Τα πολιτικά κόμματα συμφώνησαν από κοινού ότι όποιος κερδίσει τις εκλογές θα πρέπει να εφαρμόσει το μνημόνιο που έχουν υπογράψει με συναίνεση όλα τα κόμματα. Ένα μνημόνιο που θα βγάλει την χώρα από την οικονομική κρίση.
Έτσι οι Πορτογάλοι έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης σε αυτόν που θεωρούν ότι θα το εφαρμόσει καλύτερα και που ίσως δεν θα επιβάλει σκληρά μέτρα.
Στον Πέδρο Πάσος Κοέλιου αρχηγό των συντηρητικών.
Η συντηρητική αντιπολίτευση της Πορτογαλίας πέτυχε μια καθαρή νίκη στις βουλευτικές εκλογές της Κυριακής, επί των Σοσιαλιστών του Ζοζέ Σόκρατες, ο οποίος και ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Το PSD συγκέντρωσε 39% των ψήφων έναντι 28% των Σοσιαλιστών με πάνω από το 90% των ψήφων καταμετρημένο.
Ο Σόκρατες ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του Σοσιαλιστικού Κόμματος, λέγοντας ότι είναι καιρός το κόμμα να ανοίξει ένα «νέο κύκλο» και πρόσθεσε ότι θα παραμείνει απλό στέλεχός του.
Είχαν υπάρξει εκκλήσεις από διάφορες πλευρές να αναδεχθεί μια ισχυρή κυβέρνηση ικανή να εφαρμόσει τους σκληρούς όρους του δανεισμού από την ΕΕ και το ΔΝΤ, που συμφώνησαν να δώσουν στην κυβέρνηση της Πορτογαλίας 78 δισεκατομμύρια ευρώ, ώστε η Λισαβόνα να αποφύγει τον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης.
Τέταρτη μεγαλύτερη δύναμη αναδείχθηκε η συμμαχία κομουνιστών και πρασίνων, η οποία συγκέντρωσε το 7,7% των ψήφων, ενώ το Αριστερό Μπλοκ συγκέντρωσε το 5%.
Ο 46χρονος ηγέτης των συντηρητικών Πέδρο Πάσος Κοέλιου αναμενόταν να κερδίσει τον 53χρονο Σόκρατες, ο οποίος κυβέρνησε την Πορτογαλία από το 2005.
Ο μεγάλος νικητής των εκλογών διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν πρόκειται να καταστεί «ένα βάρος» για τους πιστωτές της, υποσχόμενος να «κάνει τα πάντα» για να «τιμήσει τις δεσμεύσεις» του πορτογαλικού κράτους.
«Θα κάνω τα πάντα για να εξασφαλίσω σε όλους όσοι μας παρακολουθούν από το εξωτερικό ότι η Πορτογαλία δεν πρόκειται να αποτελέσει ένα βάρος για άλλες χώρες οι οποίες μας παραχώρησαν δάνεια… θα εκπληρώσουμε τις ευθύνες μας και θα τιμήσουμε τις δεσμεύσεις μας» είπε ο Πάσος Κοέλιου.
«Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να τιμήσουμε τη συμφωνία που συνήφθη ανάμεσα στο πορτογαλικό κράτος, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών» πρόσθεσε.
«Τα χρόνια που μας περιμένουν θα απαιτήσουν πολύ θάρρος από μέρους της Πορτογαλίας ολόκληρης» συνέχισε ο Κοέλιου, υποσχόμενος «πλήρη διαφάνεια» όσον αφορά τις θυσίες που «ήδη έχουν να αντιμετωπίσουν οι Πορτογάλοι» όπως και εκείνες «που θα απαιτηθούν από τις περιστάσεις».
«Θα είναι δύσκολο αλλά θα αξίζει τον κόπο» πρόσθεσε.
Ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών δήλωσε ότι θα σχηματίσει «το ταχύτερο δυνατόν» μια «κυβέρνηση πλειοψηφίας υπό το PSD», το οποίο κατέλαβε 105 έδρες έναντι 73 των Σοσιαλιστών, στην οποία όμως θα συμμετέχει «και το CDS-PP», το δεξιό εθνικιστικό κόμμα που πρόκειται να καταλάβει 24 έδρες.
Ο Πάσος Κοέλιου έλαβε μια «καθαρή εντολή» για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες χρειάζεται η Πορτογαλία σε «μια από τις πιο απαιτητικές εποχές στην ιστορία της», δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
Τα αποτελέσματα αντανακλούν «μια σαφή θέληση για αλλαγή από μέρους των Πορτογάλων», δήλωσε ο Μιγκέλ Ρέλβας, βουλευτής του PSD.
Υπήρξαν αρκετές φωνές που εξέφρασαν ανησυχία για τη χαμηλή συμμετοχή, που σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έφθασε το 60%. Ήταν οριακά χαμηλότερη από τις εκλογές του 2009.
Αρκετές διαδηλώσεις για επιμέρους και τοπικά προβλήματα σημειώθηκαν την ημέρα των εκλογών, με κατοίκους να αποκλείουν τις εισόδους σε εκλογικά τμήματα ή να απέχουν από την διαδικασία για ζητήματα όπως το κλείσιμο σχολείων, η έλλειψη γιατρών κ.ά.
Στην Καμπρίλ, βορειοανατολικά της Λισαβόνας, διαδηλωτές άφησαν ελεύθερες μέλισσες μέσα σε ένα εκλογικό τμήμα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την καθυστέρηση της επισκευής ενός δρόμου στην περιοχή.
Ο Σόκρατες είχε παραιτηθεί τον Μάρτιο, μετά από την απόρριψη στο Κοινοβούλιο του τέταρτου πακέτου λιτότητας που εισηγήθηκε η κυβέρνησή του, αναγκάζοντας τον πρόεδρο Ανίμπαλ Καβάκου Σίλβα να προκηρύξει εκλογές δύο χρόνια πριν από την προγραμματισμένη διεξαγωγή τους.
Τα κόστη του δανεισμού της Πορτογαλίας έχουν φθάσει σε επίπεδα μη βιώσιμα, αναγκάζοντας τη χώρα να δεχθεί τη συμφωνία δανεισμού από την ΕΕ και το ΔΝΤ.
Ο Πάσος Κοέλιου έχει δεσμευτεί να εφαρμόσει τους όρους του δανεισμού από ΕΕ-ΔΝΤ και να εντείνει τις προσπάθειες να μειωθεί το έλλειμμα ύψους 9,1% στον προϋπολογισμό.
Η οικονομία της Πορτογαλίας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 2% το 2011 και το 2012, μετά την ανάπτυξή της με ρυθμό 1,4% του ΑΕΠ το 2010.
Η ανεργία έχει αυξηθεί στο 12,5%, ποσοστό που είναι το υψηλότερο της ιστορίας στη χώρα, εντείνοντας τις ανησυχίες ότι ο δανεισμός από την ΕΕ και το ΔΝΤ πρόκειται να αυξήσει τη φτώχεια στην ήδη φτωχότερη χώρα της δυτικής Ευρώπης.
Συνδικάτα, κόμματα της άκρας αριστεράς και κινήματα πολιτών έχουν εξαγγείλει μια σειρά νέων κινητοποιήσεων εναντίον των μέτρων περικοπής των δημοσίων δαπανών τους επόμενους μήνες.