Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η εφορία πλησιάζει τους πλουσιότερους πολίτες της Γαλλίας καθώς ο πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκόρνου δίνει μάχη για την πολιτική του επιβίωση, βρίσκεται αντιμέτωπος με πιέσεις από όλα τα μέτωπα, την αριστερά, την άκρα δεξιά, αλλά και από τους ίδιους του τους κεντρώους συμμάχους. Όλοι ζητούν αυξημένη φορολόγηση των πιο πλούσιων, στο πλαίσιο της προσπάθειας να μειωθεί το μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα στην ευρωζώνη.
Ο Λεκόρνου, ο πέμπτος πρωθυπουργός της χώρας μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια, επέκρινε την Παρασκευή (29.9.25) την ιδέα για τη φορολόγηση στον πλούτο ανάμεσά τους και την πρόταση που φέρει το όνομα του οικονομολόγου Γκαμπριέλ Ζούκμαν. Παρ’ όλα αυτά, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για στοχευμένα μέτρα που θα επηρεάσουν τους πιο πλούσιους, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να αγνοήσει τη σαφή απαίτηση των Γάλλων πολιτών για «φορολογική δικαιοσύνη», σύμφωνα με το Bloomberg.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η συζήτηση μαίνεται με σπάνια ένταση στη Γαλλία σχετικά με το εάν οι πλούσιοι θα πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερο ρόλο στην πλήρωση των κρατικών ταμείων. Διαδηλωτές – ορισμένοι κρατώντας πλακάτ με συνθήματα «Πάρτε από τους πλούσιους» – έχουν κάνει πορείες στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις, η αστυνομία συνέλαβε άτομα που σχεδίαζαν να αποκλείσουν την έδρα της ναυτιλιακής εταιρείας CMA CGM SA, η οποία ελέγχεται από τον δισεκατομμυριούχο Rodolphe Saadé και την οικογένειά του, και οι εκπομπές έχουν κατακλυστεί από συζητήσεις για την ανισότητα και τη δημοσιονομική δικαιοσύνη.
Ο προϋπολογισμός του 2026 πρέπει να κατατεθεί τον Οκτώβριο. Τα τρέχοντα κοινοβουλευτικά μαθηματικά σημαίνουν ότι για να εγκριθεί ένα οικονομικό κείμενο, ο Λεκόρνυ θα χρειαστεί είτε τους Σοσιαλιστές βουλευτές είτε το Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν να απόσχουν από την ψηφοφορία σε μια πρόταση μομφής δυσπιστίας. Και οι δύο έχουν αντιταχθεί στις προτεινόμενες περικοπές δαπανών της προηγούμενης κυβέρνησης, έχουν καταστήσει τη «φορολογική δικαιοσύνη» μια κραυγή συγκέντρωσης και απειλούν να απομακρύνουν τον Λεκόρνυ εάν δεν κάνει παραχωρήσεις. Αυτό καθιστά την ικανοποίηση των απαιτήσεων για να κάνουν τους πλούσιους να πληρώσουν μια πιθανή σανίδα σωτηρίας για να βγουν από ένα πολιτικό και δημοσιονομικό τέλμα, αλλά θα μείωνε την φιλοεπιχειρηματική κληρονομιά του Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν .
Ο Λεκόρνου δήλωσε στην εφημερίδα Le Parisien ότι θα πρότεινε την αύξηση ορισμένων φόρων και τη μείωση άλλων, αλλά ότι εναπόκειται στο κοινοβούλιο να αποφασίσει τι θα συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό. Προειδοποίησε κατά ορισμένων από τις πιο δραστικές ιδέες περί «φορολόγησης των πλουσίων».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο υποστηρίζει τον ευρύ φόρο Zucman ύψους 2% σε περιουσίες άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, δήλωσε σε ανακοίνωσή του μετά τη συνέντευξη στην εφημερίδα ότι θα συναντηθεί με τον Lecornu κατόπιν αιτήματός του αυτή την εβδομάδα, αλλά χωρίς αλλαγές οι νομοθέτες του θα ψηφίσουν την ανατροπή του με πρόταση μομφής. Η Μαρίν Λε Πεν δήλωσε σε τηλεοπτικά κανάλια το Σάββατο (27.9.25) ότι το κόμμα της, Εθνικός Συναγερμός, θα περιμένει τον πρωθυπουργό να απευθυνθεί στο κοινοβούλιο πριν αποφασίσει και ότι δεν έχει εμπιστοσύνη σε έναν από τους «υπολοχαγούς» του Μακρόν.
Εάν ο Λεκόρνου αναγκαστεί να παραιτηθεί, ο Μακρόν θα μπορούσε να διορίσει αντικαταστάτη, αλλά αυτό το άτομο θα αντιμετωπίσει τις ίδιες πιέσεις.
