Άρειος Πάγος: Απόφαση – βόμβα για έκτακτους καθηγητές των ΤΕΙ

Απόφαση – βόμβα της πλήρους Ολομέλειας του Αρείου Πάγου κρίνει πως οι έκτακτοι καθηγητές των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι επί 20 ή και 30 ακόμη χρόνια απασχολούνταν με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Ιδρύματος.

Σύμφωνα με την απόφαση του Αρείου Πάγου, η συγκεκριμένη κατηγορία καθηγητών των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, καλύπτουν έκτακτες και απρόβλεπτες διδακτικές ανάγκες των Τ.Ε.Ι., με αποτέλεσμα να μην παρέχουν εξαρτημένη εργασία και να μην μπορούν να ενταχθούν στο μόνιμο προσωπικό.

Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με την υπ’ αριθμ. 3/2021 απόφασή της (Πρόεδρος η Αγγελική Αλειφεροπούλου και Εισηγητής ο αρεοπαγίτης Θεόδωρος Μαντούβαλος), έκρινε ομόφωνα ότι οι συμβάσεις με τις οποίες παρέχει το διδακτικό και ερευνητικό του έργο το επί συμβάσει προσωπικό των τέως Τ.Ε.Ι. (νυν Πανεπιστημίων) δεν είναι, ούτε υποκρύπτουν, σχέση εξαρτημένης εργασίας, διότι οι εν λόγω διδάσκοντες «δεν υποβάλλονται κατά την εκτέλεση του έργου τους αυτού, ενόψει της φύσης του, σε ιδιαίτερη δέσμευση και εξάρτηση από τον εργοδότη (Τ.Ε.Ι.), που να δικαιολογεί την ειδική προστασία τους από το εργατικό δίκαιο».

Άρειος Πάγος: Το σκεπτικό της απόφασης

Και σε κάθε περίπτωση, συνεχίζουν οι αρεοπαγίτες, οι συμβασιούχοι καθηγητές των Τ.Ε.Ι. «δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες των ανωτέρω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά έκτακτες και απρόβλεπτες ανάγκες τους (κάλυψη αναγκών λόγω αδειών των τακτικών καθηγητών, κενών θέσεων λόγω συνταξιοδοτήσεων μέχρι να ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία κάλυψής τους με τακτικό προσωπικό κ.λπ.)». Ωστόσο, η Ολομέλεια δεν καθιστά σαφές ποιο ήταν το νομικό status της απασχόλησης των εκπαιδευτικών των Τ.Ε.Ι.

Δεν παραλείπει πάντως, η Ολομέλεια να υπενθυμίσει ότι, «επί συνάψεως αλλεπάλληλων συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, εάν δεν δικαιολογείται η συμφωνηθείσα περιορισμένη διάρκεια αυτών, θεωρείται ότι έχει καταρτισθεί ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου», προσθέτοντας ότι «ο χαρακτηρισμός ορισμένης σχέσεως κατά την προαναφερόμενη έννοια ανήκει στο δικαστήριο και δεν αποκλείεται στις εργασιακές σχέσεις του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα».

Άρειος Πάγος: Το χρονικό της εξέτασης της σχέσης εργασίας καθηγητών των Τ.Ε.Ι.

Το Β2 εργατικό τμήμα του Αρείου Πάγου, αντίθετα, με σειρά αποφάσεων, είχε κρίνει ότι το ζήτημα της εξάρτησης των εργαζομένων αυτών από τα Τ.Ε.Ι. και της υπαγωγής τους στο προστατευτικό καθεστώς του νόμου 2112/1920 (άρθρο 8), κρίνοντας ότι το εν λόγω διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό των συμβασιούχων διδασκόντων στα Τ.Ε.Ι. της χώρας παρέχει την εργασία του στο πλαίσιο μίας ενιαίας σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Να σημειωθεί ότι οι διδάσκοντες στα Τ.Ε.Ι. έχουν υπογράψει δεκάδες διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου (όχι λίγες φορές και επί 30 συναπτά έτη).

Ωστόσο, το 2018 το Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου αναβίωσε το θέμα που το ίδιο είχε ήδη λύσει και παρέπεμψε στην Ολομέλεια το όλο ζήτημα. Το ερώτημα που τέθηκε τότε στην Ολομέλεια ήταν αν οι διδάσκοντες εκπαιδευτικοί των Τ.Ε.Ι. παρέχουν εξαρτημένη εργασία, έτσι ώστε να μπορεί οι συμβάσεις τους να αναγνωριστούν ως μία ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.

Τρία χρόνια μετά, η Πλήρης Ολομέλεια αποφάνθηκε αρνητικά για τους εκπαιδευτικούς των Τ.Ε.Ι., αλλά και χωρίς να στείλει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.), υποστηρίζοντας ότι, «εφόσον ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός της σύμβασης εργασίας αποτελεί αντικείμενο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των εθνικών δικαστηρίων και στην κρινόμενη περίπτωση διαπιστώνεται από αυτά ότι οι ανωτέρω διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου δεν υποκρύπτουν ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, δεν συντρέχει περίπτωση και προσφυγής στις διατάξεις της κοινοτικής Οδηγίας 1999/70/ΕΚ».