Ένα μεγάλο βήμα στην εξατομικευμένη ιατρική κάνει η Ελλάδα. Με υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β’ 5627 / 20.10.2025), που φέρει την υπογραφή του υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, το κράτος ξεκίνησε να εγκρίνει και να αποζημιώνει βιοδείκτες για 39 ενδείξεις για συγκεκριμένες μορφές καρκίνου και τις μεταστάσεις τους. Μέσα στις επόμενες ημέρες, αναμένεται να ψηφιστεί και νομοσχέδιο το οποίο θα θέσει τις βάσεις για μια δομημένη διαδικασία έγκρισης που ακολουθείται στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη.
Οι βιοδείκτες, είναι βιολογικά στοιχεία όπως γονίδια, πρωτεΐνες ή άλλα μόρια που δίνουν την κατάλληλη εικόνα στους γιατρούς για την πορεία του καρκίνου αλλά και την ανίχνευση υποτροπών. Ουσιαστικά μέσω των βιοδεικτών επιλέγεται και η κατάλληλη εξειδικευμένη θεραπεία για κάθε ασθενή.
Οι εξετάσεις αυτές είναι εξαιρετικά δαπανηρές και η κάλυψή τους είναι κορυφαίας σημασίας για τους ογκολογικούς ασθενείς, αλλά και το κράτος.
Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο για πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες, μειώνοντας τις ανισότητες στην πρόσβαση σε καινοτόμες επιλογές για τους ασθενείς με καρκίνο.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Καπετανάκη, πρόεδρο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), σε ανάρτησή του στο LinkedIn.
«Με αυτήν την απόφαση, η Ελλάδα ουσιαστικά υιοθετεί βασικές αρχές του Σχεδίου της ΕΕ για την Καταπολέμηση του Καρκίνου – βελτίωση της πρόσβασης στην καινοτομία και μείωση των ανισοτήτων στην ογκολογική περίθαλψη. Φυσικά, θα ακολουθήσουν βελτιώσεις και επεκτάσεις – αλλά χωρίς αυτό το αποφασιστικό βήμα, θα μιλούσαμε ακόμα μόνο θεωρητικά», ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ, ευχαριστώντας τον υπουργό Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, για την πρωτοβουλία.
Επίσης, ευχαρίστησε τον Γενικό Γραμματέα Στρατηγικού Σχεδιασμού Άρη Άγγελη και τον ΣΦΕΕ, υπογραμμίζοντας ότι η επιτυχία αυτή είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας της ογκολογικής κοινότητας στην Ελλάδα.
Αποζημίωση έως 870 ευρώ
Οι τιμές αποζημίωσης κυμαίνονται από 70 έως 870 ευρώ, σύμφωνα με τον αναλυτικό πίνακα του ΦΕΚ.
Για παράδειγμα:
Ο βιοδείκτης NTRK 1/2/3, που εξετάζεται με τη μέθοδο PCR (RNA), αποζημιώνεται με 200 ευρώ και αφορά σειρά κακοηθειών, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα, το μελάνωμα, αλλά και ο καρκίνος του θυρεοειδούς σε μεταστατικά στάδια.
Οι εξετάσεις για τις μεταλλάξεις BRCA1 και BRCA2, οι οποίες συνδέονται με τον καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών, του παγκρέατος και του προστάτη, αποζημιώνονται με 400 ευρώ η
καθεμία.
Για τον καρκίνο των ωοθηκών, ο βιοδείκτης HRD, που εντοπίζεται με τη μέθοδο SNP-arrays, αποζημιώνεται με 870 ευρώ, καθώς πρόκειται για πιο πολύπλοκη και εξειδικευμένη εξέταση.
Στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, οι δείκτες EGFR και PD-L1 αποζημιώνονται με 200 έως 235 ευρώ, ανάλογα με τη μέθοδο (PCR ή IHC), και αφορούν τόσο πρώιμα όσο και μεταστατικά στάδια της νόσου.
Το ΦΕΚ περιλαμβάνει αναλυτικό πίνακα με τους βιοδείκτες, τη μέθοδο ανάλυσης, την τιμή αποζημίωσης και τη χρήση τους ανά τύπο καρκίνου, καθώς και διαδικαστικά θέματα για τα εργαστήρια και τις εταιρείες που θα συμμετέχουν στο σύστημα.
Με την εφαρμογή αυτής της απόφασης, η Ελλάδα ευθυγραμμίζεται με βασικές αρχές του EU Beating Cancer Plan, βελτιώνοντας την πρόσβαση στην καινοτομία και μειώνοντας τις ανισότητες στην ογκολογική φροντίδα.
Το μέλλον για την καταπολέμηση του καρκίνου
Οι βιοδείκτες (biomarkers) είναι μετρήσιμα βιολογικά χαρακτηριστικά του καρκινικού όγκου –γονιδιακές μεταλλάξεις, πρωτεΐνες, ή άλλα μόρια– που αποκαλύπτουν πληροφορίες για τον τρόπο που αναπτύσσεται και αντιδρά ο καρκίνος.
Μέσα από ειδικές εξετάσεις, οι βιοδείκτες αποδεικνύουν αν ένας ασθενής είναι πιθανό να ανταποκριθεί ή όχι σε μια συγκεκριμένη θεραπεία, βοηθούν στη διάγνωση, στην παρακολούθηση της πορείας της νόσου και στην πρόληψη υποτροπών. Με απλά λόγια, επιτρέπουν στους γιατρούς να προσαρμόζουν τη θεραπεία στις ανάγκες κάθε ασθενούς, αυτό που ονομάζουμε εξατομικευμένη ιατρική.
Με τους βιοδείκτες ο ασθενής δεν λαμβάνει περιττές θεραπείες που δεν λειτουργούν σε αυτόν, επιβαρύνουντας ταυτόχρονα τον οργανισμό του με πιθανές παρενέργειες, ενώ και το κράτος εξοικονομεί χιλιάδες ευρώ, μη παρέχοντας αναποτελεσματικές και ταυτόχρονα πολύ ακριβές θεραπείες. Την ίδια στιγμή, χρήματα εξοικονομούνται και από περιττές νοσηλείες.
