Μετά το λεγόμενο σκιώδη στόλο μεταφοράς πετρελαίου από τη Ρωσία μετά το εμπάργκο που επέβαλε η Δύση με αφορμή την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ προειδοποιεί για το ενδεχόμενο «σκιώδους στόλου» και στη μεταφορά του ρωσικού φυσικού αερίου.
Αυτό αποκαλύπτει η πρόταση κανονισμού του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, τη βελτίωση της παρακολούθησης των πιθανών ενεργειακών εξαρτήσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (σ.σ. δημοσιεύτηκε σήμερα, 20 Οκτωβρίου 2025).
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Συγκεκριμένα, στην πρόταση του συμβουλίου των υπουργών ενέργειας της ΕΕ αναφέρει πως «αντίθεση με άλλα αγαθά, το φυσικό αέριο είναι ένα ομοιογενές αγαθό που διακινείται σε μεγάλους όγκους και συχνά μεταπωλείται πολλές φορές μεταξύ εμπόρων σε επίπεδο χονδρικής».
Η ίδια πρόταση συνεχίζει: «Λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη πολυπλοκότητα της ανίχνευσης της προέλευσης του φυσικού αερίου, και (…) ότι οι Ρώσοι προμηθευτές ενδέχεται να επιδιώξουν να παρακάμψουν τον παρόντα κανονισμό, για παράδειγμα μέσω πωλήσεων μέσω μεσαζόντων, μέσω μεταφορτώσεων ή μέσω μεταφοράς μέσω άλλων χωρών, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να προβλέπει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για την αποφυγή της παράκαμψης της απαγόρευσης».
«Συνεπώς, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να διαπιστώνουν εάν οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσική Ομοσπονδία εισέρχονται στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης μέσω συστημάτων που δημιουργούνται για την παράκαμψη των κανόνων του παρόντος κανονισμού», αναφερει το ίδιο ντοκουμέντο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Κατά τον προσδιορισμό του εάν το φυσικό αέριο τίθεται σε ελεύθερη κυκλοφορία στην Ένωση, οι τελωνειακές αρχές δεν θα πρέπει να βασίζονται μόνο στις πληροφορίες που παρέχονται στην τελωνειακή διασάφηση, αλλά να τους επιτρέπεται, βάσει άλλων διαθέσιμων πληροφοριών, να αξιολογούν, όπου το κρίνουν σχετικό, εάν ένα αγαθό που εισάγεται στην Ένωση προορίζεται πράγματι να τεθεί σε ελεύθερη κυκλοφορία. Ο κανονισμός θα πρέπει επίσης να απαιτεί τον καθορισμό της χώρας παραγωγής και της αλυσίδας εφοδιασμού του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ένωση», επισημαίνει η πρόταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Τεστ… DNA για τις εισαγωγές φυσικού αερίου
«Συγκεκριμένα», αναφέρει η ίδια πρόταση «οι εισαγωγείς φυσικού αερίου θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν στις αρχές όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για να προσδιορίσουν τη χώρα παραγωγής του φυσικού αερίου που εισάγεται στην Ένωση και να προσδιορίσουν εάν το εισαγόμενο αέριο υπόκειται στη γενική απαγόρευση ή σε μία από τις εξαιρέσεις της. Η έννοια της «καταγωγής» βάσει του τελωνειακού δικαίου της Ένωσης ενδέχεται να μην επιτρέπει πάντα τον προσδιορισμό της χώρας παραγωγής του εισαγόμενου αερίου, για παράδειγμα όταν το αέριο υποβλήθηκε σε επεξεργασία (π.χ. υγροποιήθηκε ή επαναεριοποιήθηκε) μετά την έξοδο από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ο κανονισμός θα πρέπει επομένως να καλύπτει επίσης περιπτώσεις όπου η χώρα «καταγωγής» βάσει του τελωνειακού δικαίου της Ένωσης διαφέρει από τη χώρα παραγωγής του αερίου και να προβλέπει μηχανισμό για την επαλήθευση του εάν το φυσικό αέριο εξορύχθηκε ή υγροποιήθηκε στη Ρωσική Ομοσπονδία. Οποιοδήποτε αέριο το οποίο, πριν από την εισαγωγή του στην ΕΕ, εξήχθη από τη Ρωσική Ομοσπονδία, είτε μέσω άμεσης εξαγωγής από τη Ρωσία στην ΕΕ είτε μέσω έμμεσης εξαγωγής μέσω τρίτης χώρας, θα πρέπει, εκτός από την περίπτωση διαμετακόμισης, να υπόκειται στην απαγόρευση. (20α) Λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών του φυσικού αερίου μέσω αγωγών και του ΥΦΑ, και προκειμένου να καταστεί δυνατή η ομαλή διαδικασία επαλήθευσης της χώρας παραγωγής και των όρων για πιθανές εξαιρέσεις πριν από την είσοδο του φυσικού αερίου στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, θα πρέπει να εισαχθεί μια διαδικασία προηγούμενης άδειας».
