Η εξωτερική τροφοδοσία του πυρηνικού σταθμού στη Ζαπορίζια, που βρίσκεται υπό κατοχή της Ρωσίας, έχει διακόψει την εξωτερική παροχή ρεύματος για περισσότερο από τρεις ημέρες, μια διακοπή ρεκόρ που έχει προκαλέσει ανησυχίες για την ασφάλεια του σταθμού στην Ουκρανία.
Στον πυρηνικό σταθμό, ο οποίος λειτουργεί με έξι αντιδραστήρες, χρησιμοποιούνται γεννήτριες έκτακτης ανάγκης για την τροφοδοσία των συστημάτων ψύξης και ασφάλειας. Μετά την διακοπή της, η τελική γραμμή τροφοδοσία του σταθμού, που διέσχιζε τον Δνείπερο και συνδεόταν με έδαφος στην Ουκρανία, καταστράφηκε την Τρίτη (23.09.2025) στην πλευρά που ελέγχεται από τη Ρωσία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από τότε, ο σταθμός λειτουργεί με επτά από τις 18 διαθέσιμες γεννήτριες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανακοίνωσε ότι υπάρχει επάρκεια καυσίμων για περίπου 20 ημέρες. Ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), χαρακτήρισε την κατάσταση «βαθιά ανησυχητική» και συναντήθηκε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά η κατάσταση παραμένει η ίδια.
Ο ΔΟΑΕ δήλωσε ότι οι Ρώσοι χειριστές τον ενημέρωσαν ότι υπάρχει αρκετό ντίζελ για να τροφοδοτήσει τις γεννήτριες για 20 ημέρες χωρίς αναπλήρωση καυσίμων. Ωστόσο, ο Γκρόσι δήλωσε ότι η απώλεια εξωτερικής τροφοδοσίας «αυξάνει την πιθανότητα πυρηνικού ατυχήματος».
Την ώρα που η Μόσχα κατηγορεί το Κίεβο για «συνεχή βομβαρδισμό» της περιοχής, κάτι που η Ουκρανία απορρίπτει ως απαράδεκτα επικίνδυνο, δυτικοί εμπειρογνώμονες και Ουκρανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι το Κρεμλίνο δημιουργεί μια κρίση για να εδραιώσει τον έλεγχό του επί του σταθμού, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος της Ευρώπης. Παράλληλα υπάρχει ανησυχία και για το ότι η Ρωσία λαμβάνει μέτρα υψηλού κινδύνου για να θέσει σε λειτουργία τουλάχιστον έναν αντιδραστήρα της, παρά τις συνθήκες πολέμου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Η Ρωσία χρησιμοποιεί τον πυρηνικό σταθμό ως διαπραγματευτικό χαρτί», δήλωσε ένας ουκρανικός κυβερνητικός αξιωματούχος, ενώ ένας ειδικός της Greenpeace είπε ότι η ρωσική κατοχή έχει εισέλθει σε «μια νέα κρίσιμη και ενδεχομένως καταστροφική φάση».
Η Ρωσία κατέλαβε τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια τον Μάρτιο του 2022 και οι αντιδραστήρες του, που κάποτε μπορούσαν να τροφοδοτήσουν 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, τέθηκαν σε ψυχρή διακοπή λειτουργίας για λόγους ασφαλείας.
Η Φουκουσίμα και οι δοκιμές των 72 ωρών
Οι δοκιμές αντοχής που πραγματοποίησαν οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές μετά την καταστροφή του ιαπωνικού αντιδραστήρα στη Φουκουσίμα το 2011 έδειξαν ότι ένας πυρηνικός σταθμός πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργεί χωρίς εξωτερική τροφοδοσία για 72 ώρες. Η υπέρβαση αυτού του χρονικού ορίου δεν έχει δοκιμαστεί, σύμφωνα με πηγές από την Ουκρανία.
Η Ουκρανία θεωρεί τον πυρηνικό σταθμό ως δικό της, αλλά ο σταθμός έχει αποτελέσει αντικείμενο διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Πούτιν. Ο Τραμπ έχει προσπαθήσει να προτείνει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να αναλάβουν τον έλεγχο, ενώ το Κρεμλίνο έχει δηλώσει ότι θέλει να επανεκκινήσει όλους τους αντιδραστήρες και να τους συνδέσει με το ρωσικό δίκτυο – ένα έργο που θεωρείται εφικτό μόνο σε καιρό ειρήνης.
