Η απόφαση Τραμπ βυθίζει στο χάος τους ξένους φοιτητές του Χάρβαρντ - Φόβος, αβεβαιότητα και οικονομικό πλήγμα
Σε μια αιφνιδιαστική και δραματική κλιμάκωση, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Πέμπτη (22.05.2025) την απόσυρση του δικαιώματος υποδοχής ξένων φοιτητών από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ο Λευκός Οίκος κάλεσε χιλιάδες διεθνείς φοιτητές να μετεγγραφούν σε άλλα ιδρύματα, ειδάλλως, κινδυνεύουν να χάσουν το δικαίωμα παραμονής τους στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το «μπλόκο» του Τραμπ στους ξένους φοιτητές αναμένεται να πλήξει σοβαρά το Χάρβαρντ, στο οποίο φοιτούν σχεδόν 6.800 ξένοι φοιτητές, οι περισσότεροι εκ των οποίων παρακολουθούν μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.
Πρόκειται για το τελευταίο επεισόδιο σε μια σειρά κλιμακούμενων ενεργειών του Αμερικανού προέδρου, επειδή το Χάρβαρντ δεν συμμορφώθηκε πλήρως με το αιτήματα για υποβολή μητρώων των ξένων φοιτητών του, ανέφερε σε υπόμνημά της η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, Κρίστι Νόεμ.
Η Νοέμ κατηγόρησε το Χάρβαρντ ότι «διαιωνίζει ένα ανασφαλές περιβάλλον στην πανεπιστημιούπολη, εχθρικό προς τους Εβραίους φοιτητές, προωθώντας τη συμπαράσταση υπέρ της Χαμάς και εφαρμόζοντας ρατσιστικές πολιτικές “διαφορετικότητας, ισότητας και ενσωμάτωσης”».
Δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ επιτίθεται στο Χάρβαρντ. Πρόσφατα διέκοψε επιπρόσθετες επιχορηγήσεις ύψους 450 εκατ. δολαρίων προς το Πανεπιστήμιο.
Η απόφαση της Πέμπτης για την απαγόρευση εγγραφής ξένων φοιτητών στο Πανεπιστήμιο κλιμακώνει τη μάχη μεταξύ του Χάρβαρντ και του Τραμπ, ο οποίος δήλωσε νωρίτερα αυτό τον μήνα ότι θα καταργήσει και το αφορολόγητο καθεστώς του πανεπιστημίου. Η κυβέρνηση Τραμπ δήλωσε επίσης πρόσφατα ότι το ίδρυμα δεν θα είναι πλέον επιλέξιμο για νέες ομοσπονδιακές κρατικές ερευνητικές επιχορηγήσεις.
Οι ενέργειές της σηματοδοτούν μια περαιτέρω κλιμάκωση της επίθεσης του Αμερικανού προέδρου στο ελίτ πανεπιστήμιο και δείχνουν τι περιμένει ενδεχομένως τα άλλα πανεπιστήμια.
Σοκαρισμένοι φοιτητές και προσωπικό
Μερικοί από τους φοιτητές και το προσωπικό του Χάρβαρντ έμειναν εμβρόντητοι από την ανακοίνωση, η οποία άφησε χιλιάδες διεθνείς φοιτητές κυριολεκτικά στον «αέρα», την ώρα που θρηνούν για τον βίαιο αποχωρισμό τους από ένα πανεπιστήμιο για το οποίο πάλεψαν με νύχια και με δόντια να εισαχθούν.
Ο Τζάρεντ, 18 ετών, από τη Νέα Ζηλανδία, δήλωσε στο CNN πως ένιωσε «σαν να του σκίστηκε η καρδιά» όταν έμαθε ότι ίσως δεν μπορέσει να ξεκινήσει τις προπτυχιακές του σπουδές στο Χάρβαρντ αυτό το φθινόπωρο.
«Για μένα είναι ένα από τα, αν όχι το καλύτερο πανεπιστήμιο στον κόσμο», είπε ο Τζάρεντ, συγκρίνοντας την είδηση με τη «συγκινητική στιγμή» που έζησε με την οικογένειά του τον Μάρτιο, όταν έλαβε το γράμμα αποδοχής για να σπουδάσει Κοινωνιολογία στο Χάρβαρντ.
Ο Τζάρεντ βρισκόταν στη διαδικασία υποβολής αίτησης για φοιτητική βίζα και ετοιμαζόταν να μετακομίσει 14.500 χιλιόμετρα μακριά, στη Βοστώνη, όταν έμαθε για την ανακοίνωση της κυβέρνησης Τραμπ.
Τώρα βρίσκεται σε αβεβαιότητα, αναζητώντας εναλλακτικές που ίσως προσφέρει το πανεπιστήμιο, όπως η διαδικτυακή μάθηση.
«Δεν έχει νόημα να στεναχωριέμαι για κάτι που δεν μπορώ να ελέγξω. Εστιάζω σε αυτά που μπορώ να ελέγξω», είπε.
