Η κρίση στην Γαλλία αγγίζει το σημείο «βρασμού». Και μαζί της ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για την Ευρωζώνη και το Ευρώ.
Ο αναμφισβήτητος ρόλος της Γαλλίας, τόσο στο πολιτικό όσο και στο οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο, καθιστούν αναμφίβολα την παρούσα κρίση στη Γαλλία κρίσιμο ίσως και καθοριστικό σημείο καμπής για την ευρωζώνη καθώς αποσταθεροποιεί το βασικό θεμέλιο της Ε.Ε., ήτοι τον Γαλλο-Γερμανικό άξονα πάνω στον οποίο αυτή έχει οικοδομηθεί μεταπολεμικά.
Το χρονοδιάγραμμα των επόμενων εβδομάδων, αφ’ ενός με την επικείμενη ψήφο εμπιστοσύνης στην Γαλλική Βουλή (Εθνοσυνέλευση) για την επιβίωση ή μη της κυβέρνησης Μπαϊρού και αφ’ ετέρου με τις απεργιακές και κοινωνικές κινητοποιήσεις, που έχουν εξαγγελθεί, θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την πορεία της χώρας και τις επιπτώσεις αυτής της κρίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Μια ματιά στις κρίσιμες ημερομηνίες είναι ενδεικτική της ακολουθίας των γεγονότων που διαμορφώνουν αυτή την δυναμική:
- 27 Αυγούστου: Ο Μπαϊρού σε συνεννόηση με τον Μακρόν ανακοινώνει την πρόθεσή του για πρόωρη ψήφο εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου, γνωρίζοντας την πρόθεση της αντιπολίτευσης να καταθέσει εκείνη πρόταση μομφής αρχές του Σεπτέμβρη για το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης.
- 8 Σεπτεμβρίου : Πραγματοποίηση της ψηφοφορίας εμπιστοσύνης στη γαλλική Εθνοσυνέλευση. Το αποτέλεσμα εκτός εξαιρετικού απροόπτου θα είναι η καταψήφιση της κυβέρνησης με βάση τις δηλωμένες προθέσεις των κομμάτων.
- 10 Σεπτεμβρίου : Διαδηλώσεις και απεργίες από διάφορες κοινωνικές ομάδες, κόμματα και συνδικάτα, αναμένεται να κλιμακώσουν σε απροσδιόριστο επίπεδο την κοινωνική ένταση και τις συγκρούσεις με την κυβέρνηση.
Τα σενάρια μετά τις 8 του Σεπτέμβρη είναι πλέον τα ακόλουθα:
Εάν η κυβέρνηση όπως αναμένεται «πέσει», ο πρόεδρος Μακρόν θα πρέπει να επιλέξει, είτε να διορίσει νέο πρωθυπουργό, ή να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει νέες εκλογές, με ανεξέλεγκτες συνέπειες για την αποκαλούμενη «πολιτική σταθερότητα» και την οικονομία, όχι μόνο της Γαλλίας, αλλά και της Ε.Ε. συνολικά.
Με απλά λόγια η Γαλλία βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σοβαρής πολιτικής και οικονομικής κρίσης που απειλεί να αναζωπυρώσει σε βαθύτερα επίπεδα την ήδη εκτεταμένη αβεβαιότητα στην ευρωζώνη και να επιβαρύνει περαιτέρω την ήδη εύθραυστη οικονομική πορεία της περιοχής.
Επιπλέον όμως στέλνει και ένα «καινούργιο» ακραία απειλητικό μήνυμα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τι αποκαλύπτει ο «γαλλικός κόκορας»
Ποιο είναι αυτό; Ότι οι απαιτούμενες «δομικές» αλλαγές είναι πολιτικά εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατον να εφαρμοστούν ακόμη και στις πλουσιότερες και πλέον ισχυρές χώρες της Ένωσης.
