Φθάνοντας στην Πράγα και με καλές καιρικές συνθήκες, η διαδρομή μέχρι τα προάστια και το κάστρο Loucen, δεν είναι μακρινή, όμως, με πολύ μποτιλιάρισμα -για να μη νομίζετε ότι είναι μόνο φαινόμενο της Αθήνας- ήθελες κοντά δύο ώρες για να επισκεφτείς ένα όμορφο μέρος, σε καταπράσινο περιβάλλον, εκεί όπου η Skoda είχε στήσει μια από τις πολλές εκδηλώσεις που διοργανώνει φέτος, το 2025, για να γιορτάσει τα 130 χρόνια της ιστορίας της.
Με μια αντιπροσωπευτική γκάμα μοντέλων από το ξεκίνημά της έως σήμερα, οι Skoda Classic Days με έβαλαν στην κάψουλα του χρόνου κι άλλο που δεν ήθελα να ντυθώ με κατάλληλα ρούχα και να βιώσω την αίσθηση του να οδηγείς αυτοκίνητα μιας άλλης εποχής.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αυτοκίνητα με σκληρά τιμόνια για να κάνεις μπράτσα -αλήθεια, πώς τα οδηγούσαν τότε;- με κιβώτια 3 ή και 4 ταχυτήτων, με χειροκίνητους διακόπτες για τους υαλοκαθαριστήρες, με ένα αξεσουάρ που το ξεχάσαμε τα τελευταία χρόνια στα σύγχρονα αυτοκίνητα – το τασάκι για τα αποτσίγαρα και τις στάχτες – και με καρμπυρατέρ.
Μοντέλα περίτεχνα σχεδιασμένα, εκκεντρικά στο πέρασμά τους σήμερα στους δρόμους. Τα περισσότερα με τεράστιο καπό για να φιλοξενήσει τα υπερμεγέθη σε όγκο μοτέρ αλλά με μικρή ιπποδύναμη, κι άλλα με κινητήρα στο πίσω μέρος, με πατέντες έξυπνες για το πώς μπορείς να ξεδιπλώσεις από τα πόδια σου, στο πίσω μέρος, ένα κάθισμα για τα παιδιά και τόσα άλλα που σου διδάσκει η εφευρετικότητα των μηχανικών του τότε, στην αρχή της αυτοκίνησης.
Ναι, η Skoda δεν είναι μια τυχαία μάρκα και ναι, τα 130 χρόνια ιστορία της μαρτυρούν μια διαδρομή δύσκολη, σε εποχές με πολέμους, αλλαγές συνόρων, διασπάσεις κρατών (παράδειγμα η Τσεχοσλοβακία), που έφτασε να είναι μέλος του ομίλου VW από το 1991 και στις μέρες μας να βρίσκεται στην 3η θέση των πωλήσεων στην Ευρώπη, καταγράφοντας τη σημαντικότερη εμπορική επίδοση στην ιστορία της.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μιλώντας για το σήμερα, η Skoda διαθέτει την πιο σύγχρονη γκάμα στην ιστορία της, προσφέροντας αμιγώς ηλεκτρικά, plug-in υβριδικά και μοντέλα εσωτερικής καύσης. Μάλιστα, η στρατηγική NEXT LEVEL – SKODA STRATEGY 2030 χαράσσει το όραμα της επόμενης δεκαετίας, τοποθετώντας τη μάρκα σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης, καινοτομίας και διεθνοποίησης. Η Skoda θέλει να παραμείνει στις κορυφαίες πέντε μάρκες πωλήσεων στην Ευρώπη έως το 2030, επεκτείνει τη γκάμα των ηλεκτρικών της μοντέλο και στοχεύει σε μερίδιο 50–70% ηλεκτρικών οχημάτων στις συνολικές της πωλήσεις στην Ευρώπη.
