Στα Επτάνησα, που γνωρίζω και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, παραμένει ζωντανό, το έθιμο με τα πολυσπόρια, για την ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου. Από την παραμονή της γιορτής, στα σπίτια, μουσκεύουν σπόρους και όσπρια, τα βράζουν, τα πηγαίνουν στην εκκλησία να διαβαστούν και τα καταναλώνουν με ξηρούς καρπούς, ρόδι και γλυκάνισο, λίγη ζάχαρη και κανέλα.
Τα Εισόδια της Θεοτόκου, είναι μια γιορτή που συνδέεται με τη σπορά. Ανάλογα με τον τόπο και τις συνθήκες, η σπορά κατά την ημέρα αυτή, αλλού είναι στο τέλος και αλλού στο μέσον της, εξ’ ου και αλλού η Παναγία λέγεται Μεσοσπορίτισσα και αλλού Αποσπορίτισσα.
Ο λαός θεωρεί την Παναγία, εκτός των άλλων, προστάτιδα της σοδειάς, όπως η θεά Δήμητρα στην αρχαιότητα, γι’ αυτό κατά την αρχαία συνήθεια, οι θνητοί προσφέρουν, σε ένδειξη ευχαριστίας για τους καρπούς που έδωσε και πρέπει να συνεχίσει να δίνει η γη, την «πανσπερμία», ή «πολυσπορία», δηλαδή, ανάμεικτα όσπρια με σπόρους.
Σιτάρι, καλαμπόκι, φασόλια, φακές, κουκιά, ρεβίθια, μπιζέλια, προσφέρονται στην οικογένεια και στη γειτονιά τους, με την ευχή για καλή σοδειά. Παλιά, έδιναν και στα ζώα που χρησιμοποιούνταν στο όργωμα και το υπόλοιπο το έριχνε ο γεωργός στο χωράφι.
«Μισό’φαγα, μισό’σπειρα, μισό’χω να περάσω», λέει το λαϊκό δίστιχο και τώρα στο τέλος του φθινοπώρου, οι άνθρωποι προσδοκούν μια νέα καλή σοδειά, με σεβασμό στη μάνα Φύση. Εμείς θα τιμήσουμε την παράδοση με μία θρεπτική και χορταστική σούπα οσπρίων, ή οσπριάδα.
Οσπριάδα
Υλικά:
- 500 γρ. οσπριάδα (ανάμεικτα όσπρια σε σακουλάκι)
- 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα
- 2/3 φλυτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
- 2 καρότα σε καρέ
- 1 φύλλο δάφνης και 3 κλωνάρια σέλινο με τα φύλλα του
- 2,5 λίτρα νερό
- αλάτι – πιπέρι – ρίγανη
- χυμό από 1 λεμόνι
Εκτέλεση:
Μουλιάζουμε τα όσπρια για 2 – 3 ώρες, μετά τα σουρώνουμε, τα ξεπλένουμε και τα αφήνουμε να στραγγίσουν.
Ζεσταίνουμε το λάδι σε μέτρια φωτιά και σωτάρουμε ελαφρά το κρεμμύδι μέχρι να γυαλίσει.
Προσθέτουμε τα όσπρια, ανακατεύοντας για 2′ λεπτά ακόμη και μετά ρίχνουμε τα καρότα, το σέλινο, τη δάφνη και τη ρίγανη.
Αλατοπιπερώνουμε και ρίχνουμε 2,5 λίτρα ζεστό νερό.
Όταν τα σκληρότερα όσπρια (φασόλια και ρεβίθια) μαλακώσουν, ρίχνουμε το λεμόνι, αφήνουμε να πάρει μια βράση ακόμα και το φαγάκι μας είναι έτοιμο.
Σερβίρουμε με φρέσκο ψωμί και ελίτσες.