«Η κυβέρνηση δεν μπορεί να το παρακάμψει αυτό όταν συνδυάζεται με το επίπεδο της δημόσιας υποστήριξης. Έτσι, κάποια μορφή φόρου περιουσίας θα επιστρέψει. Η αντίληψη και ο συμβολισμός αυτού είναι που το κάνει τόσο περίπλοκο. Συμβολισμός προς το γαλλικό εκλογικό σώμα, έναντι συμβολισμού προς τις επιχειρήσεις», δήλωσε η Famke Krumbmüller, πολιτική αναλύτρια και συνεργάτης στην EY Geostrategy.
Οι προτάσεις για τον φόρο πλούτου καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα. Εκτός από τον λεγόμενο φόρο Γκαμπριέλ Ζούκμαν, περιλαμβάνουν εισφορές επί των «οικονομικών περιουσιών» και πιο στοχευμένα μέτρα που επηρεάζουν τις εταιρείες χαρτοφυλακίου και την κληρονομιά οικογενειακών επιχειρήσεων. Ακόμη και οι κεντρώοι υποστηρικτές του Lecornu ζητούν φορολόγηση του «μη παραγωγικού» πλούτου, παίρνοντας τη σκυτάλη από την προηγούμενη κυβέρνηση που εργαζόταν για αλλαγές για την καταπολέμηση της «καταχρηστικής βελτιστοποίησης».
Ο προϋπολογισμός του 2025 είχε ήδη αυξήσει τη φορολογία στις μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες εταιρείες της χώρας και πρόσθεσε φόρους έως και 4% για τα άτομα που κερδίζουν περισσότερα από 250.000 ευρώ ετησίως, σε μια προσπάθεια να καταστήσει τις περικοπές δαπανών πιο αποδεκτές. Η κυβέρνηση αρχικά εκτίμησε 8 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον έσοδα από τον πρόσθετο φόρο στις εταιρείες και 2 δισεκατομμύρια ευρώ από το μέτρο που επηρεάζει τα νοικοκυριά. Και τα δύο είχαν σχεδιαστεί ως προσωρινά, αλλά οι απερχόμενοι υπουργοί έχουν δηλώσει ότι το τελευταίο θα πρέπει να γίνει μόνιμο.
Πιο ριζοσπαστικά μέτρα θα είχαν ευρεία δημόσια υποστήριξη. Μια έρευνα του Ifop – που ανατέθηκε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα – διαπίστωσε ότι το 85% των ανθρώπων επιθυμούν προσπάθειες για την επιδιόρθωση του προϋπολογισμού ώστε να στηρίζεται στις μεγάλες εταιρείες και τους πλούσιους. Η δημοσκόπηση σε 1.000 άτομα στις 10 και 11 Σεπτεμβρίου έδειξε ένα ευρύ φάσμα υπέρ του φόρου Γκαμπριέλ Ζούκμαν, συμπεριλαμβανομένου του 92% όσων υποστηρίζουν το κεντρώο κόμμα του Μακρόν.
Το ζήτημα είναι εκρηκτικό για τον πρόεδρο, του οποίου η οικονομική πολιτική βασίζεται στη διατήρηση του περιορισμού των φόρων σε μια προσπάθεια να τονώσει την επιχειρηματική δραστηριότητα. Κατά τη διάρκεια των οκτώ ετών που είναι στην εξουσία, αυτό έχει αποφέρει αποτελέσματα με τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση των ξένων επενδύσεων. Αλλά του χάρισε το παρατσούκλι «πρόεδρος των πλουσίων» και οι επικριτές έχουν επισημάνει την αύξηση των ποσοστών φτώχειας υπό τη διοίκησή του.
Το ποσοστό φτώχειας στη Γαλλία έφτασε σε ιστορικά υψηλά το 2023
Ο φόρος Γκαμπριέλ Ζούκμαν παραπέμπει στον πρώτο Σοσιαλιστή πρόεδρο της μεταπολεμικής Γαλλίας, Φρανσουά Μιτεράν , ο οποίος εισήγαγε έναν ετήσιο φόρο που επιβαλλόταν σε ακίνητα και μη επαγγελματικά περιουσιακά στοιχεία άνω των 3 εκατομμυρίων φράγκων, που ονομάζεται Impôt sur les Grandes Fortunes. Κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων δεκαετιών, ο φόρος γνωστός ως ISF καταργήθηκε, επαναφέρθηκε και τροποποιήθηκε από τις επόμενες κυβερνήσεις. Μετά την άνοδο του Μακρόν στην εξουσία το 2017, περιόρισε τον φόρο ώστε να εφαρμόζεται μόνο σε ακίνητα.
Ο Λεκόρνου είπε ότι δεν σχεδιάζει να αναβιώσει την παλιά ISF. Ενώ η Γαλλία, τα τελευταία χρόνια, έχει υποστηρίξει ένα κίνημα για την εφαρμογή ενός ευρέος φόρου δισεκατομμυριούχων παγκοσμίως, διαδοχικοί υπουργοί Οικονομικών και πρωθυπουργοί έχουν υποστηρίξει ότι οι άνθρωποι μπορεί να φύγουν αν είναι η πρώτη ή η μόνη χώρα που το κάνει. Αυτό συνέβη επί Μιτεράν και ξανά επί του πρώην προέδρου Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος εισήγαγε έναν βραχύβιο υπερφόρο 75% στα κέρδη άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ.