Μπορεί αυτό να εξελιχθεί, όπως υποστηρίζουν κάποιοι αναλυτές στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σε ένα «domino effect» ανασφάλειας, στην υπόλοιπη Ευρώπη; Όπως υποστηρίζεται σχετικά, γιατί, αν η Γαλλία δεν μπορεί, θα πρέπει να μπούν σε ανάλογες δοκιμασίες οι άλλες κυβερνήσεις της Ευρωζώνης;
Με άλλα λόγια η γαλλική κρίση σε κάθε της ενδεχόμενη εξέλιξη ενισχύει τις φυγόκεντρες και όχι τις κεντρομόλες δυνάμεις στην Ε.Ε. Πολύ περισσότερο μάλιστα που το Βερολίνο, έχει ήδη ξεκινήσει μία «αυτονόμηση» της δικής του διαδρομής τόσο σε οικονομικό επίπεδο όσο και σε πολιτικό…
Τι είναι αυτό που επιχειρεί το Παρίσι;
Η κυβέρνηση μειοψηφίας του Μπαϊρού, προσπαθεί να εφαρμόσει μια αυστηρή δημοσιονομική πολιτική με στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Και στον στόχο αυτό – προϋπόθεση οικονομικής επιβίωσης για την Γαλλία – βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ευρεία συμμαχία αντιπολιτευόμενων κομμάτων, από την αριστερά μέχρι την ακροδεξιά, που έχουν δεσμευτεί να ρίξουν την κυβέρνηση στην ψήφο εμπιστοσύνης Η πρόταση του Μπαϊρού για περικοπές δαπανών ύψους 44 δισεκατομμυρίων ευρώ, που περιλαμβάνει και την κατάργηση δύο δημόσιων αργιών, δεν έχει συγκεντρώσει μόνο την αντίδραση της αντιπολίτευσης, αλλά έχει δρομολογήσει έντονες αντιδράσεις και κοινωνικές αναμετρήσεις, με προγραμματισμένες διαδηλώσεις και απεργίες που στοιχίζονται «οριζόντια» πλέον απέναντι στο πρόγραμμά της.
Ο Γάλλος πρόεδρος Ε. Μακρόν – παρά τις πιέσεις που έχει δεχθεί – έχει απορρίψει μέχρι στιγμής το ενδεχόμενο παραίτησης ή διάλυσης του Κοινοβουλίου, υποστηρίζοντας τη «στρατηγική» του Μπαϊρού, αν και η κοινή γνώμη ζητάει εκλογές, με ποσοστά που κυμαίνονται από 56% έως 69%. Η παρατεταμένη πολιτική αστάθεια με τις αλλεπάλληλες ανατροπές των κυβερνήσεων που έχει διορίσει έχει ήδη προκαλέσει πτώση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, με μετρήσιμη πλέον την τάση «απόσυρσης» των νέων επενδύσεων, αλλά και των αντιδράσεων στις αγορές χρέους. Πράγμα που καταγράφεται στα spreads μεταξύ γαλλικών, γερμανικών και ιταλικών ομολόγων.
Η γαλλική οικονομία παρουσιάζει ήδη σημεία «κάμψης», με την ανάπτυξη να επιβραδύνεται στο 0,6% για το 2025, κυρίως λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής και της αβεβαιότητας στο εμπόριο, τόσο στις εγχώριες όσο και διασυνοριακές συναλλαγές. Το δημόσιο χρέος της Γαλλίας έχει φτάσει το 113,9% του ΑΕΠ, με το έλλειμμα να παραμένει σχεδόν διπλάσιο από το όριο του 3% που προβλέπει το επικαιροποιημένο Σύμφωνο Σταθερότητας.
Οι αγορές έχουν ήδη αντιδράσει αρνητικά, με αύξηση των αποδόσεων των γαλλικών ομολόγων και διεύρυνση του spread έναντι των γερμανικών τίτλων, που αντανακλά στον δείκτη πολιτικού και οικονομικού κινδύνου. Η πολύ πιθανή πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού και η προοπτική νέων εκλογών αυξάνουν την αβεβαιότητα, με τους οικονομικούς αναλυτές να προειδοποιούν για πιθανές επιπτώσεις και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η παρούσα κρίση στη Γαλλία πυροδοτεί μια ήδη εύθραυστη κατάσταση στην ευρωζώνη, όπου η οικονομική εμπιστοσύνη υποχωρεί τόσο για εσωτερικούς όσο και διεθνείς λόγους (δασμοί, πόλεμος, κ.λ.π.), με σαφή αρνητική δυναμική και επιπτώσεις στην Ευρωζώνη ,αλλά και ειδικότερα σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία, κ.λ.π. Η πολιτική αποσταθεροποίηση, με ανοικτό κάθε ενδεχόμενο στην συνέχεια στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης αυξάνει τον κίνδυνο «μεταβολισμού» της κρίσης, ειδικά μέσω των αγορών ομολόγων, όπου η μεταβλητότητα και τα spreads έχουν ήδη αυξηθεί και καταγράφουν ισχυρή νευρικότητα, σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας που ήδη τροφοδοτείται στο εξωτερικό από τις ΗΠΑ.
Οι συγκλίνουσες πλέον εκτιμήσεις των αναλυτών στα διεθνή ΜΜΕ προειδοποιούν ότι «μια παρατεταμένη περίοδος πολιτικής αβεβαιότητας και κοινωνικής αναταραχής στη Γαλλία θα μπορούσε να επιταχύνει την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, να αυξήσει το κόστος δανεισμού και να επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε ολόκληρη την ευρωζώνη…». Ο γαλλικός κόκορας φαίνεται να «λαλεί» για την Ευρώπη και όχι μόνο για την Γαλλία.
