Το Άλεσουντ, μια μικρή πόλη στη δυτική ακτή της Νορβηγίας, είναι ένα μέρος που δύσκολα ξεχνάει κανείς. Σαν να έχει βγει από σελίδες παραμυθιού, απλώνεται πάνω σε νησάκια που συνδέονται με γέφυρες και αγκαλιάζεται από φιόρδ και βουνά.
Αυτό που το κάνει πραγματικά ξεχωριστό όμως δεν είναι μόνο η τοποθεσία του, αλλά η μοναδική αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία. Τα κτίριά του, με τα πολύχρωμα μέτωπα, τις μυτερές στέγες και τα περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία, δίνουν την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε ζωντανό μουσείο του ευρωπαϊκού Αρ Νουβό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η ιδιομορφία αυτή έχει τις ρίζες της σε μια μεγάλη συμφορά. Τον Ιανουάριο του 1904, μια πυρκαγιά ξέσπασε μέσα στη νύχτα και μέσα σε λίγες ώρες κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά το Άλεσουντ.
Το βράδυ της 23ης Ιανουαρίου 1904 ξέσπασε στην πόλη η ομώνυμη πυρκαγιά, μια από τις πιο φοβερές από τις πολλές πυρκαγιές που έχουν υποστεί οι νορβηγικές πόλεις, που κάποτε ήταν οικοδομημένες σε μεγάλο βαθμό από ξύλο. Ουσιαστικά ολόκληρη η πόλη καταστράφηκε μέσα σε μια νύχτα, με μια ανεμοθύελλα που βοήθησε τις φλόγες και ο πληθυσμός έσπευσε να φύγει από την πόλη μέσα στη νύχτα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εποχής, μόνο ένα άτομο πέθανε από τη φωτιά, η 76χρονη Ανε Χέεν, αλλά περισσότερα από 800 σπίτια έγιναν στάχτη και περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι.
Το πλήγμα ήταν τεράστιο, όμως η καταστροφή σύντομα μετατράπηκε σε ευκαιρία. Η ανοικοδόμηση συνέπεσε με την άνθηση του Αρ Νουβό στην Ευρώπη, και οι νεαροί Νορβηγοί αρχιτέκτονες που είχαν σπουδάσει στο εξωτερικό έφεραν μαζί τους τις πιο φρέσκες ιδέες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το αποτέλεσμα ήταν μια πόλη χτισμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου σε Αρ Νουβό ύφος, κάτι σπάνιο για τα σκανδιναβικά δεδομένα, ενώ τα περισσότερα κτίρια χτίστηκαν μεταξύ 1904 και 1907. Σπίτια με προσόψεις βαμμένες σε πράσινο, γαλάζιο ή ροζ, μπαλκόνια με σιδερένια κιγκλιδώματα, παράθυρα με καμπύλες γραμμές και γλυπτά εμπνευσμένα από τη φύση.
Η νέα εικόνα του Άλεσουντ δεν ήταν μόνο ζήτημα αισθητικής, αλλά και μια «δήλωση». Η Νορβηγία, που μόλις είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της, ήθελε να δείξει ότι μπορούσε να σταθεί ισάξια δίπλα στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες και να ακολουθήσει τα καλλιτεχνικά τους ρεύματα.
Σήμερα, περπατώντας στο Άλεσουντ νιώθεις ότι ολόκληρη η πόλη είναι ένα καλοστημένο σκηνικό. Περισσότερα από 300 κτίρια της περιόδου εκείνης σώζονται και έχουν συντηρηθεί, χαρίζοντας στο Άλεσουντ μια μοναδική ομοιομορφία.
Το μουσείο Jugendstilsenteret, που στεγάζεται σε ένα από τα πρώτα κτίρια της ανοικοδόμησης, αφηγείται λεπτομερώς την ιστορία της πόλης και παρουσιάζει σχέδια, έπιπλα και αντικείμενα της εποχής.
Η αισθητική της κληρονομιά αποτελεί πόλο έλξης για επισκέπτες από όλο τον κόσμο, που φτάνουν εδώ για να φωτογραφίσουν τα πολύχρωμα σπίτια, να περιπλανηθούν στα στενά δρομάκια του λιμανιού ή να ανέβουν στο όρος Aksla για να απολαύσουν τη διάσημη πανοραμική θέα με τα νησάκια να απλώνονται σαν χάρτης.
Αυτό που κάνει την πόλη πραγματικά ξεχωριστή είναι η συνοχή της. Σε αντίθεση με άλλες νορβηγικές πόλεις που αναπτύχθηκαν σταδιακά και με πιο «σκόρπια» στυλιστική ταυτότητα, το Άλεσουντ χτίστηκε σχεδόν από την αρχή μέσα σε λίγα χρόνια, δίνοντας μια ενιαία όψη που δύσκολα συναντάς αλλού. Η ιδιομορφία αυτή δεν είναι μόνο αρχιτεκτονικό στολίδι, αλλά και κομμάτι της συλλογικής μνήμης των κατοίκων, που συνεχίζουν να βλέπουν την καταστροφή του 1904 όχι μόνο ως τραγωδία αλλά και ως αφετηρία αναγέννησης.