Με παραγωγή στην Τσεχία και σε διεθνή δίκτυα, με χιλιάδες εργαζόμενους και τεχνογνωσία που αξιοποιείται στις συνέργειες του ομίλου Volkswagen, η Skoda εξελίσσεται σε στρατηγικό πυλώνα του ευρωπαϊκού αυτοκινητικού χάρτη.
Μιλώντας για το χθες, πριν από 130 χρόνια, οι Laurin & Klement ξεκίνησαν από ποδήλατα κατασκευασμένα στη Mlada Boleslav, που αποτελεί και σήμερα έδρα της εταιρείας, συνέχισαν με τα πρώτα μηχανοκίνητα ποδήλατα και μοτοσυκλέτες το 1899, είχαν παρθενική αγωνιστική συμμετοχή το 1901, και παρουσίασαν το 1905 το πρώτο αυτοκίνητο Voiturette A. Ωστόσο, καθοριστική ήταν η συγχώνευση της Laurin & Klement με τη Skoda Engineering Works του Πίλσεν, το 1925, με την εταιρεία να μετονομάζεται από Laurin & Klement σε Skoda.
Το ένδοξο παρελθόν
Όταν βλέπεις αυτοκίνητα μιας άλλης εποχής έξω από μουσεία, το πρώτο που σκέφτεσαι είναι αν μπορούν να οδηγηθούν και όχι απλά να τα φορτώσουν σε μια νταλίκα και να τα μεταφέρουν.
Κι όμως, όλα αυτά τα αυτοκίνητα οδηγούνται και είναι καλά συντηρημένα για να αντέχουν στο χρόνο, και σκεφτείτε πώς κινούνται στους δρόμους του σήμερα, καλοστρωμένους με άσφαλτο, ενώ τότε σε χώμα και πέτρες. Κι όμως άντεχαν. Άρα, γιατί να μην αντέχουν και τώρα.
Συνοδήγησα τα προπολεμικά, και οδήγησα τα μεταπολεμικά αυτοκίνητα που είχα στη διάθεσή μου και η εμπειρία είναι απερίγραπτη.
Τα μοντέλα που μπήκα συνεπιβάτης
Laurin & Klement Voiturette A (1905 – 1907)
Το πρώτο αυτοκίνητο των Laurin & Klement, το Voiturette A, παρήχθη από το 1905 έως το 1907. Διθέσιο, με δικύλινδρο κινητήρα 7 ίππων και τελική ταχύτητα 40 χλμ./ώρα. Παρήχθησαν 44 μονάδες, στην τιμή των 3.600 κορωνών (περίπου 150 ημερομίσθια της εποχής). Η κατανάλωση ανερχόταν σε 4 λίτρα βενζίνης ανά 100 χιλιόμετρα. Το σασί βασιζόταν σε πλαίσιο-σκάλα με δύο άκαμπτους άξονες και ημιελλειπτικά φύλλα σούστας, ενώ η ισχύς μεταδιδόταν στους πίσω τροχούς μέσω άξονα cardan.
Το Voiturette A ακολούθησε το Voiturette B, με κινητήρα 1.399 κ.εκ. και παραγωγή 200 μονάδων.
Laurin & Klement 110 (1925 – 1929)
Η συγχώνευση της Laurin & Klement με τη Skoda Works το 1925 άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο. Για ένα διάστημα, τα μοντέλα έφεραν διπλή ονομασία. Το L & K 110, διαθέσιμο ως λιμουζίνα, roadster ή βαν, διέθετε τετρακύλινδρο κινητήρα 1.791 κ.εκ. (25 ίπποι) και αργότερα 1.944 κ.εκ. (30 ίπποι), με κιβώτιο τεσσάρων σχέσεων και φρένα σε όλους τους τροχούς. Κατασκευάστηκαν 2.985 μονάδες, και ήταν το τελευταίο μοντέλο που έφερε την υπογραφή Laurin & Klement πριν καθιερωθεί το όνομα Skoda.
