Μία από τις πιο ακριβές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) παραμένει η Ελλάδα ως προς τις λιανικές τιμές πώλησης των αλκοολούχων ποτών το 2024, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής (Eurostat) τον Ιούνιο, που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ.
Αναλυτικότερα, το 2024, τα επίπεδα λιανικής τιμής πώλησης των αλκοολούχων ποτών στην Ευρώπη, διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών. Τα αποτελέσματα της έρευνας εκφράζονται σε δείκτες τιμών, τα οποία παρέχουν σύγκριση των επιπέδων τιμών των χωρών σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι χώρες που συμπεριλαμβάνονται στην ανάλυση, το 2024, είναι:
- τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ
- οι τρεις χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) (Ισλανδία, Νορβηγία και Ελβετία)
- οι έξι υποψήφιες χώρες (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Σερβία και Τουρκία).
Σύμφωνα με την Eurostat τα επίπεδα τιμών στα οινοπνευματώδη ποτά ήταν κατά τρεισήμισι φορές υψηλότερα στην Ιρλανδία, την ακριβότερη χώρα το 2024 (με δείκτη 285), σε σύγκριση με την Ιταλία την πιο φθηνή (με δείκτη τιμών 83,9). Αυτή η μεγάλη διακύμανση τιμών δεν προκαλεί εντύπωση καθώς οφείλεται στις μεγάλες διαφορές στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στις 36 χώρες.
Ακριβότερη από τις 36 χώρες, στα ποτά με αλκοόλη ήταν η Ισλανδία, με τιμές 185% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (δείκτης τιμών 285,1), ακολουθεί η Νορβηγία με δείκτη τιμών 225,8, (κατά 102,2% υψηλότερο από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο) και η Φιλανδία με δείκτη τιμών 210,4 που είναι η ακριβότερη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τα χαμηλότερα επίπεδα τιμών, καταγράφηκαν στην Ιταλία με δείκτη τιμών 83,9 (16% κάτω του μέσου κοινοτικού όρου), τη Γερμανία με δείκτη 86,7 (12% κάτω του μέσου όρου της ΕΕ-27) και την Αυστρία με δείκτη τιμών 89,7.
Η Ελλάδα κατατάσσεται 3η πιο ακριβή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη, με δείκτη τιμών 154 (κατά 54% υψηλότερα από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο).
Επίσης, είναι η ακριβότερη χώρα μεταξύ των μεσογειακών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών όπως η Κροατία (με 125,6), η Μάλτα (με 125,3), η Κύπρος (με 119,2), η Πορτογαλία (με 109,1), η Γαλλία (με 102,3), η Ισπανία (με 90,5) και η Ιταλία (με 83,9).
Μεταξύ των 36 χωρών (συμπεριλαμβανομένων τόσο των χωρών της ΕΖΕΣ /Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών, των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας) η Ελλάδα βρίσκεται στην 6η θέση. Προηγούνται, οι βόρειες χώρες και η Τουρκία, που αντιμετωπίζουν διαφορετικά το θέμα του αλκοόλ.
Σύμφωνα με τον ΣΕΑΟΠ, η θέση αυτή της Ελλάδας, προφανώς εξηγείται από τον πολύ υψηλό Ειδικό φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) των αλκοολούχων ποτών που ισχύει στη χώρα μας και τον ΦΠΑ, τιμές που ανεβάζουν σημαντικά το κόστος για τον τελικό καταναλωτή, δημιουργώντας παράλληλα κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη του παράνομου εμπορίου.
Εστιάζοντας στην υπερφορολόγηση των αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα, ο ΣΕΑΟΠ σημειώνει η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ΕΦΚ αλκοολούχων στην ΕΕ, σε όρους αγοραστικής δύναμης. Επίσης, η Ελλάδα βρίσκεται στην 5η δυσμενέστερη θέση εντός ΕΕ-27 ως προς το ύψος του ΕΦΚ σε απόλυτες τιμές. Συγκεκριμένα, ο ΕΦΚ των αλκοολούχων ποτών (σε απόλυτες τιμές) είναι κατά 35% υψηλότερος του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε σύγκριση με χώρες που προσφέρουν αντίστοιχο τουριστικό προϊόν, η Ελλάδα έχει κατά 1.190 ευρώ υψηλότερο ΕΦΚ από τη Μάλτα, 651 ευρώ υψηλότερο από τη Γαλλία και πάνω από 1.500 ευρώ από Ιταλία, Ισπανία, Κροατία και Κύπρο.
Όπως επισημαίνει ο ΣΕΑΟΠ, ο ΕΦΚ τα τελευταία χρόνια, (μετά τις διαδοχικές αυξήσεις) αντιστοιχεί στο 1/3 της τελικής τιμής των αλκοολούχων ποτών, ενώ συνδυαστικά με το ΦΠΑ, οι φόροι αποτελούν το 55% της τελικής τιμής ενός τυπικού αλκοολούχου ποτού (50% στο τσίπουρο & την τσικουδιά και 57% στο ούζο).
Ενδεικτικό των επιπτώσεων που είχαν στις τιμές οι διαδοχικές αυξήσεις του ΕΦΚ και του ΦΠΑ είναι το γεγονός ότι το 2009, στην Ελλάδα οι τιμές ήταν κατά 8% υψηλότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ το 2024 είναι κατά 54% πιο υψηλά, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τρίτη υψηλότερη θέση το 2024 μεταξύ των χωρών της ΕΕ 27.
