Στις καταθέσεις των Ευρωπαίων και των Ρώσων βλέπουν οι Βρυξέλλες τους νέους κουμπαράδες της ανάπτυξης – Η θέση της Αθήνας

Στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών μπαίνουν ακόμα περισσότερο οι καταθέσεις των ιδιωτών της ΕΕ αλλά και της… Ρωσίας προκειμένου να υπάρξει μία κατά το δυνατόν αμεσότερη ένεση ρευστότητας στην ευρωπαϊκή οικονομία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες ανάγκες για την άμυνα της, αλλά και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των δασμών Τραμπ.

Στο επίκεντρο της τελευταίας συνόδου των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ECOFIN) στις 9 – 10 Οκτωβρίου 2025, βρέθηκε το πώς θα προχωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων, η αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών assets (δηλαδή καταθέσεις Ρώσων που βρίσκονται ιδίως στο Βέλγιο) και η επιτάχυνση των ρυθμών απορρόφησης του Ταμείου Ανάκαμψης (ειδικά καθώς αυτό λήγει τον Αύγουστο του 2026).

Για να το πούμε αντίστροφα: Καθώς τελειώνει σε 10 μήνες το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο αποτέλεσε βασικό χρηματοδότη της ευρωπαϊκής, και πρώτα – πρώτα της ελληνικής, οικονομικής ανάπτυξης και δεδομένου ότι ο επόμενος («κουτσουρεμένος» – όπως όλα δείχνουν) κοινοτικός προϋπολογισμός θα «τρέξει» από το 2028, αναμένεται ένα σημαντικό χρηματοδοτικό «κενό» από πλευράς δημόσιων – κοινοτικών επενδύσεων, το οποίο πρέπει να καλυφθεί…

Ένα από τα μέσα κάλυψης αυτού του «κενού» είναι η αναθεώρηση του κοινοτικού προϋπολογισμού.

Αλλά δεν είναι το μόνο, όπως φάνηκε από τη δήλωση του κοινοτικού επιτρόπου οικονομικών, Βάλντις Ντομπρόφσκις, μετά την τελευταία σύνοδο των υπουργών Οικονομικών (ECOFIN). Ο Ντιμπρόφσκις ανέφερε χαρακτηριστικά:

1. Οι παγωμένες καταθέσεις των Ρώσων

Το δάνειο αποζημίωσης για την προμήθεια οπλικών συστημάτων όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και στην ΕΕ «θα χρηματοδοτηθεί από τα ταμειακά υπόλοιπα από ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, τα οποία θα αποπληρωθούν μόνο εάν και όταν η Ουκρανία λάβει αποζημιώσεις από τη Ρωσία. Αυτό ουσιαστικά προκαταβάλλει τις μελλοντικές αποζημιώσεις που οφείλει η Ρωσία στην Ουκρανία», ανέφερε.

Πηγές του newsit.gr από τη βελγική πολιτική σκηνή, πάντως, αναφέρουν πως στην πραγματικότητα υπάρχει «εμπλοκή» σε σχέση με την αξιοποίηση των ρωσικών assets. Ορισμένοι, μάλιστα, βλέπουν τα ρωσικά assets ως τροφοδότη του ταμείου που προβλέπει το προσχέδιο του νέου Κοινοτικού Προϋπολογισμού (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, MFF) ονόματι Catalyst Europe με «προίκα» 150 δισ. ευρώ.

Τα κεφάλαια αυτά προβλέπεται στο προσχέδιο να προέλθουν από την έκδοση ομολόγων της Κομισιόν. Πληροφορίες λένε ότι υπάρχουν πολλά ρωσικά assets στο Βέλγιο και πάρα πολλες ευαισθησίες γύρω από αυτά και συνεπώς δεν μοιάζει να μπορεί να προχωρήσει το σχέδιο να τα αξιοποιήσουν για εξαγωγή κερδών που θα πέσουν στην Ουκρανία ή στην ΕΕ.

Ο ίδιος ανέφερε πως «εργαζόμαστε επίσης σε συνεργασία και συντονισμό με τους διεθνείς εταίρους μας. Η πρόσφατη δήλωση των Υπουργών Οικονομικών της G7, με την οποία δεσμεύτηκαν να χρησιμοποιήσουν την πλήρη αξία των ακινητοποιημένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στις δικαιοδοσίες της G7, αποτελεί θετική ένδειξη ότι όλοι συμφωνούμε.