Οι ήδη εγγεγραμμένοι ξένοι φοιτητές του Χάρβαρντ αντιμετωπίζουν επίσης ένα αβέβαιο μέλλον. Ο Καρλ Μόλντεν, δευτεροετής φοιτητής από την Αυστρία, ταξιδεύει στο εξωτερικό και λέει ότι τρομάζει στην ιδέα πως ίσως δεν του επιτραπεί να επιστρέψει στην πανεπιστημιούπολη. Όπως λέει, οι ξένοι φοιτητές ανταλλάσσουν αγχωμένα μηνύματα μεταξύ τους.
«Πολλοί από εμάς δουλέψαμε μια ζωή για να φτάσουμε σε ένα πανεπιστήμιο όπως το Χάρβαρντ, και τώρα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε αν θα χρειαστεί να μεταφερθούμε αλλού και να αντιμετωπίσουμε δυσκολίες με τις βίζες μας», ανέφερε.
Ο Μόλντεν είπε πως αρκετοί διεθνείς φοιτητές ανησυχούν αν θα μπορέσουν να ολοκληρώσουν τις καλοκαιρινές πρακτικές τους – άλλοι φοβούνται ότι δεν θα λάβουν την ίδια γενναιόδωρη οικονομική ενίσχυση από άλλα πανεπιστήμια.
Ο ίδιος θεωρεί πως οι διεθνείς φοιτητές χρησιμοποιούνται ως «μπαλάκι σε μια μεγαλύτερη διαμάχη μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού».
«Ερχόμενος από την Αυστρία, είμαι κάπως πιο εξοικειωμένος… με το αυταρχικό εγχειρίδιο και το πώς οι αυταρχικοί μπορούν να καταστρέψουν τις δημοκρατίες», είπε. «Αυτό που βλέπω στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες, είναι ακριβώς αυτό».
Μέλη του προσωπικού του Χάρβαρντ ανησυχούν ότι η αποδυνάμωση του πανεπιστημίου από διεθνείς φοιτητές θα καταφέρει σοβαρό πλήγμα όχι μόνο στο ίδιο το ίδρυμα, αλλά και στην αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα γενικότερα.
Ο καθηγητής Οικονομικών και πρώην στέλεχος της κυβέρνησης Ομπάμα, Τζέισον Φέρμαν, χαρακτήρισε το μέτρο «απαράδεκτο από κάθε άποψη».
«Δεν μπορώ να φανταστώ το Χάρβαρντ χωρίς τους καταπληκτικούς διεθνείς φοιτητές μας. Είναι τεράστια συνεισφορά για όλους μας, για την καινοτομία και γενικότερα για τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Φέρμαν.
«Η ανώτατη εκπαίδευση είναι ένα από τα σημαντικότερα “εξαγώγιμα προϊόντα” της Αμερικής και πηγή της ήπιας ισχύος της. Ελπίζω αυτό να σταματήσει πριν προκληθεί μεγαλύτερη ζημιά».
Άλλος καθηγητής είπε στο CNN ότι αν τεθεί σε εφαρμογή αυτή η πολιτική, «φοβάται πως πολλά ερευνητικά εργαστήρια θα αδειάσουν».
Ο πρέσβης της Αυστραλίας στις ΗΠΑ, Κέβιν Ραντ, δήλωσε πως η απόφαση «θα είναι τραυματική για τους πολλούς Αυστραλούς φοιτητές του Χάρβαρντ» και τους προσφέρει προξενικές συμβουλές καθώς παρακολουθούν στενά την κατάσταση.
Η ένωση καθηγητών υποστήριξε ότι η απόφαση «επεκτείνει την τρομοκρατική επίθεση της κυβέρνησης Τραμπ σε φοιτητές και ερευνητές από το εξωτερικό».
«Οι ξένοι φοιτητές είναι αναπόσπαστο μέρος της κοινότητας του Χάρβαρντ», κατέληγε η ανακοίνωση.
Ακολουθούν κι άλλα πανεπιστήμια
Η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, Κρίστι Νόεμ προειδοποίησε ότι το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και σε άλλα ιδρύματα.
«Απολύτως, εξετάζουμε» παρόμοιες ενέργειες σε άλλα ιδρύματα, είπε, αναφέροντας το Πανεπιστήμιο Κολούμπια ως πιθανό επόμενο στόχο.
Εάν η κυβέρνηση επιμείνει στην απόφασή της, η εξέλιξη αυτή εκτιμάται πως θα αλλάξει δομικά τον πληθυσμό και την κουλτούρα του παλαιότερου πανεπιστημίου της χώρας, όπου πάνω από το 1/4 των φοιτητών προέρχεται από το εξωτερικό.
Η απώλεια των διεθνών φοιτητών θα επιφέρει και οικονομικές συνέπειες, αν και στην περίπτωση του Χάρβαρντ το πλήγμα δεν αναμένεται να είναι τόσο σοβαρό όσο σε άλλα ιδρύματα που εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από τα δίδακτρα των αλλοδαπών φοιτητών.
Παράλληλα, η απόφαση δημιουργεί σημαντικά διαδικαστικά εμπόδια, καθώς η μετεγγραφή όσων εξαναγκαστούν να εγκαταλείψουν το Χάρβαρντ σε άλλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ δεν είναι απλή υπόθεση.