Η εξωτερική παροχή ηλεκτρικού ρεύματος έχει διακοπεί εννέα φορές στο παρελθόν στο Ζαπορίζια. Σε κάθε περίπτωση, η ζημιά προκλήθηκε σε εδάφη που ελέγχονται από την Ουκρανία από ρωσικές δυνάμεις που χτύπησαν ενεργειακές υποδομές κατά μήκος του Δνείπερου. Η τελική γραμμή ηλεκτρικού ρεύματος 750 κιλοβόλτ διέσχιζε τον ποταμό, με την Ουκρανία να είναι πρόθυμη να παρέχει ενέργεια για τη διατήρηση της ασφάλειας.
Μια επιταχυνόμενη εκδοχή αυτού του σεναρίου συνέβη στη Φουκουσίμα, επειδή οι αντιδραστήρες είχαν μόλις τεθεί σε λειτουργία. Ένας σεισμός μεγέθους 9,0 Ρίχτερ έπληξε την Ιαπωνία και οι θερμοί αντιδραστήρες στο εργοστάσιο έκλεισαν αυτόματα ως αντίδραση. Οι γεννήτριες έκτακτης ανάγκης συνέχισαν να αντλούν νερό ψύξης γύρω από τον αντιδραστήρα, αλλά αυτές καταστράφηκαν από το τσουνάμι που ακολούθησε λίγα λεπτά αργότερα. Τρεις πυρηνικοί αντιδραστήρες στο εργοστάσιο υπέστησαν τήξη μέσα σε τρεις ημέρες, αν και το καύσιμο παρέμεινε περιορισμένο. Κανείς δεν σκοτώθηκε, αλλά περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι εκκένωσαν τον σταθμό.
Το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα για «κλοπή» του σταθμού
Η Ουκρανία κατηγόρησε επίσης τη Ρωσία πως επιδιώκει με την αποσύνδεση του πυρηνικού σταθμού, να τον «κλέψει» συνδέοντάς τον με ένα δίκτυο υπό ρωσικό έλεγχο, παρά τους κινδύνους για την ασφάλειά του.
«Προτρέπουμε όλα τα κράτη που ανησυχούν για την πυρηνική ασφάλεια να καταστήσουν σαφές στη Μόσχα πως ο πυρηνικός τζόγος της πρέπει να σταματήσει», δήλωσε ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας Αντρίι Σιμπίχα, σε ένα μήνυμα στον λογαριασμό του στο Χ.
Οι έξι αντιδραστήρες του δεν λειτουργούν, ωστόσο χρειάζεται εξωτερική ηλεκτρική τροφοδότηση προκειμένου να μπορεί να διατηρήσει τα συστήματα ψύξης τους.
Σήμερα, ο διαχειριστής του σταθμού που ελέγχει ο ρωσικός όμιλος Rosatom επιβεβαίωσε πως η μονάδα δεν έχει εξωτερική ηλεκτρική τροφοδότηση από την Τρίτη και ότι γεννήτριες εκτάκτου ανάγκης διασφαλίζουν αυτήν τη στιγμή τις ανάγκες του.
«Από την 23η Σεπτεμβρίου του 2025, η ηλεκτρική τροφοδότηση για τις ανάγκες του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια παρέχεται από τις γεννήτριες ντίζελ εκτάκτου ανάγκης», ανάφερε στο Telegram ο διαχειριστής.
Σύμφωνα με αυτήν την πηγή, υπάρχουν επαρκή αποθέματα καυσίμων για μια «παρατεταμένη λειτουργία» αυτόνομα και η ψύξη των αντιδραστήρων έχει «πλήρως» ολοκληρωθεί.
Όμως, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Αντρίι Σιμπίχα κατηγόρησε τους Ρώσους χειριστές ότι «αγνοούν κάθε ανησυχία για την πυρηνική ασφάλεια» προκειμένου να «ευχαριστήσουν τα αφεντικά τους στη Μόσχα».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «η Ρωσία κατασκεύασε 200 χιλιόμετρα καλωδίων ρεύματος προετοιμάζοντας μια προσπάθεια να κλέψει τον σταθμό, να τον συνδέσει με το δίκτυο (υπό ρωσικό έλεγχο) και να τον θέσει εκ νέου σε λειτουργία».
Κατηγόρησε τη Μόσχα για «ανεύθυνες ενέργειες» που προκάλεσαν «πάρα πολλούς (πυρηνικούς) κινδύνους» μετά την έναρξη της εισβολής το 2022.
«Όμως, η ρωσική απόπειρα να συνδέσει τον σταθμό θα μπορούσε να είναι η χειρότερη έως σήμερα, καθώς ενέχει τους μεγαλύτερους κινδύνους. Η Μόσχα προσπαθεί να δεσμεύσει την ΙΑΕΑ σε αυτήν την περιπέτεια και να δικαιολογήσει την κλοπή» του σταθμού, δήλωσε ο Σιμπίχα, ζητώντας ο σταθμός να επιστρέψει σε ουκρανικό έλεγχο.
