Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να συγκεντρώσει τους πόρους της για τις αμυντικές δαπάνες και να εξετάσει το ενδεχόμενο ενός κοινού προϋπολογισμού που θα χρηματοδοτείται από κοινό χρέος, σύμφωνα με τον Μαρτέν Κάζακς, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σε ερώτηση αν θα υποστήριζε την κίνηση αυτή, ο επικεφαλής της Τράπεζας της Λετονίας δήλωσε σήμερα (10.10.2025) στο Bloomberg Television ότι «θα ήταν επίσης πιο αποτελεσματικό από το να το κάνουμε μεμονωμένα. Πιστεύω ότι αυτό είναι μια κοινή ευρωπαϊκή ανάγκη. Θα αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Ναι, θα το υποστήριζα». Ο πρόεδρος της Bundesbank, Ιωακίμ Νάγκελ, πρότεινε την Τρίτη (7.10.2025) έναν προϋπολογισμό της ΕΕ για αμυντικές δαπάνες, υποδηλώνοντας ότι αυτός θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από κοινό χρέος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τάχθηκε επίσης υπέρ της «κοινής χρηματοδότησης δημόσιων αγαθών, όπως η άμυνα». Ωστόσο, οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, εξακολουθούν να αντιτίθενται σε μεγάλο βαθμό σε ένα πιο κοινό δανεισμό.
Ο Κάζακς προέτρεψε επίσης τους ευρωπαίους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να βρουν τρόπους για να αξιοποιήσουν τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για να υποστηρίξουν την Ουκρανία «πολύ πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερο βαθμό».
«Για να το πω χωρίς περιστροφές, υπάρχουν δύο επιλογές», είπε. «Η μία είναι να φορολογήσουμε τις δικές μας κοινωνίες και η άλλη είναι να πάρουμε τα χρήματα των επιτιθέμενων, και νομίζω ότι η δεύτερη επιλογή είναι φυσικά η καλύτερη».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συζητούν σχέδια για τη χρήση έως και 185 δισ. ευρώ (217 δισ. δολάρια) από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως εγγύηση για ένα δάνειο προς υποστήριξη των πολεμικών προσπαθειών της Ουκρανίας. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα βρίσκονται επίσης στην ατζέντα όταν μια αντιπροσωπεία υψηλόβαθμων Ουκρανών αξιωματούχων επισκεφθεί τις ΗΠΑ στις αρχές της επόμενης βδομάδας.
Ενώ η ΕΚΤ υποστηρίζει ότι η απόφαση εναπόκειται στους πολιτικούς, τονίζει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστό το διεθνές δίκαιο, ώστε να μην αποδυναμωθεί η παγκόσμια θέση του ευρώ. Ωστόσο, ο Λιθουανός συνάδελφος του Κάζακς, Γκεντιμίνας Σίμκους, δήλωσε πρόσφατα στο Politico ότι μια νίκη της Ρωσίας μπορεί να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στο ευρώ εξίσου, αν όχι περισσότερο, με τη φθορά της φήμης που θα προκληθεί από την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων.
Ο Κάζακς τόνισε επίσης τη σημασία του διεθνούς δικαίου και των δικαιωμάτων ιδιωτικής ιδιοκτησίας. «Αλλά υπάρχουν και ιδιωτικές περιουσίες στην Ουκρανία που καταστρέφονται, υπάρχουν ανθρώπινες ζωές που καταστρέφονται», είπε. «Επομένως, η Ουκρανία είναι σύμμαχός μας και πρέπει να την βοηθήσουμε και να βρούμε τους πιο αποτελεσματικούς και λιγότερο δαπανηρούς τρόπους». Όσον αφορά τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, ο Κάζακς είπε ότι η τρέχουσα στάση είναι «πολύ κατάλληλη», επαναλαμβάνοντας την προηγούμενη θέση του. «Στο 2%, το επιτόκιο καταθέσεων είναι ουδέτερο», πρόσθεσε, «οπότε δεν περιορίζει ούτε διεγείρει την ανάπτυξη».
«Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια προκατάληψη αυτή τη στιγμή», είπε όταν ρωτήθηκε αν η επόμενη κίνηση θα είναι μείωση ή αύξηση. Τόνισε ότι υπάρχουν τόσο ανοδικοί όσο και καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές του πληθωρισμού, μερικοί από τους οποίους σχετίζονται με γεωπολιτικές αβεβαιότητες.
Αυτό συνάδει με τα σχόλια του Ισπανού τραπεζίτη Χοσέ Λουίς Εσκριβά Μπελμόντε. Σε συνέντευξη που παραχώρησε την Τετάρτη (8.10.2025) στο συνέδριο Bloomberg Future of Finance στη Μαδρίτη, δήλωσε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν έχουν προς το παρόν καμία πρόθεση να μειώσουν τα επιτόκια.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Ρ. Λέιν, ωστόσο, παρατήρησε αυτή την εβδομάδα ότι, αν και δεν βλέπει καμία ανάγκη να αναλάβει δράση αυτή τη στιγμή, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν να επιλέξουν μεταξύ της διατήρησης των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα ή της μείωσής τους.
Ενώ οι περισσότεροι αξιωματούχοι φαίνονται ικανοποιημένοι με τις τρέχουσες ρυθμίσεις της νομισματικής πολιτικής, ορισμένοι έχουν υποδείξει ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα περαιτέρω μειώσεων. Ανησυχούν ότι ο πληθωρισμός και η ανάπτυξη ενδέχεται να αποδειχθούν ασθενέστεροι από το αναμενόμενο.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προσωπικού για τον Σεπτέμβριο, η αύξηση των τιμών καταναλωτή – που σήμερα βρίσκεται στο 2,2% – θα επιβραδυνθεί στο 1,7% το επόμενο έτος, πριν επιστρέψει στο 1,9% το 2027, σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τον στόχο του 2%. Η ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια.
Μια πρόσφατη ανάλυση της Commerzbank με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Κάζακς είναι ο υπεύθυνος χάραξης πολιτικής που στέλνει τα πιο αξιόπιστα μηνύματα για το μέλλον των επιτοκίων της ΕΚΤ.
Όταν ρωτήθηκε αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να θέσει υποψηφιότητα για μία από τις επικείμενες θέσεις στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, ο Κάζακς παρέμεινε ασαφής. «Κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να προχωρήσω», είπε. «Η απόφαση θα ληφθεί από τους πολιτικούς».
