Φακελάκι είναι η ελληνική λέξη για την δωροδοκία, που επηρεάζει τους πάντες, από τους ασθενείς σε κάποιο νοσοκομείο μέχρι τους ιχθυοπώλες.
Μια μελέτη που θα δημοσιευθεί τις επόμενες εβδομάδες στην Ουάσινγκτον από το Brookings Institution διαπιστώνει ότι η διαφθορά, έχει στερήσει το ελληνικό κράτος κάθε χρόνο από το ισοδύναμο τουλάχιστον 8% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ή πάνω από € 20 δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 27 δισεκατομμύρια δολάρια).
“Βασικό πρόβλημά μας είναι η συστεμική διαφθορά”, είχε δηλώσει ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, κ. Γιώργος Παπανδρέου λίγο μετά αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του στα τέλη του 2009, υποσχόμενος να αλλάξει αυτή τη νοοτροπία λέγοντας ότι οι “υπάρχει ατιμωρησία στη χώρα αυτή.”
Για την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης πολλοί επενδυτές και οικονομολόγοι λένε η ότι η βοήθεια αυτή θα αγοράσει στην Ελλάδα χρόνο, αλλά δεν θα έλυνε τα βαθύτερα προβλήματα της.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα στην Ελλάδα ήταν κατά μέσο όρο περίπου 6,5% του ΑΕΠ τα τελευταία πέντε χρόνια, συμπεριλαμβανομένου και του ελλείμματος 13% το περασμένο έτος. Αν τα πράγματα του δημόσιου τομέα στην Ελλάδα ήταν τόσο καθαρά και διαφανή, όπως στην Σουηδία ή στην Ολλανδία, η χώρα ενδέχεται να είχε δείξει πλεονάσματα του προϋπολογισμού κατά την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με την μελέτη.
“Εάν η Ελλάδα είχε καλύτερο έλεγχο της διαφθοράς- σύμφωνα με τα Σουηδικά πρότυπα, αλλά ακόμη και τα Ισπανικά – θα είχε μικρότερο δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος,” κατά μέσο όρο τα τελευταία πέντε χρόνια, λέει ο Daniel Kaufmann, ανώτεροι υπότροφος στο Brookings και συντάκτης της μελέτης.
«Ο πυρήνας του προβλήματος είναι ότι δεν έχουμε την κουλτούρα της κοινωνίας των πολιτών», λέει ο Σταύρος Κάτσιος, καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα που ειδικεύεται στο οικονομικό έγκλημα. «Στην Ελλάδα, η τήρηση των κανόνων είναι ένα θέμα ασέβειας. Αποκαλούνται ηλίθιοι όσοι ακολουθούν τους κανόνες.”
Τα μέτρα του κ. Παπανδρέου για την καταπολέμηση του προβλήματος περιλαμβάνουν τη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με την είσπραξη των φόρων, επιτάχυνση των ερευνών, μείωση του δημόσιου τομέα μίσθωση, η απλούστευση της γραφειοκρατίας και τη δημοσίευση όλων των αποφάσεων δημοσίων δαπανών . Πολιτικοί αναλυτές λένε τα βήματα είναι λογικά, αλλά δεν προχωρούν αρκετά.
Οι περιπτώσεις διαφθοράς στις δημόσιες συμβάσεις σπάνια επιλύονται, χάρη σε ένα αργοκίνητο σύστημα δικαιοσύνης που αποτρέπει τους ανθρώπους που έχουν πληρώσει μίζες από το να γίνουν μάρτυρες κατηγορίας.