Skoda 645 (1929 – 1934)
Μια πολυτελής έκδοση, με εξακύλινδρο κινητήρα 2.492 κ.εκ. (45 ίπποι) και ταχύτητα 90 χλμ./ώρα. Κομψό με προσεγμένη τεχνική στην κατασκευή. Το Faux Cabriolet ήταν η κορυφαία έκδοση, με πλούσιο εσωτερικό και αεροδυναμική γραμμή. Παρήχθησαν 758 μονάδες και ένα αυθεντικό αντίγραφο εκτίθεται στο Μουσείο Skoda. Σε αυτό το μοντέλο ξεδιπλώνονταν μπροστά στα πόδια μου τα παιδικά καθίσματα.
Skoda Popular Monte Carlo (1936 – 1939)
Εμπνευσμένο από τη 2η θέση του Skoda Popular Sport στο Ράλι Μόντε Κάρλο του 1936, αποτέλεσε ένα μικρό, κομψό σπορ μοντέλο που συνδύαζε τεχνολογική καινοτομία και σχεδιαστική λεπτότητα. Ο τετρακύλινδρος κινητήρας 1.386 κ.εκ. απέδιδε 31 ίππους, με τελική ταχύτητα 125 χλμ./ώρα και υδραυλικά φρένα – πρωτοπορία για την εποχή.
Κατασκευάστηκαν μόλις 72 μονάδες, εκ των οποίων σώζονται περίπου 12.
Το μαύρο coupé του 1937 στο Μουσείο Skoda είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα μοντέλα της προπολεμικής περιόδου.
Skoda Superb 3000 OHV (1938 – 1949)
Η ονομασία Superb εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1934, και το Superb 3000 OHV έγινε συνώνυμο της πολυτέλειας και της τεχνολογικής προόδου.
Με εξακύλινδρο κινητήρα 3.137 κ.εκ. (85 ίπποι), τετρατάχυτο κιβώτιο και ανεξάρτητη ανάρτηση, έπιανε τα 125 χλμ./ώρα και διατίθετο ως sedan, λιμουζίνα ή cabriolet.
Η ανανεωμένη έκδοση του 1939 ξεχώριζε για το αεροδυναμικό καπό της — χαρακτηριστικό που του χάρισε το παρατσούκλι «Αλιγάτορας».
Τα μοντέλα που οδήγησα
Skoda Rapid 1500 OHV (1939 – 1941)
Δημιουργήθηκε για μεγάλα ταξίδια, με τετρακύλινδρο κινητήρα 1.558 κ.εκ. (46 ίπποι) και τελική ταχύτητα 110 χλμ./ώρα. Η έκδοση Highway ξεχώριζε για την αεροδυναμική σχεδίασή της – ήταν το πρώτο Skoda που δοκιμάστηκε σε αεροδυναμική σήραγγα. Από τις 1.804 μονάδες παραγωγής, οι 110 ανήκαν σε αυτήν τη σειρά. Έχοντας συνηθίσει με τα υδραυλικά και ηλεκτρικά συστήματα διεύθυνσης σήμερα, έπρεπε να επιστρατεύσω πολλή δύναμη για να το στρίψω.
Skoda 1101 «Tudor» Cabrio (1946 – 1952)
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Skoda επανήλθε δυναμικά με το 1101 «Tudor», ένα αυτοκίνητο με εξαγωγικό προσανατολισμό. Η παραγωγή του ξεκίνησε στις 6 Μαΐου 1946 στη Μλάντα Μπόλεσλαβ και συνεχίστηκε στα εργοστάσια Kvasiny και Vrchlabí. Συνολικά παρήχθησαν 66.904 πολιτικές μονάδες και 4.237 στρατιωτικές, με πάνω από το 2/3 να εξάγεται σε περισσότερες από 70 χώρες – ένα εξαιρετικό επίτευγμα για την εποχή.