Επομένως, αναμένω να συνεχιστούν οι συζητήσεις με τους εταίρους μας της G7 στο πλαίσιο των ετήσιων συνεδριάσεων του ΔΝΤ την επόμενη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον. Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι η Ρωσία, ως επιτιθέμενη χώρα, θα πρέπει να πληρώσει για τις ζημίες που προκλήθηκαν στην Ουκρανία», τόνισε ο Ντομπρόφσκις. Σε σχέση με το μέτωπο της εκμετάλλευσης των παγωμένων ρωσικών assets, το ΥΠΟΙΚ της Ελλάδας δεν έχει λάβει δημόσια θέση.

2. Οι αναξιοποίητες καταθέσεις των Ευρωπαίων

Ο Ντομπρόφσκις ανέφερε πως «είχαμε επίσης μια θετική ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την πρόσφατη σύσταση της Κομισιόν προς τα κράτη μέλη σχετικά με ένα σχέδιο για τους λογαριασμούς ταμιευτηρίου και επενδύσεων.

Η σύσταση βασίζεται στις βέλτιστες πρακτικές σε ολόκληρη την ΕΕ και πέραν αυτής.

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να εφαρμόζουν αυτές τις αρχές κατά την εισαγωγή ή την αναθεώρηση των πλαισίων των Λογαριασμών Ταμιευτηρίου και Επενδύσεων στις δικαιοδοσίες τους».

Η σύσταση της Κομισιόν αναφέρει προτείνει την αύξηση της Διαθεσιμότητας Λογαριασμών Ταμιευτηρίου και Επενδύσεων (σ.σ. στην βιομηχανία της ασφάλειας – άμυνας, την πράσινη μετάβαση κλπ.) με Απλουστευμένη και Πλεονεκτική Φορολογική Μεταχείριση» στην ΕΕ.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει τέτοιο πλαίσιο, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο αρχείο της σύστασης της Κομισιόν. Συνεπώς, θα μπορούσε να το υιοθετήσει.

3. Οι «καταθέσεις» του Ταμείου Ανάκαμψης που μένουν να απορροφηθούν

Σε σχέση με το μεγαλύτερο κοινοτικό ταμείο, το οποίο «τρέχει», ο κοινοτικός επίτροπος άμυνας αν έφερε πως «η εφαρμογή έχει προχωρήσει σημαντικά, με εκταμιεύσεις συνολικού ύψους περίπου 50 δισ. ευρώ σε 11 κράτη μέλη από τότε που παρείχα την τελευταία ενημέρωση στη συνεδρίαση του ECOFIN του Ιουλίου.

Τόνισα για άλλη μια φορά ότι, με τον χρόνο να περνάει, όλα τα κράτη μέλη πρέπει να παραμείνουν πλήρως επικεντρωμένα στην εφαρμογή των υπόλοιπων μέτρων.

Προς το σκοπό αυτό, η Κομισιόν συνεργάζεται με τα κράτη μέλη για την απλοποίηση των σχεδίων τους, την άρση όλων των μέτρων που δεν μπορούν να εκπληρωθούν εντός των προθεσμιών και την εξεύρεση πιθανών εναλλακτικών λύσεων».

Σε σχέση με το μέτωπο αυτό, αντιπροσωπεία της Κομισιόν επισκέφτηκε την Αθήνα στις αρχές του τρέχοντος μήνα, η Ελλάδα ανήκει στο γκρουπ με εκταμιεύσεις άνω του 50% της εθνικής κατανομής. Ωστόσο, με βάση τις συστάσεις Ιουνίου 2025, κατατάχθηκε μεταξύ των χωρών που τότε είχαν ανεκπλήρωτο 50% – 85% των οροσήμων και τους ζητήθηκε να αυξήσουν ρυθμό. Με απλά λόγια, πρόοδος υπάρχει και αναγνωρίζεται, αλλά απαιτείται επιτάχυνση για να αποφευχθεί συσσώρευση δύσκολων παραδοτέων στο τέλος.

Ωστόσο, από πλευράς πηγών του newsit.gr του ΥΠΟΙΚ υπάρχει βάσιμη αισιοδοξία πως «θα πάμε καλά», δηλαδή η Ελλάδα, θα πετύχει όλους τους σχετικούς στόχους.