Τους πρώτους δέκα μήνες του 2024, διαγνώστηκαν και καταχωρίστηκαν στο Εθνικό Μητρώο HIV, 550 περιστατικά HIV λοίμωξης (5,3 ανά 100.000 πληθυσμού), εκ των οποίων τα 425 (77,3%) αφορούσαν σε άνδρες και τα 125 (22,7%) σε γυναίκες, σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Οι νέες διαγνώσεις HIV ανά 100.000 πληθυσμού για την περίοδο αυτή, κυμάνθηκαν σε παρόμοια επίπεδα με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2023, (550 που αντιστοιχούν σε 5,3 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού), με προεξάρχουσα ηλικιακή ομάδα τα 30-39 έτη, αναφέρει ο ΕΟΔΥ, με αφορμή την 1η Δεκεμβρίου, παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2024, έχουν καταγραφεί στο Εθνικό Μητρώο HIV, 21.199 περιστατικά HIV λοίμωξης (82% άνδρες), εκ των οποίων 4.746 έχουν εμφανίσει AIDS και 3.574 έχουν αποβιώσει. Εντός του 2024, 11.329 άτομα με HIV λοίμωξη έλαβαν αντιρετροϊκή θεραπεία.
Τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στα ετεροφυλόφιλα άτομα (62,5%), στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (66,7%) και στα άτομα ηλικίας 40-49 και 50+ ετών (60,3% και 68,6%, αντίστοιχα), και τα χαμηλότερα στους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (41,9%) και στα άτομα ηλικίας 25-29 ετών (41,9%).
Το 2024 συνεχίζει να παρατηρείται χαμηλή πληρότητα σε παραμέτρους ιδιαίτερα σημαντικές για την επιδημιολογική επιτήρηση της HIV λοίμωξης, όπως είναι οι τιμές των CD4+ T-λεμφοκυττάρων κατά τη διάγνωση και ο πιθανός τρόπος μόλυνσης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Συχνότερος τρόπος μόλυνσης ήταν η σεξουαλική επαφή. Αυξημένο το ποσοστό των νέων διαγνώσεων με ακαθόριστο τρόπο μόλυνσης
Μεταξύ των νέων περιστατικών, που πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 01/01/2024 – 31/10/2024, συχνότερος τρόπος μόλυνσης είναι η σεξουαλική επαφή, κυρίως μεταξύ ανδρών (30,5% των νέων διαγνώσεων), ενώ παρατηρήθηκε αύξηση 20%, συγκριτικά με το 2023, στα περιστατικά που μολύνθηκαν μέσω χρήσης ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών. Το 2024, καταγράφηκαν στην Ελλάδα δύο περιστατικά κάθετης μετάδοσης, ηλικίας 15 και 22 ετών, τα οποία είχαν μολυνθεί κατά τη γέννησή τους σε χώρα του εξωτερικού.
Το ποσοστό των νέων διαγνώσεων με ακαθόριστο τρόπο μόλυνσης παραμένει αυξημένο (37,4% των νέων διαγνώσεων), και ξεπερνά σε συχνότητα την απροφύλακτη σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών. Όσον αφορά στη χώρα προέλευσης, 4 στα 10 περιστατικά με γνωστή εθνικότητα που διαγνώστηκαν στη χώρα μας το τρέχον έτος, είχαν αλλοδαπή εθνικότητα.
Περισσότερα από τα μισά περιστατικά (55%) που καταγράφηκαν το πρώτο δεκάμηνο του 2024, διαγνώστηκαν καθυστερημένα. Τα υψηλότερα ποσοστά καθυστερημένης διάγνωσης σημειώθηκαν στα ετεροφυλόφιλα άτομα (62,5%), στους χρήστες ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (66,7%) και στα άτομα ηλικίας 40-49 και 50+ ετών (60,3% και 68,6%, αντίστοιχα), και τα χαμηλότερα στους άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (41,9%) και στα άτομα ηλικίας 25-29 ετών (41,9%).
