Οι διαπραγματεύσεις για τη Γάζα μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ στην Αίγυπτο συνεχίζονται, με την παλαιστινιακή οργάνωση να πιέζει για την απελευθέρωση έξι σημαντικών στελεχών της. Πρόκειται για έξι πρόσωπα που αποτελούν «κόκκινο πανί» για το Ισραήλ και κρατούνται για δεκαετίες στις φυλακές.
Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε ότι διαπραγματευτές από τις δύο πλευρές (Ισραήλ – Χαμάς) αντάλλαξαν καταλόγους με φυλακισμένους και ομήρους οι οποίοι θα αφεθούν ελεύθεροι, εφόσον επιτευχθεί συμφωνία στη διάρκεια των συνομιλιών για τη Γάζα που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Αίγυπτο. Οι συνομιλίες διεξάγονται στο Σαρμ ελ Σέιχ, με φόντο την αυξανόμενη διεθνή πίεση για ειρήνη στη Γάζα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται στους μηχανισμούς για την παύση της σύγκρουσης, την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα και τη συμφωνία ανταλλαγής, σύμφωνα με τη Χαμάς.
Ο αξιωματούχος της Χαμάς Ταχίρ Αλ-Νούνου εξέφρασε αισιοδοξία για την επίτευξη συμφωνίας, δηλώνοντας σύμφωνα με το Reuters ότι η οργάνωση έχει επιδείξει την απαραίτητη θετική διάθεση.
Οι 6 που ζητάει η Χαμάς από το Ισραήλ να αφεθούν ελεύθεροι…
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μαρουάν Μπαργούτι – «Ο Παλαιστίνιος Μαντέλα»
H Χαμάς πρώτα από όλα ζητά την αποφυλάκιση του Μαρουάν Μπαργούτι. Πρώην στέλεχος της Φατάχ, ο Μαρουάν Μπαργκούτι συνελήφθη από τις ισραηλινές αρχές το 2002 και καταδικάσθηκε το 2004 σε πέντε φορές ισόβια δεσμά για φόνους σχετικά με τον ρόλο του στη δεύτερη Ιντιφάντα (2000-2005).
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, τα κίνητρα πίσω από τις διώξεις του ήταν πολιτικά υποκινούμενα.
Το 2013 ξεκίνησε μια εκστρατεία για την απελευθέρωσή του από τη φυλακή στο πρώην κελί του Μαντέλα στη Νότια Αφρική – ενώ το περιοδικό The Economist χαρακτήρισε πέρυσι τον Μπαργκούτι ως «τον σημαντικότερο κρατούμενο στον κόσμο».
Μεταξύ Απριλίου και Μαΐου 2017, ενώ ηγείτο μιας μεγάλης απεργίας πείνας των κρατουμένων, η Ισραηλινή Υπηρεσία Φυλακών δημοσίευσε βίντεο που, όπως ισχυριζόταν, έδειχνε τον Μπαργκούτι να τρώει κρυφά στο κελί του. Οι υποστηρικτές του χαρακτήρισαν το βίντεο πλαστό.
Αποκαλείται συχνά «Μαντέλα της Παλαιστίνης», εν μέρει λόγω της μακράς περιόδου φυλάκισής του, της εκπεφρασμένης προτίμησής του για ειρηνική αντίσταση, αλλά και επειδή παραμένει διαχρονικά ένας από τους πιο δημοφιλείς ηγέτες της παλαιστινιακής πολιτικής σκηνής.
Η απελευθέρωσή του αποτελεί πάγια αξίωση της Χαμάς στις κατά καιρούς διαπραγματεύσεις. Η αποφυλάκιση θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική της σύγκρουσης, αλλά και της μεταπολεμικής Παλαιστίνης.
Αρκετοί Ισραηλινοί πολιτικοί τον θεωρούν φίλο τους. «Ο μόνος ηγέτης που πιστεύει στη λύση των δύο κρατών και θα εκλεγεί έναντι οποιουδήποτε άλλου υποψηφίου είναι ο Μαρουάν Μπαργκούτι», είχε δηλώσει προ μηνών ο Αμί Αγιαλόν, πρώην επικεφαλής της Σιν Μπετ, της ισραηλινής υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας. «Είναι προς το συμφέρον μας να συμμετάσχει στις επόμενες παλαιστινιακές εκλογές – όσο πιο σύντομα, τόσο καλύτερα».
Ωστόσο, δεν συμμερίζονται όλοι οι Ισραηλινοί την άποψή του. Σύμφωνα με κάποιους, ο 66χρονος ούτε ενδιαφερόταν ούτε ενδιαφέρεται για την ειρήνη. «Ο Μπαργκούτι είναι τόσο κακός όσο και η Χαμάς», δήλωσε ένας συνταξιούχος επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών. «Δεν άλλαξε στη φυλακή. Εγινε πιο ακραίος».
