Προφανώς και η τηλεφωνική επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν σημαίνει αυτομάτως πως η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα εκλείψει. Λειτουργεί, ωστόσο, σαφέστατα ως βαλβίδα εκτόνωσης και επιβεβαιώνει την εκτίμηση που είχε διατυπώσει ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη τηλεοπτική του συνέντευξη στο Star: ότι, δηλαδή, δεν μπορούν να μην υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας τουλάχιστον για ζητήματα χαμηλής πολιτικής.
Υπό αυτό το πρίσμα, ζυμώσεις υπήρχαν στο παρασκήνιο και οι τακτικές επαφές ανάμεσα στη διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Ελένη Σουρανή και τον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν προετοίμασαν το έδαφος για τη συνομιλία των δύο ηγετών που έλαβε χώρα χθες, λίγο μετά τις 3 το μεσημέρι.
Η συγκυρία, άλλωστε, του ανοίγματος των συνόρων της ΕΕ από την ερχόμενη εβδομάδα και η εκκίνηση της τουριστικής σεζόν υπήρξε ένα από τα βασικά ζητήματα της συνομιλίας ανάμεσα στους δύο ηγέτες, το οποίο φαίνεται πως απασχολεί ιδιαίτερα την Τουρκία. Επ’ αυτού, η ελληνική θέση είναι ξεκάθαρη: επί της αρχής δεν είναι αντίθετη η Τουρκία να συμπεριληφθεί στο πρώτο κύμα των τρίτων χωρών για τις οποίες η ΕΕ θα επιτρέψει να υπάρξουν τουριστικές ροές κι έτσι ν’ ανοίξουν τα σύνορά τους.
Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πάντως ότι η συζήτηση Μητσοτάκη-Έρντογαν δεν απλώθηκε σε ζητήματα υψηλής πολιτικής. Τούτο σημαίνει ότι δεν συζητήθηκαν οι προκλήσεις της Άγκυρας και η ένταση σε Αιγαίο, Κύπρο και Έβρο, τα σχέδια για την Αγιά Σοφιά ή άλλα θέματα αιχμής, όπως π.χ. το προσφυγικό-μεταναστευτικό. Από τη συνάντηση λοιπόν δεν γεννήθηκαν προσδοκίες για επίλυση των όποιων διαφορών ούτε καν για παύση της έντασης, αλλά δόθηκε ένα σαφές μήνυμα: ότι χαμηλώνουν οι τόνοι και ότι αποκαθίστανται οι δίαυλοι επικοινωνίας και μάλιστα σε υψηλό επίπεδο, καθώς οι δύο ηγέτες είχαν μιλήσει για τελευταία φορά πριν από έξι μήνες περίπου – νωρίτερα, δηλαδή, κι από τα γεγονότα στον Έβρο.
Μ’ άλλα λόγια, η συνομιλία Μητσοτάκη-Έρντογαν πρέπει να ιδωθεί ως μια κοινή πρωτοβουλία για να σπάσει ο πάγος και για να ξεκινήσει και πάλι η συζήτηση ανάμεσα στις δύο πλευρές, η οποία στο μέλλον δεν αποκλείεται ν’ αγγίξει τα πιο «δύσκολα» ζητήματα. Με την απαραίτητη, ωστόσο, διευκρίνιση από την ελληνική πλευρά, όπως τη μεταδίδουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι: «Δεν θα υπάρξουν σε καμία περίπτωση εκπτώσεις στα εθνικά θέματα», ήτοι δεν πρόκειται να ευοδωθεί η εξ αρχής πρόθεση της Τουρκίας να σύρει την Ελλάδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για όσα εκείνη θεωρεί πως διεκδικεί κι ενώ η Αθήνα απαντά σταθερά πως έχει γι’ αυτά το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της.