγκών φόρτισης και ενεργειακής διαχείρισης με άλλα αυτοκίνητα να φορτίζουν και άλλα να δίνουν ενέργεια στο δίκτυο, ενώ ίσως δούμε και λωρίδες ασύρματης φόρτισης στις εθνικές οδούς.
Κύριε Μπαφατάκη ευχαριστώ πολύ.