Κάποιοι, δε, επικαλούνται και την περίπτωση του Γιαχία Σινουάρ, του ηγέτη του στρατιωτικού σκέλους της Χαμάς, που αφέθηκε ελεύθερος το 2011 στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων και στη συνέχεια έγινε ο ενορχηστρωτής των γεγονότων της 7ης Οκτωβρίου.
Η οικογένεια του Μπαργκούτι επιμένει εδώ και χρόνια ότι η δίκη ήταν στημένη.
«Ο δικαστής τον αποκάλεσε τρομοκράτη στην αρχή της δίκης του», θυμάται ο γιος του, Άραμπ Μπαργκούτι. «Μιλάμε για δικαστή που αποκαλεί κάποιον τρομοκράτη πριν καν δει τα στοιχεία».
Η δίκη έχει αμφισβητηθεί ευρέως. Σύμφωνα με έκθεση της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης, οι δικηγόροι του δεν είχαν πρόσβαση στον πελάτη τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι περισσότεροι μάρτυρες δεν κατέθεσαν αυτοπροσώπως, και τα αποδεικτικά στοιχεία δεν παρουσιάστηκαν σε ανεξάρτητους παρατηρητές.
Οι συνήγοροί του τόνισαν ότι τα στοιχεία –κυρίως έγγραφα που κατασχέθηκαν από το γραφείο του– δεν τον συνέδεαν άμεσα με τα εγκλήματα.
Ο Άραμπ Μπαργκούτι πιστεύει ότι η υπόθεση εναντίον του πατέρα του ήταν πολιτικά υποκινούμενη.
«Ο μεγαλύτερος φόβος του Ισραήλ είναι ένας ισχυρός, χαρισματικός Παλαιστίνιος ηγέτης, που υποστηρίζει αυτό που δέχεται η διεθνής κοινότητα – τη λύση των δύο κρατών. Και ο πατέρας μου μιλά γι’ αυτό εδώ και πάνω από 30 χρόνια».
Από τότε που οδηγήθηκε στη φυλακή, η λαϊκή στήριξη προς τον Μπαργκούτι δεν έχει κοπάσει – απλώς έχει αποσυρθεί από τη δημόσια θέα.
Το 2006, από το κελί του, συνέταξε μαζί με άλλους Παλαιστίνιους κρατούμενους –μεταξύ τους και στελέχη της Χαμάς – το λεγόμενο «Έγγραφο των Κρατουμένων», που προέβλεπε τη λειτουργία μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Σήμερα, οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Μπαργκούτι είναι ο άνθρωπος που οι Παλαιστίνιοι θα ήθελαν για επόμενο πρόεδρο.
Σύμφωνα με το Παλαιστινιακό Κέντρο Πολιτικής και Ερευνών (PSR), ο Μπαργκούτι παραμένει ο δημοφιλέστερος υποψήφιος για την προεδρία της Παλαιστινιακής Αρχής.
Δημοσκοπήσεις του Μαΐου έδειξαν πως, αν γίνονταν εκλογές, θα κέρδιζε το 50% των ψήφων, με τον νυν πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς να έρχεται τρίτος, πίσω και από τον Χαλίντ Μισάλ της Χαμάς.
Από τον Σεπτέμβριο του 2023, ο Μπαργκούτι προηγείται σταθερά σε όλες τις μετρήσεις τόσο στη Δυτική Όχθη όσο και στη Λωρίδα της Γάζας – με μόνη εξαίρεση την έρευνα που ακολούθησε τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.
Ο στενός του συνεργάτης, Καντούρα Φάρες, αποκάλυψε ότι οι πολιτικοί του αντίπαλοι γνώριζαν τη δημοφιλία του εδώ και χρόνια.
Πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2005, στις οποίες ο Μπαργκούτι σκόπευε να είναι υποψήφιος μέσα από τη φυλακή, ο Μαχμούντ Αμπάς τον παρακάλεσε:
«Πήγαινε να πείσεις τον φίλο σου να μην κατέβει στις εκλογές». Τελικά, ο Μπαργκούτι αποσύρθηκε έναν μήνα πριν από τις εκλογές και ο Αμπάς εξελέγη πρόεδρος.
Ο Μπαργκούτι βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των κρατουμένων που ζητά η Χαμάς να απελευθερωθούν στο πλαίσιο κάθε συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Ωστόσο, δεν ήταν μεταξύ των χιλιάδων Παλαιστινίων που απελευθερώθηκαν κατά την εκεχειρία στις αρχές του 2025.
«Δεν είναι εύκολο, αλλά πάντα θυμόμαστε πως είμαστε απλώς μία από τις 10.000 οικογένειες Παλαιστινίων κρατουμένων που βιώνουν το ίδιο», λέει ο Άραμπ Μπαργκούτι.
«Σε ανθρώπινο επίπεδο, είμαστε όπως κάθε οικογένεια που περιμένει τον πατέρα της να επιστρέψει στο σπίτι και να γνωρίσει τα έξι εγγόνια του, που δεν έχει δει ποτέ. Δεν έχω αγκαλιάσει τον πατέρα μου εδώ και 23 χρόνια» καταλήγει ο γιος του.