Διαχρονικά δεδομένα
Από την έναρξη της παρακολούθησης της επιδημίας, οι νέες διαγνώσεις HIV αφορούν στην πλειοψηφία τους σε άτομα που μολύνθηκαν μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών και ακολουθεί, η ετεροφυλοφιλική σεξουαλική επαφή. Εξαίρεση αποτελεί η χρονική περίοδος 2011–2013, κατά τη διάρκεια της οποίας σημειώθηκε σημαντική αύξηση στα περιστατικά που μολύνθηκαν μέσω της ενδοφλέβιας χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών.
Ειδικότερα, το 2012, η χρήση ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών ήταν πρώτη σε συχνότητα (n=486), ξεπερνώντας τη σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών (n=311). Μετά το 2013 σημειώνεται σταδιακή μείωση των νέων περιστατικών HIV που μολύνθηκαν μέσω της ενδοφλέβιας χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, χωρίς ωστόσο να έχουν προσεγγιστεί τα προ της επιδημίας του HIV στον συγκεκριμένο πληθυσμό, επίπεδα.
Το 2024, τα περιστατικά που μολύνθηκαν μέσω χρήσης ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών αυξήθηκαν κατά 20%, συγκριτικά με το 2023, και κατά 44,8%, συγκριτικά με το 2022.
Το 2023 και το 2024, είναι αξιοσημείωτη η αύξηση που παρατηρείται στα περιστατικά HIV, για τα οποία δεν έχει προσδιοριστεί ο τρόπος μετάδοσης.
Το 2024, οι διαγνώσεις HIV με ακαθόριστο τρόπο μόλυνσης (n=206) ξεπέρασαν σε συχνότητα εκείνες που μολύνθηκαν μέσω σεξουαλικής επαφής μεταξύ ανδρών (n=168).
Διαχρονικά, το ποσοστό των νέων περιστατικών με ακαθόριστο τρόπο μόλυνσης δεν ξεπερνούσε το 21%. Ωστόσο, το 2023 και το 2024 έφτασε το 37,3% και 37,4%, αντίστοιχα, κάτι που δυσχεραίνει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων αναφορικά με την κατανομή του τρόπου μόλυνσης στις νέες διαγνώσεις.
Σε όλη την πορεία της επιδημίας στη χώρα μας, οι νέες διαγνώσεις HIV αφορούν στην πλειοψηφία τους σε άτομα ελληνικής εθνικότητας. Κατά τα τελευταία έτη, ο απόλυτος αριθμός των ετήσιων διαγνώσεων περιστατικών που προέρχονται από χώρες του εξωτερικού είναι σχετικά σταθερός, εμφανίζοντας μικρές αυξομοιώσεις.
Όσον αφορά στην ποσοστιαία αναλογία των ατόμων αλλοδαπής εθνικότητας επί του συνόλου των ετήσιων διαγνώσεων με γνωστή εθνικότητα, κατά την τελευταία πενταετία κυμαίνεται από 30% (το 2021) έως 41% (το 2020).
Από το 2017, η πλειοψηφία των νέων διαγνώσεων αλλοδαπής εθνικότητας αφορούν σε άτομα προερχόμενα από την Υποσαχάριο Αφρική, την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη.
Η ηλικιακή ομάδα με τα περισσότερα κρούσματα
Από την ανάλυση των νέων διαγνώσεων των τελευταίων 15 ετών κατά ηλικιακή ομάδα, φαίνεται ότι επικρατούσα ηλικιακή ομάδα κατά τη διάγνωση είναι αυτή των 30-39 ετών και ακολουθούν οι ομάδες των 40-49 και 50+ ετών. Τα τελευταία έτη παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των νέων διαγνώσεων ηλικίας ≥50 ετών, οι οποίες το 2023 ξεπέρασαν αυτές της ηλικιακής ομάδας των 40-49 ετών, που διαχρονικά υπερτερούσαν αριθμητικά. Ωστόσο, το 2024, σημειώθηκε μικρή αύξηση του ποσοστού των περιστατικών ηλικίας 30-39 και μεγαλύτερη σε αυτή των 40-49 ετών και ελάττωση του ποσοστού των περιστατικών που ανήκαν στην ηλικιακή ομάδα 50+.