Πότε θα μπαίνει μπλόκο στις εισαγωγές
«Οι εισαγωγές θα πρέπει να απορρίπτονται ελλείψει άδειας», επισημαίνει η πρόταση του ευρωπαϊκού συμβουλίου. «Οι αρχές έκδοσης αδειών θα πρέπει να ενημερώνονται εκ των προτέρων για τις προβλεπόμενες εισαγωγές στην Ένωση και θα πρέπει να τους υποβάλλονται οι πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την επαλήθευση της χώρας παραγωγής ή για το εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για εξαίρεση βάσει του παρόντος κανονισμού. Ενώ οι αρχές έκδοσης αδειών θα πρέπει να προσπαθούν να εκδίδουν άδεια εντός της περιόδου μεταξύ της υποβολής των πληροφοριών από τον εισαγωγέα και της προβλεπόμενης εισόδου στο τελωνειακό έδαφος, προκειμένου να διευκολύνουν τις εισαγωγές φυσικού αερίου στην ΕΕ, μπορούν επίσης να αποφασίσουν σε μεταγενέστερο στάδιο, ιδίως σε περίπτωση που υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με τις παρεχόμενες πληροφορίες. Η προηγούμενη άδεια δεν θίγει τις υφιστάμενες εξουσίες επιβολής των τελωνειακών αρχών. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου από χώρες παραγωγής φυσικού αερίου θα πρέπει να εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή εάν η Ένωση έχει εισάγει σημαντικούς όγκους από αυτές τις χώρες στο παρελθόν και εάν οι χώρες αυτές έχουν δείξει ότι δεν επιθυμούν να στηρίξουν τον ρωσικό τομέα φυσικού αερίου μέσω απαγόρευσης της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου, περιοριστικών μέτρων που στοχεύουν τις ρωσικές υποδομές φυσικού αερίου, τις ρωσικές εταιρείες φυσικού αερίου ή τα πρόσωπα που διαχειρίζονται τέτοιες εταιρείες, ή εάν οι χώρες αυτές δεν διαθέτουν την απαραίτητη υποδομή για την εισαγωγή φυσικού αερίου μέσω αγωγών ή Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG). Η Κομισιόν θα πρέπει να καταρτίσει τον κατάλογο των εν λόγω χωρών».
Η πρόταση του ευρωπαϊκού συμβουλίου επισημαίνει πως «οι αρχές έκδοσης αδειών και, όταν δεν είναι πανομοιότυπες, οι τελωνειακές αρχές θα πρέπει να μπορούν να ζητούν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την αξιολόγηση της νομιμότητας των εισαγωγών. Θα πρέπει επίσης να μπορούν να βασίζονται σε πληροφορίες από άλλες πηγές. Δεδομένου ότι οι συμβατικοί όροι που καθορίζουν τα στοιχεία που είναι σχετικά με την αξιολόγηση είναι συχνά πολύπλοκοι, οι αρχές θα πρέπει να έχουν την εξουσία να ζητούν από τους εισαγωγείς λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων ολόκληρων συμβάσεων προμήθειας, εξαιρουμένων των πληροφοριών σχετικά με τις τιμές, όπου αυτό είναι απαραίτητο για την κατανόηση του πλαισίου ορισμένων ρητρών ή αναφορών σε άλλες συμβατικές διατάξεις. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει κανόνες που να διασφαλίζουν την αποτελεσματική προστασία των επιχειρηματικών απορρήτων των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων».