Το όνομα «Tudor» προήλθε από τον αγγλικό όρο «two-door», καθώς η πλειονότητα των εκδόσεων ήταν δίθυρη. Διέθετε ανεξάρτητη ανάρτηση και τετρακύλινδρο κινητήρα 1.089 κ.εκ. (32 ίπποι), και είχε τελική ταχύτητα 100 χλμ./ώρα. Η έκδοση Cabriolet ξεχώριζε για την κομψότητα και την ελευθερία που προσέφερε, ενώ η παραλλαγή 1102 του 1948 εισήγαγε εσωτερικές βελτιώσεις και νέα διάταξη στον λεβιέ ταχυτήτων. Το πράσινο Skoda 1101 Cabriolet του 1948 της ελβετικής πρεσβείας ανήκει σήμερα στο Μουσείο Skoda και θεωρείται ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα παραδείγματα της σειράς. Με αυτό κυκλοφόρησα σαν πρέσβης!
Skoda Sport (1949)
Δεν το οδήγησα αν και θα ήθελα. Υπήρξε το αγωνιστικό σύμβολο της μεταπολεμικής Skoda. Κατασκευάστηκε σε μόλις δύο μονάδες το 1949 και συμμετείχε στις 24 Ώρες του Le Mans το 1950 — το πρώτο τσεχικό αυτοκίνητο που πήρε μέρος στον ιστορικό αγώνα. Εξοπλιζόταν με τετρακύλινδρο κινητήρα 1.089 κ.εκ., 60 ίππων, και έφθανε τα 160 χλμ./ώρα, χάρη στο ελαφρύ αλουμινένιο αμάξωμα του (590 κιλά). Σήμερα ένα από τα δύο αυτοκίνητα σώζεται και συμμετέχει στο Le Mans Classic.
Skoda Felicia Cabriolet (1959 – 1964)
Το μοντέλο του 1959 άνοιξε την πιο εξωστρεφή σελίδα της Skoda, με κομψότητα και τεχνολογία. Με τετρακύλινδρο κινητήρα 1.089 κ.εκ. (50 ίπποι), ανεξάρτητη ανάρτηση, τελική ταχύτητα 120 χλμ./ώρα και ομαλή οδήγηση. Η έκδοση Super του 1962 έφτασε στους 55 ίππους και την τελική στα 135 χλμ./ώρα. Πρωτοποριακή ήταν η σκληρή αποσπώμενη οροφή από πλαστικό ενισχυμένο με υαλονήματα. Από τις 14.863 μονάδες που παρήχθησαν, οι περισσότερες εξήχθησαν σε Ευρώπη και Αμερική, καθιερώνοντας τη Skoda ως παγκόσμιο παίκτη στις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Skoda Octavia Combi (1961 – 1971)
Παρήχθη από το 1960 έως το 1971. Ο κινητήρας 1.221 κ.εκ. (47 ίπποι) χάριζε τελική 115 χλμ./ώρα, ενώ ο χώρος αποσκευών έφτανε τα 690 λίτρα (ή 1.050 με αναδίπλωση καθισμάτων). Η πίσω πόρτα δύο τμημάτων ήταν πρωτοπορία για την εποχή, όπως και η δυνατότητα μετατροπής των καθισμάτων σε κρεβάτι. Παρήχθησαν 54.086 μονάδες, με τα 2/3 να κατευθύνονται σε εξαγωγές.
Skoda Trekka (1966 – 1972)
Ήταν το πρώτο αυτοκίνητο που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στη Νέα Ζηλανδία με την υποστήριξη της Skoda. Βασισμένο στην Octavia Super και με κινητήρα 1.221 κ.εκ. (40 ίπποι), βγήκε σε περίπου 3.000 μονάδες. Η μικρότερη μεταξονιοαπόσταση και το προαιρετικό μπλοκέ διαφορικό του προσέφεραν εξαιρετικές εκτός δρόμου ικανότητες. Αποτέλεσε πρόδρομο των μελλοντικών SUV της μάρκας και παραμένει σύμβολο καινοτομίας για τη μάρκα.
