Έντονες αντιδράσεις προκαλεί στους αγρότες της Ευρώπης η προσωρινή εμπορική συμφωνία που κατέληξε χθες (17/12/2025) η Ευρωπαϊκή Ένωση με τις χώρες της Mercosur, καθώς φοβούνται ότι η αύξηση των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων θα πιέσει τις τιμές και θα αυξήσει το κόστος παραγωγής.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο της ΕΕ, ο νέος κανονισμός ενισχύει την προστασία των Ευρωπαίων αγροτών, τονίζοντας ότι η συμφωνία συνοδεύεται από αυστηρούς μηχανισμούς προστασίας για τους αγρότες. Παρόλα αυτά, για πολλούς παραγωγούς η Mercosur παραμένει συνώνυμο του φθηνότερου ανταγωνισμού.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Τι είναι η Mercosur και γιατί έχει τόσο μεγάλη βαρύτητα
Η Mercosur, ή Κοινή Αγορά του Νότου, είναι ένας από τους ισχυρότερους εμπορικούς συνασπισμούς της Λατινικής Αμερικής. Βασικά μέλη της είναι η Αργεντινή, η Βραζιλία, η Παραγουάη και η Ουρουγουάη, χώρες με ισχυρή αγροτική παραγωγή και τεράστιες εξαγωγικές δυνατότητες.
Συνολικά, η Mercosur αντιπροσωπεύει μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές ζώνες παγκοσμίως, με πληθυσμό περίπου 270 εκατομμύρια ανθρώπους και σημαντική παρουσία στο παγκόσμιο εμπόριο τροφίμων και πρώτων υλών.
Δεν είναι τυχαίο ότι η ΕΕ διαπραγματεύεται με το μπλοκ εδώ και πάνω από 25 χρόνια, επιδιώκοντας μια συνολική εμπορική συμφωνία, η οποία αναμένεται να «κλειδώσει» τις επόμενες ημέρες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Γιατί η ΕΕ θέλει συμφωνία με τη Mercosur
Για τις Βρυξέλλες, η Mercosur αποτελεί μια μεγάλη – και μέχρι σήμερα δύσκολα προσβάσιμη – αγορά. Οι οικονομίες των χωρών της προστατεύονται σε μεγάλο βαθμό από δασμούς και εμπόδια, γεγονός που περιορίζει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Το 2024, οι εξαγωγές αγαθών της ΕΕ προς τις χώρες της Mercosur έφτασαν τα 55 δισ. ευρώ ενώ το 2023, οι εξαγωγές υπηρεσιών ανήλθαν σε 29 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, η ΕΕ είναι ήδη ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην περιοχή, γεγονός που καθιστά τη συμφωνία κρίσιμη για τη στρατηγική της παρουσία στη Λατινική Αμερική, ειδικά σε μια περίοδο έντονου ανταγωνισμού με την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τι επιδιώκει η συμφωνία – Tο οικονομικό αποτύπωμα
Η συμφωνία ΕΕ – Mercosur δεν περιορίζεται στη μείωση δασμών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι βασικοί στόχοι της είναι:
- Η άρση εμπορικών φραγμών και η ευκολότερη πρόσβαση των ευρωπαϊκών προϊόντων και υπηρεσιών στις αγορές της Mercosur.
- Η ενίσχυση των επενδύσεων και η δημιουργία ενός πιο προβλέψιμου επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
- Η διασφάλιση πρόσβασης σε κρίσιμες πρώτες ύλες, ενισχύοντας την οικονομική ασφάλεια της ΕΕ.
- Η προώθηση εμπορίου βασισμένου σε κανόνες και ευρωπαϊκά πρότυπα, σε αντίθεση με τον αυξανόμενο προστατευτισμό διεθνώς.
Για την ΕΕ, η συμφωνία έχει και γεωπολιτική διάσταση: στόχος είναι να διαμορφωθούν παγκόσμιοι εμπορικοί κανόνες με ευρωπαϊκή «σφραγίδα».
Το «αγκάθι» των αγροτών και τα μέτρα προστασίας
Η ένταση γύρω από την συμφωνία κλιμακώνεται σήμερα όπου, χιλιάδες αγρότες από κράτη – μέλη της ΕΕ βρέθηκαν στις Βρυξέλλες, διαδηλώνοντας έξω από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα εν μέσω κρίσιμων διαβουλεύσεων για τη συμφωνία ΕΕ – Mercosur. Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί φοβούνται ότι προϊόντα από τη Mercosur – ιδίως κρέας, ζάχαρη, ρύζι και εσπεριδοειδή – θα μπουν στην ευρωπαϊκή αγορά σε χαμηλότερες τιμές, πιέζοντας τα εισοδήματά τους.
Απαντώντας σε αυτές τις ανησυχίες, το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν σε ενισχυμένα μέτρα διασφάλισης. Η ΕΕ θα μπορεί να αναστέλλει προσωρινά τις δασμολογικές προτιμήσεις σε προϊόντα που προκαλούν σοβαρή ζημία στους Ευρωπαίους παραγωγούς, με ταχύτερες διαδικασίες ενεργοποίησης.
Για τα ευαίσθητα προϊόντα, οι έρευνες θα ολοκληρώνονται μέσα σε τέσσερις μήνες, ενώ σε επείγουσες περιπτώσεις μπορούν να επιβληθούν προσωρινά μέτρα σε μόλις 21 ημέρες. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί διαρκώς τις εισαγωγές και θα ενημερώνει ανά εξάμηνο το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Επιπλέον, η Επιτροπή θα εκδώσει τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές έως την 1η Μαρτίου 2026 για την υποστήριξη της παρακολούθησης της αγοράς σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Οι κινητοποιήσεις των αγροτών προσθέτουν πολιτική πίεση στις Βρυξέλλες, αναδεικνύοντας το αγροτικό ζήτημα ως ένα από τα κεντρικά «μέτωπα» της συμφωνίας.
Τι ακολουθεί
Το κείμενο της προσωρινής συμφωνίας περνά πλέον από την έγκριση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Αν όλα κυλήσουν ομαλά, θα εφαρμοστεί στο πλαίσιο της ενδιάμεσης εμπορικής συμφωνίας και θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι την πλήρη ενεργοποίηση της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΕΕ – Mercosur.