Περίπου 1.800 υπερπλούσια άτομα που είναι εγγεγραμμένα ως φορολογικοί κάτοικοι θα επηρεαστούν από τον φόρο Γκαμπριέλ Ζούκμαν, και αυτός ανησυχεί τους υψηλόμισθους. Ο ιδρυτής της LVMH, Bernard Arnault -ο πλουσιότερος άνθρωπος της Ευρώπης με περιουσία περίπου 167 δισεκατομμυρίων δολαρίων- δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι θα «καταστρέψει την φιλελεύθερη οικονομία». Η επενδυτική τράπεζα Bpifrance, επικεφαλής του κράτους, και μια σειρά από επιχειρηματικά λόμπι έχουν επίσης ταχθεί εναντίον του.
Το Κόμμ της Μαρίν Λε πεν έχει μια λιγότερο ριζοσπαστική πρόταση. Ουσιαστικά θα μετέτρεπε τον φόρο ακίνητης περιουσίας του Μακρόν σε έναν «φόρο επί της οικονομικής περιουσίας» που θα απάλλασσε ένα ακίνητο κατοικίας, επιχειρηματικά περιουσιακά στοιχεία και το 75% των επενδύσεων σε μετοχές που κατέχονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το κόμμα έχει επίσης σχέδια για φόρους επί της χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας, των επαναγορών μετοχών και των υπερβολικών μερισμάτων και κερδών, σύμφωνα με τον Ζαν-Φιλίπ Τανγκί, βουλευτή που βοηθά στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής του κόμματος.
Ο Τσάρλς ντε Κούρσον, ανώτερο μέλος της επιτροπής οικονομικών της Εθνοσυνέλευσης -ο οποίος υποστηρίζει ότι ένας φόρος Ζούκμαν θα μπλοκαριζόταν από το ανώτατο δικαστήριο ως αντισυνταγματικός- έχει άλλες ιδέες.
Ο Τσάρλς ντε Κούρσον, ανεξάρτητος βουλευτής που κατέχει την έδρα του από το 1993, δήλωσε σε δημοσιογράφους στην ένωση τύπου AJEF την περασμένη εβδομάδα ότι η αναβίωση ενός φόρου στις εταιρείες χαρτοφυλακίου, ο οποίος καταργήθηκε πριν από δύο δεκαετίες, είναι μια πιθανότητα. Επίσης, πρότεινε να γίνουν αλλαγές στο λεγόμενο φορολογικό καταφύγιο Dutreil, το οποίο προσφέρει σημαντικές μειώσεις στις εισφορές κληρονομιάς για τις οικογένειες που μεταβιβάζουν εταιρείες στην επόμενη γενιά.
Τους τελευταίους μήνες, η νυν υπηρεσιακή υπουργός Προϋπολογισμού, Αμελί ντε Μοντσαλέν, έχει θέσει το ζήτημα του ενδεχόμενου μεγαλύτερου ελέγχου των εταιρειών χαρτοφυλακίου από τις γαλλικές φορολογικές αρχές, κάτι που θα μπορούσε να εφαρμοστεί ευρύτερα στο σύνολο των εκατομμυριούχων, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών κεφαλαίων, σε αντίθεση με μέτρα όπως αυτό του Ζουκμάν.
Ο διευθύνων σύμβουλος μιας εταιρείας CAC40, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί για να συζητήσει ένα ευαίσθητο θέμα, δήλωσε στο Bloomberg ότι ενώ κάποιοι θα μπορούσαν να θεωρήσουν αποδεκτό έναν φόρο διαφορετικό από τον φόρο Ζούκμαν, αυτός θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα σχέδιο που θα στοχεύει στον περιορισμό του δημόσιου ελλείμματος. Αυτό που πραγματικά θέλουν οι ηγέτες των επιχειρήσεων είναι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες που θεωρούν αναποτελεσματικές και σπάταλες, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος.
Τουλάχιστον τα τρία τέταρτα της προσπάθειας που απαιτείται για τον περιορισμό του ελλείμματος, από το αναμενόμενο 5,4% του οικονομικού προϊόντος φέτος, πρέπει να προέλθουν από περικοπές δαπανών και βελτιωμένη αποδοτικότητα, σύμφωνα με τον Πιερ Μοσκοβισί, επικεφαλής του εθνικού ελεγκτικού δικαστηρίου της Γαλλίας. Υποστηρίζει ότι ενώ τα μέτρα για την αξιοποίηση των πλουσιότερων είναι δυνατά -και πιθανώς απαραίτητα, για να επιτευχθεί συμφωνία για έναν προϋπολογισμό- οι φόροι δεν θα πρέπει να ισοδυναμούν με δήμευση ή να βλάπτουν την ικανότητα των νεοσύστατων επιχειρήσεων και των εταιρειών να αναπτύσσονται και να ανταγωνίζονται στη Γαλλία.