Υπάρχουν ακόμα 5 πρόσωπα που η Χαμάς ζητάει από το Ισραήλ να απελευθερωθούν.
Αμπντάλα Μπαργκούτι – «Ο μηχανικός»
Ξάδερφος του Μαρουάν, ο Αμπντάλα Μπαργκούτι είναι γνωστός ως «ο Μηχανικός της Χαμάς» λόγω της ειδίκευσής του του στις βόμβες. Καταδικάστηκε σε 67 ισόβια – την αυστηρότερη ποινή στην ιστορία του Ισραήλ – για τον σχεδιασμό πολύνεκρων επιθέσεων, όπως οι βομβιστικές ενέργειες στο εστιατόριο Sbarro (2001) και στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ (2002).
Η φήμη του ως κορυφαίου κατασκευαστή βομβών τον τοποθετεί δίπλα σε εμβληματικές φυσιογνωμίες της Χαμάς, όπως ο Γιαχιά Αγιγιάς. Για το Ισραήλ αποτελεί μία από τις πιο «απαγορευμένες» περιπτώσεις προς απελευθέρωση, ενώ για τη Χαμάς συμβολίζει την επιμονή και την τεχνική ισχύ της παλαιστινιακής αντίστασης.
Ιμπραχίμ Χάμεντ – «Ο πιο επικίνδυνος κρατούμενος»
Ο Ιμπραχίμ Χάμεντ, επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς στη Δυτική Όχθη κατά τη Δεύτερη Ιντιφάντα, θεωρείται από τις ισραηλινές αρχές ως ένας από τους πιο επικίνδυνους κρατούμενους.
Συνελήφθη το 2006 μετά από χρόνια καταζητούμενος και εκτίει 54 ισόβια για επιθέσεις που σκότωσαν 46 Ισραηλινούς.
Παρά τη φυλάκισή του, ο Χάμεντ πήρε πτυχίο Πολιτικών Επιστημών και μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις. Έχει συγγράψει μελέτες για την παλαιστινιακή υπόθεση, ενώ πέρασε οκτώ χρόνια σε απομόνωση, επτά από τα οποία συνεχόμενα, γεγονός που ενίσχυσε τη φήμη του ως σκληροπυρηνικού και αμετανόητου αγωνιστή.
Αχμάντ Σααντάτ – Ο γενικός γραμματέας
Ο Αχμάντ Σααντάτ, γενικός γραμματέας του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP), είναι μια ακόμη κομβική μορφή. Συνελήφθη το 2006 μετά την πολιορκία των γραφείων της Παλαιστινιακής Αρχής στη Ραμάλα και καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκιση για την οργάνωση της δολοφονίας του Ισραηλινού υπουργού Τουρισμού Ρεχαβάμ Ζέεβι.
Στα 70 του πλέον, ο Σααντάτ έχει περάσει δεκαετίες στις ισραηλινές φυλακές, πολλές φορές σε απομόνωση. Παραμένει σύμβολο πολιτικής αντίστασης για την αριστερή πτέρυγα του παλαιστινιακού κινήματος.
Αμπάς αλ-Σαγίντ και Χασάν Σαλάμεχ – Οι στρατιωτικοί διοικητές
Ο Αμπάς αλ-Σαγίντ καταδικάστηκε για την επίθεση στο ξενοδοχείο Park στη Νετάνια το 2002, μία από τις πιο αιματηρές της Δεύτερης Ιντιφάντα. Ο Χασάν Σαλάμεχ, ανώτερος διοικητής της Χαμάς, εκτίει 46 ισόβια για σειρά βομβιστικών ενεργειών στη δεκαετία του 1990. Και οι δύο θεωρούνται αρχιτέκτονες της στρατιωτικής δράσης της Χαμάς κατά του Ισραήλ.
Τα ονόματα αυτών των έξι ακούγονται κάθε φορά που επανέρχεται στο τραπέζι το ζήτημα της ανταλλαγής κρατουμένων στις ισραηλο-παλαιστινιακές διαπραγματεύσεις.
Για το Ισραήλ, η απελευθέρωσή τους ισοδυναμεί με απειλή για την εθνική ασφάλεια. Αντίθετα, για τη Χαμάς, η απελευθέρωσή τους θα ήταν πράξη δικαίωσης και στρατηγικής νίκης.
Οι όροι της Χαμάς για την αποδοχή του σχεδίου Τραμπ
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της οργάνωσης, Φαουζί Μπαρχούμ αυτοί είναι:
- Μόνιμη και ολοκληρωμένη κατάπαυση του πυρός.
- Πλήρης αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από όλη τη Γάζα.
- Απεριόριστη είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας.
- Επιστροφή των εκτοπισμένων στα σπίτια τους.
- Άμεση έναρξη μιας πλήρους διαδικασίας ανοικοδόμησης, υπό την επίβλεψη ενός εθνικού
- παλαιστινιακού σώματος τεχνοκρατών.
- Δίκαιη συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων.
