Έπειτα από 8 μειώσεις επιτοκίων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να διατηρήσει σταθερό το επιτόκιο καταθέσεων (σ.σ. στο 2%) στην συνεδρίαση της ερχόμενης Πέμπτης (24.7.2025) και το ερώτημα είναι αν έχει κλείσει ο κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής της ή αν θα υπάρξει περιθώριο για μια ακόμη μείωση μέχρι το τέλος του 2025.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, είχε αφήσει ενδεχόμενο την παύση στις μειώσεις των επιτοκίων από την συνεδρίαση του Ιουνίου, όταν δήλωσε ότι η τράπεζα είναι σε καλή θέση για να διαχειριστεί τις αβεβαιότητες που υπάρχουν.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μία από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες για την ΕΚΤ είναι η κατάληξη που θα έχει το θέμα των δασμών. Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει ότι θα αυξήσει τους δασμούς στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο 30% από την 1η Αυγούστου, αν δεν υπάρξει έως τότε εμπορική συμφωνία. Δεν φαίνεται, ωστόσο, ότι θα αλλάξει την άποψη των στελεχών της ΕΚΤ και έτσι το επιτόκιο καταθέσεων θα διατηρηθεί στο 2%.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιοακίμ Νάγκελ, δήλωσε ότι «αυτό που χρειάζεται τώρα είναι μία σταθερή πολιτική», τονίζοντας ότι είναι «εξαιρετικά αβέβαιος» ο αντίκτυπος του εμπορικού πολέμου, όπως και του γεωπολιτικού περιβάλλοντος, στον πληθωρισμό της Ευρωζώνης.
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έχει υποχωρήσει στον στόχο του 2%. Η δραματική αύξηση του κόστους χρήματος – η ΕΚΤ προχώρησε σε αύξηση των επιτοκίων κατά 4,25 ποσοστιαίες μονάδες τη διετία 2022 – 2023 και τα κράτησε μετά σταθερά έως τα μέσα του 2024 – σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση οδήγησαν σε αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και συγκράτηση της ζήτησης, η οποία επιβράδυνε τον πληθωρισμό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η ανατίμηση του ευρώ κατά 12% έναντι του δολαρίου από την αρχή του χρόνου, λόγω της φυγής των επενδυτών από αμερικανικά assets μετά τον εμπορικό πόλεμο του Τραμπ, συνέβαλε επίσης στη μείωση του πληθωρισμού, όπως και η μείωση των τιμών του πετρελαίου.
Οι υπηρεσίες της ΕΚΤ προέβλεπαν τον Ιούνιο ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει κοντά στον στόχο του 2% έως το 2027. Το δυσμενές σενάριο που κατάρτισαν – μίας αύξησης των αμερικανικών δασμών από το 10% σήμερα στο 20% – θα οδηγούσε σε ακόμη χαμηλότερο πληθωρισμό – στο 1,5% το 2025 και στο 1,8% το 2026 – σε σχέση με το βασικό σενάριο, κατά το οποίο οι δασμοί θα παρέμεναν στο 10%. Με το βασικό σενάριο, πληθωρισμός θα διαμορφωνόταν στο 1,6% φέτος και στο 2% το 2027.
Η προειδοποίηση του Τραμπ για δασμούς 30% θεωρείται περισσότερο διαπραγματευτική απειλή παρά μία ρεαλιστική εξέλιξη, αν και υπάρχουν αρκετοί που πιστεύουν ότι ο Τραμπ μπορεί να υλοποιήσει την απειλή του. Θα ήταν, ωστόσο, δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα μπορούσε να συναινέσει η ΕΕ σε ένα τόσο υψηλό συντελεστή και να προχωρήσει σε μία εμπορική συμφωνία.
Πιθανότερο είναι είτε ότι θα υπάρξει μία συμφωνία με χαμηλότερους δασμούς ή ότι δεν θα υπάρξει καμία συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει με τη σειρά της στην επιβολή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα, για την οποία έχει κάνει τη σχετική προετοιμασία.
Στην περίπτωση μίας εμπορικής συμφωνίας, οι πιθανότητες να υπάρξει νέα μείωση επιτοκίων τους επόμενους μήνες μοιάζουν να είναι μοιρασμένες και μία τέτοια απόφαση θα ληφθεί αν ο πληθωρισμός υποχωρήσει αρκετά κάτω από το 2%. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία, οι πιθανότητες νέας μείωσης επιτοκίων θα είναι μεγαλύτερες για να αντιμετωπισθεί ο κίνδυνος μίας νέας επιβράδυνσης ή ύφεσης της οικονομίας.