Skoda 110 R Coupé (1970 – 1980)
Υπήρξε το «σπορ αυτοκίνητο του λαού». Με τετρακύλινδρο κινητήρα 1.107 κ.εκ. (52 ίπποι) και τελική 145 χλμ./ώρα, συνδύαζε αισθητική και ευκολία στην οδήγηση. Η γραμμή του ενέπνευσε το αγωνιστικό 130 RS, γνωστό ως «Porsche της Ανατολής». Παρήχθησαν 57.085 μονάδες στο Kvasiny, με το 93 % να εξάγεται κυρίως στη Δύση.
Skoda 120 GLS (1976 – 1990)
Το τελευταίο μεγάλο sedan με κινητήρα πίσω. Διακρινόταν για την άνεση και την πρακτικότητά του, με κινητήρα 1.174 κ.εκ. (54 ίπποι) και τελική 140 χλμ./ώρα. Η πολυτελής έκδοση GLS είχε τετραπλούς προβολείς και αναβαθμισμένο εσωτερικό. Περισσότερο από το 70% της παραγωγής εξήχθη σε ξένες αγορές, επιβεβαιώνοντας τη διεθνή απήχηση της μάρκας.
Skoda Rapid 135 (1987 – 1990)
Ο τελευταίος εκπρόσωπος της εποχής με κινητήρα πίσω. Με τετρακύλινδρο κινητήρα 1.289 κ.εκ. (58 ίπποι) και τελική 150 χλμ./ώρα, διατήρησε το πνεύμα του 110 R σε πιο σύγχρονη μορφή. Παρήχθη σε 10.980 μονάδες και θεωρείται το κύκνειο άσμα της παραδοσιακής μηχανολογίας της Skoda.
Skoda Favorit 136 L (1988 – 1994)
Το Skoda Favorit σηματοδότησε την αναγέννηση της μάρκας και την είσοδό της στη σύγχρονη εποχή. Αναπτύχθηκε υπό την καθοδήγηση του Petr Hrdlička και σχεδιάστηκε από το στούντιο Stile Bertone, συνδυάζοντας ιταλική αισθητική με τσεχική μηχανολογική συνέπεια. Παρουσιάστηκε το 1987 και παρήχθη από το 1988 με τετρακύλινδρο κινητήρα 1.289 κ.εκ. (58 ίπποι) και πεντατάχυτο κιβώτιο, επιτυγχάνοντας ταχύτητα έως 150 χλμ./ώρα. Ήταν το πρώτο Skoda με κινητήρα και κίνηση εμπρός, σηματοδοτώντας τη ριζική αλλαγή της εταιρείας. Η παραγωγή του ξεπέρασε τις 780.000 μονάδες, ενώ μαζί με το Forman ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο. Το Favorit υπήρξε το τελευταίο Skoda που σχεδιάστηκε ανεξάρτητα και αποτέλεσε το θεμέλιο για τον εκσυγχρονισμό της μάρκας, οδηγώντας τη στο κατώφλι της νέας εποχής.
Από το 1991 και την ένταξη της Skoda στον όμιλο Volkswagen, είχαμε το 1996 την πρώτη σύγχρονη γενιά του Octavia, το πρώτο μοντέλο που αναπτύχθηκε εξ ολοκλήρου υπό τη νέα εταιρική ομπρέλα και που μέχρι σήμερα παραμένει σημείο αναφοράς.
Το 2020, το Enyaq, ήταν το πρώτο αμιγώς ηλεκτρικό Skoda, που άνοιξε το κεφάλαιο της νέας εποχής της βιώσιμης κινητικότητας με διεθνή επιτυχία.
Έχουμε πολλά να δούμε από τη Skoda προσεχώς, και, κυρίως, να οδηγήσουμε.
